Του Θανάση Θεοχαρόπουλου*
Η οικονομική και κοινωνική κρίση που προκλήθηκε από τις ασκούμενες πολιτικές πριν το 2009 και εντάθηκε με τα μνημόνια λιτότητας δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί. Ταυτόχρονα το τελευταίο χρονικό διάστημα υπάρχουν αντικρουόμενες δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών για λύση ή ρήξη, εκλογές ή/και δημοψήφισμα. Και όλα αυτά ενώ η κυβέρνηση πήρε εντολή για λύση εντός ευρώ με πιο αποτελεσματική διαπραγμάτευση.
Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Οδηγεί σε διακινδύνευση της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας, αβεβαιότητα και χειροτέρευση των δεδομένων της πραγματικής οικονομίας. Απαιτείται διέξοδος από το αδιέξοδο. Πώς; Με άμεση εξειδίκευση και υλοποίηση μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς.
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 20 Φεβρουαρίου ήταν προς θετική κατεύθυνση αλλά μέχρι σήμερα δεν την υλοποίησε ο ΣΥΡΙΖΑ γιατί προφανώς δεν την πιστεύει. Αυτή η συμφωνία δεν εφαρμόζεται δύο μήνες τώρα με αποτέλεσμα να εντείνεται η αβεβαιότητα που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε μη αντιστρεπτές συνέπειες για την ελληνική οικονομία και κοινωνία.
Αρνητικό γεγονός βέβαια είναι ότι στην συμφωνία δεν εξασφαλίστηκε η αντιμετώπιση του προβλήματος της ρευστότητας για το 4μηνο αυτό. Πρόκειται για διαπραγματευτικό λάθος της κυβέρνησης που ελπίζω να μην αποδειχθεί μοιραίο.
Η κυβέρνηση ορθά δεν δέχεται μειώσεις μισθών, συντάξεων και άρση του περιορισμού των ομαδικών απολύσεων αλλά δεν υλοποιεί κεντρικά σημεία της απόφασης της 20ης Φεβρουαρίου, την οποία έχει υπογράψει, όπως την κατάργηση των υπερβολικών κινήτρων για πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και την ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων για την εξοικονόμηση πόρων.
Πρέπει επιτέλους να εφαρμοσθεί στην χώρα μας ένα ευρύ πλέγμα δομικών μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς που θα αλλάξει τη χώρα. Αφορά πρωτίστως τους πολίτες της χώρας και όχι τους εταίρους. Δεν χρειάζονται απορρυθμίσεις και δεν αρκούν απλές ρυθμίσεις οι οποίες δεν επιλύουν μακροπρόθεσμα τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.
Για να γίνουν όμως οι μεταρρυθμίσεις απαιτείται άμεσα και η διαμόρφωση ενός εθνικού σχεδίου βιώσιμης ανάπτυξης το οποίο θα πρέπει να αποτελεί προϊόν ευρείας διαβούλευσης με τους φορείς και κοινωνικούς εταίρους, καθώς και με τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου. Όμως και σε αυτό το θέμα υπάρχει στασιμότητα.
Οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν είναι πολυάριθμες, ενδεικτικά απαιτείται ένα σταθερό, προοδευτικό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού με πολλές δράσεις όπως η κατάργηση κινήτρων για πρόωρες συνταξιοδοτήσεις. Επιτακτική είναι η ανάγκη περιουσιολογίου και κτηματολογίου.
Το νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας πρέπει να στηριχθεί σε μια αναδιοργανωμένη δημόσια διοίκηση φιλική προς την αναπτυξιακή διαδικασία. Σε αυτό το νέο μοντέλο απαιτείται η αξιοποίηση του υψηλού μορφωτικού επιπέδου των νέων για τη δημιουργία επιχειρήσεων σε τομείς γνώσης, ενίσχυση της εξωστρέφειας, αξιοποίηση των ενεργειακών δυνατοτήτων της χώρας με εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό και σύνδεση της παιδείας και του ερευνητικού ιστού με το νέο αναπτυξιακό πρότυπο, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.
Η επιλογή στόχων και τομέων θα καθορίζονται αξιοκρατικά χωρίς την επιρροή τοπικών, κομματικών ή ιδιωτικών συμφερόντων, λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων την μείωση της ανεργίας.
Πρέπει επιτέλους να συμφωνήσουμε στο τι είναι προοδευτικό και τι συντηρητικό. Συντηρητική είναι η άσκηση μίας αδιέξοδης και νεοφιλελεύθερης πολιτικής δογματικής λιτότητας. Συντηρητικό είναι ένα πρόγραμμα που μετακυλύει το βάρος της προσαρμογής στους αδύναμους.
Αλλά είναι βαθιά συντηρητικός και ο λαϊκισμός, δεξιός και αριστερός, που καλλιέργησε και καλλιεργεί αυταπάτες για επαναφορά στην πρότερη κατάσταση και μάλιστα χωρίς δύσκολες αλλαγές. Προοδευτική πολιτική είναι αυτή που θα κρατήσει την χώρα εντός Ε.Ε. και ευρωζώνης και συντηρητική πολιτική είναι αυτή που θα μας βγάλει από τον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε. Συντηρητική πολιτική είναι να προσπαθείς με πόλωση να συσπειρώσεις κομματικά ακροατήρια.
Δεν αξίζει στην Ελλάδα και στους Έλληνες μία συντηρητική πολιτική που εγκλωβίζει δυνάμεις και κρατά δέσμια τη χώρα. Το ζητούμενο είναι η θετική πρόταση αλλαγής του πολιτικού συστήματος που μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση. Προοδευτικό είναι να επιδιώκεις ευρύτερες συναινέσεις, να διεκδικείς την ύπαρξη ενός σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας και ενός υγιούς παραγωγικού μοντέλου ανάπτυξης.
Συντηρητικό είναι να προτάσσεις κρατικίστικες λογικές, να υιοθετείς όλα ανεξαιρέτως τα αιτήματα ακόμη και αν είναι απλώς συντεχνιακά και όχι κοινωνικά δίκαια και κυρίως να υπόσχεσαι σήμερα όσα αύριο αναιρείς.
Πρέπει να ξεφύγουμε οριστικά από αυτές τις παθογένειες του ελληνικού πολιτικού και κομματικού συστήματος, γιατί σε αντίθετη περίπτωση η κρίση δεν θα ξεπεραστεί.
Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Η ώρα των τολμηρών αποφάσεων για τις μεταρρυθμίσεις δεν μπορεί να περιμένει άλλο. Κάθε καθυστέρηση είναι επώδυνη για την οικονομία, την κοινωνία και την χώρα.
Η Δημοκρατική Αριστερά ως μεταρρυθμιστική ευρωπαϊκή δύναμη της Αριστεράς δεν μπορεί παρά να διαφωνεί τόσο με τις απορρυθμίσεις τις οποίες προώθησε η προηγούμενη κυβέρνηση όσο και με τα αντιμεταρρυθμιστικά και εθνικολαϊκιστικά χαρακτηριστικά που υπάρχουν στη νέα κυβέρνηση. Γιατί αν συμφωνεί δεν θα έχει σχέση με τα ιδρυτικά χαρακτηριστικά του κόμματος.
Με αυτό το σκεπτικό πρέπει να πορευτεί στο Συνέδριο της ώστε να είναι χρήσιμη στην κοινωνία. Η πορεία των πολιτικών εξελίξεων δείχνει ότι το κόμμα της ευρωπαϊκής, μεταρρυθμιστικής και ανανεωτικής αριστεράς που έχει ως θεμελιώδεις αρχές τον αριστερό ευρωπαϊσμό και δημοκρατικό σοσιαλισμό, η Δημοκρατική Αριστερά, έχει πολλά να προσφέρει στην χώρα στις δύσκολες σημερινές συνθήκες.
Αρκεί να κάνει το τολμηρό βήμα προς τα μπροστά με βάση τις ανανεωτικές και μεταρρυθμιστικές τις αρχές. Το βήμα προς μία προοδευτική πολιτική και όχι προς την συντήρηση κατεστημένων δομών. Σε αυτή την πρόκληση πρέπει να απαντήσουμε θετικά με στόχο να είμαστε χρήσιμοι στην κοινωνία.
* Ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος είναι Διδάκτωρ Αγροτικής Οικονομίας – Μέλος Κεντρικής Επιτροπής της Δημοκρατικής Αριστεράς