Του Μελέτη Ρεντούμη
Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε όλοι με μεγάλη αγωνία την δραματική εξέλιξη στο θέμα του προσφυγικού προβλήματος, μετά και τις μονομερείς αποφάσεις συγκεκριμένων ευρωπαϊκών κρατών.
Για να θυμίσουμε λίγο τα γεγονότα, μετά από την λεγόμενη σύνοδο του Βίσεγκραντ, με πρωτοβουλία της Αυστρίας, προσκλήθηκαν χώρες μόνο των Δυτικών Βαλκανίων για να καθορίσουν την στάση τους και τις θέσεις τους για το προσφυγικό και όχι η Ελλάδα που είναι η χώρα με την μεγαλύτερη πίεση των μεταναστευτικών ροών.
Το κλείσιμο των συνόρων που αποφασίστηκε σε συνδυασμό με τις ελάχιστες αιτήσεις για άσυλο που επιτρέπονται στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, έχουν κυριολεκτικά εγκλωβίσει την χώρα μας, μετατρέποντάς την έστω και προσωρινά σε αποθήκη ψυχών της Ευρώπης.
Τα μεγάλα θύματα βέβαια αυτής της απίστευτης κρίσης όλο αυτό το διάστημα είναι και παραμένουν τα νησιά του Αιγαίου, που έχουν δεχθεί καταιγισμό ροών, με ανθρώπινα δράματα να εκτυλίσσονται καθημερινά στις ακτές του Αιγαίου.
Δυστυχώς, πέραν της ανθρωπιστικής διάστασης, που αφορά και συνολικά την θέση της χώρας μας, διαφαίνεται μια οικονομική καταστροφή για τα νησιά με κύριο χαρακτηριστικό τον τουρισμό που είναι η βασική πηγή εσόδων για όλο το έτος.
Πιο συγκεκριμένα, οι προκρατήσεις είναι αισθητά μειωμένες από τους tour operators, στη Λέσβο 90%, στη Χίο 60% και στη Σάμο 40%.
Αντίστοιχες είναι οι μειώσεις όσον αφορά την κρουαζιέρα, με σημαντικές ακυρώσεις όσον αφορά την προσέγγιση των μεγάλων πλοίων στα λιμάνια των νησιών μας, αφαιρώντας πολύτιμα έσοδα από τον τουρισμό.
Με βάση τα παραπάνω, απαιτείται άμεση παρέμβαση τόσο της κυβέρνησης όσο και της ΕΕ, σε συνεργασία με την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου αλλά και τις κατά τόπους δημοτικές αρχές, για την οικονομική ανακούφιση των νησιών μας, κυρίως σε Λέσβο, Χίο, Σάμο και Κω που έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Προτείνεται μια δέσμη μέτρων 5 προτάσεων που πρέπει άμεσα να ενεργοποιηθούν, ώστε τα νησιά, αφενός ν’αντέξουν, αφαιτέρου ν’ανακάμψουν οικονομικά:
- Με απόφαση της κυβέρνησης και σε συνεργασία με τις ακτοπλοϊκές εταιρίες, πρέπει οι πρόσφυγες που καταγράφονται, να μεταφέρονται άμεσα στο λιμάνι του Πειραιά και να προωθούνται στα νέα κέντρα φιλοξενίας που δημιουργούνται. Ο εγκλωβισμός των ανθρώπων στα νησιά, δημιουργεί μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση, καθώς δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές για παραμονή πέραν των 72 ωρών και δεν επιτρέπουν στα νησιά, να προετοιμαστούν κατάλληλα με τις υλικοτεχνικές τους υποδομές, στο να υποδεχθούν τους τουρίστες της τρέχουσας σεζόν.
- Ενεργοποίηση σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΤ, ειδικού προγράμματος τουριστικής προβολής των νησιών του Αιγαίου στο εξωτερικό, προβάλλοντας τόσο το φυσικό τους κάλλος, όσο και το κοινωνικό έργο που έχει συντελεστεί με την εθελοντική συμμετοχή κατοίκων και οργανώσεων για την φροντίδα των προσφύγων, περνώντας το αληθινό μήνυμα μιας κοινωνίας, που με την φιλοξενία της, είναι έτοιμη να υποδεχθεί τουρισμό και μάλιστα υψηλού επιπέδου.
- Πρόγραμμα ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων των νησιών, κυρίως των τουριστικών, με κονδύλια από το ΕΣΠΑ, ώστε λόγω της κρίσης να εκταμιευθούν άμεσα για να καλυφθούν βασικές ανάγκες υλικοτεχνικής υποδομής, καθώς αρκετά ξενοδοχεία αλλά και ξενώνες, έχουν ήδη καλύψει ανάγκες στέγασης προσφύγων αφαιρώντας πόρους από την δική τους πραγματική δυναμικότητα.
- Η κυβέρνηση σε συνεργασία με τους θεσμούς, να ζητήσει για τα 4 νησιά που προαναφέρθηκαν, τουλάχιστον για την τρέχουσα τουριστική σεζόν, μείωση του ΦΠΑ για την διαμονή, ώστε να γίνουν τα νησιά ανταγωνιστικότερα στην προσέλκυση τουριστών.
- Συγκεκριμένες φοροαπαλλαγές ή και αποζημιώσεις από κονδύλια φυσικών καταστροφών, όσον αφορά τον πρωτογενή τομέα, δηλαδή την αγροτική παραγωγή των νησιών, καθώς ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής, που προορίζεται όπως κάθε χρόνο για την κάλυψη διατροφικών τουριστικών αναγκών, θα παραμείνει αδιάθετο λόγω έλλειψης ζήτησης.
Οι παραπάνω προτάσεις, σίγουρα δεν συνιστούν την λύση ούτε του προσφυγικού προβλήματος, ούτε και της ταχείας ανάκαμψης της οικονομίας των νησιών μας. Μπορούν όμως με σωστό συντονισμό περιφέρειας, δήμων και κεντρικής κυβέρνησης και με τεκμηριωμένα αιτήματα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να κινητοποιηθούν οι κατάλληλοι πόροι, ώστε ν’ανακουφιστούν οι κάτοικοι αυτών των νησιών, που μάχονται καθημερινά μ’ένα οξύτατο πρόβλημα που ξεπερνά όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και τα σύνορα της ΕΕ.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός μέλος της Πολιτικής Γραμματείας της Δυναμικής Ελλάδας.
