Του Γ. Λακόπουλου
“Ένα διαζύγιο με την Ευρώπη θα έχει οδυνηρές συνέπειες για την Ελλάδα”. Το είπε στην τηλεόραση του ΑΛΦΑ η Γιάννα Αγγελοπούλου. Η διαπίστωση δεν πρωτοτυπεί. Ούτε η διατύπωση. Αλλά έχει ιδιαίτερη αξία ακριβώς γιατί το λέει η Γιάννα.
Η ίδια είχε δηλώσει πριν από ένα χρόνο ότι “αν ψηφίζει ο κόσμος ΣΥΡΙΖΑ και τον θέλει, κάτι σημαίνει αυτό”. Αντιμετωπίσθηκε με έκπληξη και καχυποψία, παρ’ ότι ήταν εύλογη πολιτική εκτίμηση από μια γυναίκα που έχει εμπειρία από την πολιτική. Και όσα έλεγε είχαν βάση.
“Οι άνθρωποι αυτής της χώρας βλέπουν πώς τους συμπεριφέρεται το πολύπλοκο πολιτικό- μιντιακό- επιχειρηματικό σύστημα και δεν είναι ευχαριστημένοι. Ο,τιδήποτε νέο που θα πίστευε ο κόσμος ότι μπορεί να κινήσει τα πράγματα διαφορετικά, θα το ψήφιζα. Θα ψήφιζα για να έρθει αυτό το νέο”.
Οι Συριζαίοι το άρπαξαν και έστησαν ολόκληρη μυθολογία, στην οποία συμπεριέλαβαν ακόμη και ότι ο μεγάλος γιος της οικογένειας είναι ΣΥΡΙΖΑ!
Η στόχευση ήταν προφανής. Να δείξουν ότι εν αντιθέσει με τους άλλους πολιτικούς που στηρίζονται στη διαπλοκή, τον Τσίπρα τον βλέπει με καλό μάτι η υγιής επιχειρηματική τάξη.
Ποιά πολιτική δύναμη στη χώρα δεν θα ήθελε με το μέρος της τον Θόδωρο Αγγελόπουλο και ποιος πολιτικός αρχηγός δεν θα ήθελε τον καλό λόγο της γυναίκας που έστησε το θαύμα των Ολυμπιακών Αγώνων; Κι ας το πολεμούσε ο ίδιος τότε.
Ένας κακός “γάμος”.
Σήμερα η κυρία δεν είναι καθόλου ευχαριστημένη με όσα συμβαίνουν στη χώρα. Και η λέξη “διαζύγιο” που χρησιμοποιεί δεν είναι τυχαία.
–“Ακόμη κι αν είμαστε σε έναν κακό γάμο με την Ευρωπαϊκή Ένωση να βρούμε γρήγορα τι είναι αυτό που μπορεί να θεραπεύσει τη σχέση” έλεγε πριν από ένα χρόνο.
Η προτροπή της “να βρούμε ένα σύμβουλο γάμου”, είχε μια προϋπόθεση: “Θεωρώ ότι η Ελλάδα είναι μέσα στην Ευρώπη, δεν εννοείται Ελλάδα χωρίς το ευρώ”
Σήμερα, με το διαζύγιο επί θύραις η Γιάννα παίρνει τ’ όπλο της για να συμβάλει στην αποτροπή του και τη διατήρηση του “γάμου¨ παρά τα προβλήματά του. Με μια σύντομη εμφανισή της στην τηλεόραση πήρε ευθέως θέση εναντίον του κόμματος που κυβερνά – προφανώς και κατά των επιδιώξεών του.
Θεωρούσε εύλογο να έλθει στα πράγματα η Αριστερά, αλλά βρίσκει οδυνηρό να μετακινήσει την Ελλάδα έξω από το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Είναι προφανές ότι δεν πιστεύει πως η “θεραπεία της σχέσης” Ελλάδας -Ευρώπης μπορεί να προέλθει από τη σημερινή κυβέρνηση.
Στη τηλεόραση του “Άλφα” μίλησε για τις “πολύ βαριές αστοχίες της” και την “επικίνδυνη έκβαση της διαπραγμάτευσης” , προσθέτοντας ότι “αυτή τη δραματική ώρα επείγει, η διαφύλαξη της σχέσης μας με την Ευρώπη”. Όχι στο διαζύγιο. Με όρους δημοψηφίσματος αυτό σημαίνει “ΝΑΙ” .
Οι τελευταίοι των ταγών.
Κάπως έτσι μια συζήτηση γύρω από το γαργαλιστικό ερώτημα “είναι η Γιάννα ΣΥΡΙΖΑ;”, που κράτησε σχεδόν ένα χρόνο και κατανάλωσε τόννους μελάνης και ώρες ήχου και εικόνας, έφτασε το τέλος της.
Εδώ που τα λέμε πολιτικό ειδύλλιο της Αγγελοπούλου με την Κουμουνδουρου δεν υπήρξε ποτέ. Ακόμη και όταν έβλεπε με ενδιαφέρον την πορεία του Αλέξη Τσίπρα ως νέου πολιτικού είχε τις επιφυλάξεις της. Την ιντριγκάριζε όμως η ιδέα για τις αλλαγές που θα μπορούσε να φέρει ένα κόμμα της Αριστεράς στην κοινωνία.
Παρένθεση. Οι Αγγελόπουλοι έχουν παλιά σχέση με την Αριστερά των μεγάλων ιδανικών. Ο Άγγελος Αγγελόπουλος, αδελφός του πεθερού της Γιάννας, οικονομολόγος, πανεπιστημιακός, διοικητής της Εθνικής Τράπεζας και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ήταν υπουργός Οικονομικών στην Κυβέρνηση του Βουνού το 1944 και υφυπουργός Οικονομικών στην μεταπολεμική κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου. Το 1989 ο Ανδρέας Παπανδρέου τον είχε προτείνει για επικεφαλής της Οικουμενικής Κυβέρνησης, προτού πάρει τη θέση ο Ξεν. Ζολώτας.
Εκ παραλλήλου, ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση ο Θόδωρος και η Γιάννα Αγγελοπούλου, είναι σήμερα ίσως οι τελευταίοι ενός είδους επιχειρηματιών που μετείχαν στα κοινά ως ταγοί και ωθούσαν -ακόμη και πριν από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους- τα πράγματα μπροστά. Πάντα με επιδίωξη τη βαθύτερη σχέση της χώρας με την Ευρώπη και τις κατακτήσεις της στην κοινωνική ευημερία και την πολιτική Δημοκρατία. Κλείνει η παρένθεση.
Η Γιάννα, με ρίζες στη δημοκρατική Κρήτη είχε τη δική της θεώρηση όταν έπαιρνε θέση στο πολιτικό παιχνίδι πριν από ένα χρόνο.
-“Τέρμα το παλιό. Η εμφάνιση κάθε νέου στην πολιτική ζωή είναι κάτι το θετικό. Είμαι απέναντι σε κάθε αντίληψη που θεωρεί ότι τα πράγματα δεν πρέπει να κινούνται και επιλέγει την ακινησία. Τις βλέπω τις αλλαγές, τις προσδιόρισε η απόφαση των ανθρώπων. Είμαι υπέρ της αλλαγής”.
Στον πυρήνα αυτής της θέσης, υπήρχε και η γνώση που -από τη θέση της- έχει για τις αμαρτωλές σχέσεις του κράτους με τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες: “Όταν βλέπουμε επιχειρηματικές επιδιώξεις να συνδέονται με πολιτικές επιδιώξεις, εκεί θα πρέπει να χτυπά συναγερμός”.
Από το ενδιαφέρον στην απογοήτευση.
Το βράδυ της εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ η Γιάννα είπε προφητικά: “Πιστεύω στις αλλαγές, γνωρίζουμε τι έχει περάσει ο κόσμος στην Ελλάδα και η απόφαση του λαού δεν είναι έκπληξη. Αλλά αν είναι να έχουμε μια από τα ίδια θα είναι μεγάλο πλήγμα για την εμπιστοσύνη των ανθρώπων”.
Η δική της εμπιστοσύνη εξέπνευσε. Με την δημόσια τοποθέτησή της στις πολιτικές εξελίξεις πριν από ένα χρόνο, ταυτίστηκε με το τμήμα της κοινωνίας που αποφάσισε να δοκιμάσει “πρώτη φορά Αριστερά” -για να μπει σε κίνηση ο τροχός της εξέλιξης .
Σήμερα να ταυτίζεται με την απογοήτευση που αισθάνονται οι περισσότεροι από όσους είχαν δει με καλό μάτι την πολιτική μεταβολή του περασμένου Ιανουαρίου.
Σ’ αυτό έπαιξε ρόλο και η ματαίωση ενός προγράμματος που θα έφερνε τη χώρα στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας προσοχής με θετικό τρόπο- για πρώτη φορά μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες- και για το οποίο η ίδια εργάσθηκε πολύ: το Μεσογειακό Συνέδριο του Ιδρύματος Κλίντον που επρόκειτο να γίνει στην Αθήνα στις 23-25 Ιουνίου με δική της πρωτοβουλία, ως μέλος του Ιδρύματος τα τελευταία χρόνια.
Θα μπορούσε να είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο των επενδύσεων. Ίσως το μόνο που θα μπορούσε πράγματι να φέρει λεφτά στη χώρα. Οι συμμετέχοντες θα παρουσίαζαν λύσεις και προτάσεις για μακροχρόνια οικονομική ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα για τις χώρες της Μεσογείου, με δεσμεύσεις σε τομείς όπως η απασχόληση των νέων, η οικονομική δραστηριότητα, οι νέες θέσεις εργασίας και η “πράσινη” ανάπτυξη.
Το ανακοίνώσε μαζί με τον Μπιλ Κλίντον σε μέσα του 2014. “Είμαι ιδιαίτερα υπερήφανη που θα φιλοξενηθεί για πρώτη φορά στην Ευρώπη και στη χώρα μου, την Ελλάδα, το CGI Mediterranean. Ένας από τους λόγους που θέλω να συμμετέχω στην πρωτοβουλία του Ιδρύματος Clinton, είναι το ήθος και η στρατηγική του να μετατρέπουμε Ιδέες σε Πράξεις”.
Το Συνέδριο θα έδινε την ευκαιρία σε διεθνείς ηγέτες και επιχειρηματίες, να συναντηθούν στην Αθήνα και να αναζητήσουν λύσεις για τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρύτερη περιοχή, όπως η ανεργία των νέων, η κοινωνική και οικονομική μεταβλητότητα. “Μάνα εξ ουρανού” για μια σοβαρή κυβέρνηση, σε καιρό κρίσης.
Άλλη μια χαμένη ευκαιρία.
Τον περασμένο Οκτώβριο η Αγγελοπούλου ενημέρωσε κατ’ ιδίαν τον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και τον τότε αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα.
Η συνάντηση με τον δεύτερο στη Βουλή, έδωσε αφορμή για εικασίες και εκτιμήσεις, όχι πάντα καλοπροαίρετες. Η ιδέα να έχει η Γιάννα επαφή με την ενδεχόμενη- τότε- κυβέρνηση της Αριστεράς, αποδιοργάνωνε πολλούς στον πολιτικό, τον επιχειρηματικό χώρο και τον μιντιακό χώρο.
Η ίδια ωστόσο ενδιαφερόταν πρωτίστως για το συνέδριο που θα έκανε την Αθήνα “επενδυτική πρωτεύουσα” του πλανήτη για 48 ώρες. Ήταν πεπεισμένη ότι η χώρα θα κέρδιζε πολλά και το προετοίμαζε εντατικά, υπό το γνωστό δόγμα της: “Όσο μου ζητούσαν να κάνω πράγματα τα έκανα και όσο δεν μου ζητάνε να κάνω πράγματα εγώ πάλι τα κάνω”.
Όταν άλλαξαν οι ρόλοι στην πολιτική σκηνή, αυτό το φιλόξενο σχέδιο, όνειρο ήταν και πάει. Οι Κλίντον το ακύρωσαν. Η Γιάννα κατάλαβε τους λόγους, και λυπήθηκε με την τροπή που πήραν τα πράγματα στην Ελλάδα, αλλά περιορίστηκε σε μια λιτή δήλωση.
– “Εκφράζω τη λύπη μου γιατί δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί η συνάντηση του CGI Mediterranean στην Αθήνα, στις 23 & 24 Ιουνίου. Μια συνάντηση, που θεωρώ ότι θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ χρήσιμη”.
Ο τρόπος με τον οποίο αντέδρασε ο ίδιος ο Τσίπρας ακούγοντας την ματαίωση την προβλημάτισε. Το CGI Mediterranean του Ιδρύματος Κλίντον θα ήταν η καλύτερη διαφήμιση για τη νέα κυβέρνηση. Η ματαίωσή του έδειξε ότι μεταξύ των άλλων η ηγεσία της δεν ξέρει να κάνει ούτε καν δημόσιες σχέσεις. Πόσο μάλλον να οσμίζεται επενδυτικές ευκαιρίες.
Η υπόθεση Ξηρού και η γενικότερη ρητορική της νέας κυβέρνησης μαζί με τους αντιευρωπαϊκούς προσανατολισμούς της, κατέστησαν ασύμβατη τη διοργάνωση συνεδρίου. Ίσως εκείθεν του Ατλαντικού να έβλεπαν πιο μακριά και προφανώς το συζήτησαν με την ελληνίδα οικοδέσποινα τους.
Η εικόνα με τον πρώην πλανητάρχη, και την επίδοξη διάδοχο και σύζυγο του στην Αθήνα, δίπλα στον Έλληνα πρωθυπουργό, σε περίοδο σύγκρουσης με την Ευρώπη θα ήταν μάλλον αταίριαστη και καθόλου χρήσιμη σε μια προεκλογική καμπάνια .
Για τη Γιάννα ήταν μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα. Το ήξερε αυτό το αίσθημα. Χαμένη ευκαιρία από τις ελληνικές κυβερνήσεις ήταν και η επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων που διοργάνωσε η ίδια.
“Αυτή θα μας κατατροπώσει”
Το 2004 το πολιτικό σύστημα άφησε αναξιοποίητο τον θρίαμβο της Ολυμπιάδας γιατί φοβήθηκε ότι θα τον πιστωθεί η Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής και θα μπει στην πολιτική – παρ’ ότι από την πλευρά της δεν υπήρξε καμιά χειροπιαστή ένδειξη ότι θα το επιχειρήσει. Οι άλλοι τα έλεγαν.
Ωστόσο είχε λεφτά, είχε ικανότητες και επιπλέον συνδέθηκε και με τον Ολυμπιακό μύθο. “Αυτή θα μας κατατροπώσει” ψιθύριζαν κάποιοι, ειδικά στην Κεντροδεξιά. Από το ΠΑΣΟΚ ο Γ. Παπανδρέου το χειρίσθηκε πιο ευέλικτα: την κάλεσε στο συνέδριο του κόμματος το 2005.
Σε γενικές γραμμές πολιτικοί, κόμματα και ΜΜΕ με μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αντιμετώπισαν τη Γιάννα ως αντίπαλο και έκαναν ότι μπορούσαν για να φορτιστεί αρνητικά το όνομά της.
Η απόφασή της να πάρει το ρίσκο της χρηματοδότησης της μελέτης που έκανε πέρυσι το ανεξάρτητο ΙΟΒΕ, υπό τον έγκυρο καθηγητή Νίκο Βέττα, δικαίωσε το εγχείρημα στο σύνολό του. Με τις εγγυήσεις ανεξαρτησίας των μελετητών προέκυψε ότι η Ολυμπιάδα είχε θετικό πρόσημο για την Ελλάδα. Εκτοτε κανείς δεν επανήλθε στις θεωρίες για “σπατάλες” χωρίς λόγο.
Την ίδια εποχή περίπου η ίδια μια εξήγηση για την αντιμετώπιση της από τους άλλους: “Είμαι απέναντι στο σύστημα”. Θα έλεγε κανείς ότι απέναντι στο σύστημα είναι η οικογένεια της. Ο Θόδωρος με τον υγιή τρόπο επιχειρηματικότητας που έχει υιοθετήσει. Η ίδια με το ενδιαφέρον της για την πολιτική μεταβολή που θα επέφερε ο ΣΥΡΙΖΑ και τις συνέπειες που θα είχε για το σύστημα.
Πάντως δεν είχε αυταπάτες για την αντιμετώπισή της από την κυρίαρχη πολιτική και επιχειρηματική κάστα. “Ποτέ δεν θα πρότειναν εμένα για Πρόεδρο της Δημοκρατίας” είπε. Όντως δεν την πρότειναν, αλλά όλοι ξέρουν τι χάνει η χώρα απ’ αυτό.
Ότι και αν πει κανείς για τους Αγγελόπουλους δυο πράγματα δεν αμφισβητούνται: Πρώτο ότι έχουν κουλτούρα προσφοράς, είναι από αυτούς που δίνουν – δεν παίρνουν. Άλλωστε δεν έχουν επιχειρηματικά συμφέροντα στην Ελλάδα. Δεύτερο. Ότι κάνουν, το κάνουν με δικά τους λεφτά- όχι από τον κρατικό προϋπολογισμό. Γι’ αυτό και κανείς δεν μπορεί να τους προσάψει κάτι -εκτός από σχόλια και σπέκουλα.
Τα τελευταία χρόνια η Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, αφού έγραψε ένα βιβλίο που έγινε παγκόσμιο μπεστ σελερ, ασχολείται με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της οικογένειας και με τα παιδιά της, συν την εγγονή της πλέον.
Στο παρασκήνιο, η ίδια και ο Θόδωρος συνδράμουν πολλές καταστάσεις, κατά το πρότυπο των ευεργετών του 18ου αιώνα. Στο προσκήνιο, στηρίζει κάθε χρόνο με υποτροφίες έλληνες φοιτητές στο πλαίσιο του CGI University, ενισχύοντάς τους οικονομικά για την υλοποίηση των προτάσεων και πρωτοβουλιών τους.
Αν μένει κάτι από την παρουσία της στο δημόσιο χώρο τα τελευταία 25 χρόνια είναι η ηγετικότητα που δείχνει σε ό,τι αναλαμβάνει. Η ίδια άλλωστε επισημαίνει ότι αυτό είναι που λείπει στη χώρα: δεν έχει ηγέτες. Όσες φορές τους βρίσκει, μεγαλουργεί.
Με την εμπλοκή της στις δραστηριότητες του Ιδρύματος Κλίντον διαμορφώνει νέους κανόνες για τη δράση της. “Turning Ideas Into Actions”. Το μοντέλο των πραγματοποιήσιμων Δεσμεύσεων “commitment-making” έχει τη φωτογραφία της.