Γιατί το Μνημόνιο Τσίπρα είναι διαφορετικό  

Φωτό: ΑΠΕ- ΜΠΕ / ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

 

Του Γ. Λακόπουλου

ΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Τον περασμένο Ιανουάριο ο Αλέξης Τσίπρας τα είχε όλα, αλλά σε έξι μήνες  τα  έχασε όλα. Αντί να επιδιώξει αμέσως μια συμφωνία με τους εταίρους -με ένα ήπιο Μνημόνιο που θα μπορούσε εξασφαλίσει τότε-  έκανε την πιο καταστροφική διαπραγμάτευση που μπορούσε να γίνει, με  τους πιο λανθασμένους στόχους που θα μπορούσε να έχει. Και στο τέλος  οδήγησε σε οδυνηρή θέση τον εαυτό του, την κυβέρνησή του και κυρίως τη χώρα.

Παρ’ όλα αυτά η τύχη εξακολουθεί να του χαμογελάει και το ιμπέριουμ της πολιτικής παρουσίας του διατηρείται, έστω και αν αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό  στην ανεπάρκεια των αντιπάλων του. Χωρίς αντίπαλο δέος στη σκηνή ο Τσίπρας είναι  ακόμη ο κυρίαρχος του παιχνιδιού και κατ’ ανάγκη η πορεία της χώρας συναρτάται με τις επιλογές του.

Ταυτόχρονα όμως και ο ίδιος βρίσκεται  σε κρίσιμη στιγμή ,με νέα διλήμματα, αλλά και νέες ευκαιρίες μπροστά του. Με δυο λόγια κάποιος θα μπορούσε να πει ότι εκεί που οδήγησε τα πράγματα ή θα βρει τρόπο να δώσει στον εαυτό του και στη χώρα μια διέξοδο  ή θα ενταφιαστεί  στα ερείπιά της.

 Το Μνημόνιο ως αριστερή πρόκληση

Η δρομολόγηση του τρίτου κατά σειρά  Μνημονίου συνιστά τομή στην πορεία της χώρας- προφανώς και στην πορεία του Τσίπρα. Δεν είναι απλώς η συνέχιση των δυο προηγούμενων. Είναι η απόπειρα να εφαρμοστεί μια συγκεκριμένη πολιτική εξόδου από την κρίση  από μια κυβερνήση της Αριστεράς, η οποία πολέμησε  τυφλά αυτή την πολιτική και κέρδισε την εξουσία εξ αυτού.

Ταυτόχρονα είναι η απόπειρα να  εφαρμοστεί για  τρίτη φορά μια συγκεκριμένη πολιτική  η οποία έχει αποτύχει τις δύο προηγούμενες.

Αυτό που ξεχωρίζει τον Αλέξη Τσίπρα από τον Παπανδρέου με το πρώτο Μνημόνιο και τον Σαμαρά με το δεύτερο είναι ότι ο ίδιος,  από τη στιγμή που  υιοθέτησε αυτή την πολιτική, μπορεί  να  δοκιμάσει την υλοποίησή της  με διαφορετικά πολιτικά εργαλεία – αυτά  που προέρχονται από την  ιδεολογία της Αριστεράς.

Για παράδειγμα μπορεί  -θεωρητικά τουλάχιστον- να  μετακινήσει  υπέρ της κοινωνίας τους δημοσίους πόρους που κατευθύνονταν ως τώρα στους λίγους- ακριβώς  επειδή  αυτό είναι η  θεμελιώσης επιδίωξη της Αριστεράς. Μπορεί να απελευθερώσει το πολιτικό σύστημα και την παραγωγική διαδικασία  από τα πολυπλόκαμα συστήματα διαπλοκής, που  είναι ευρύτερα των  δακτυλοδεικτούμενων «νταβατζήδων».

Σε καθε περίπτωση όμως το  το τρίτο Μνημόνιο δεν παύει  να είναι ένα σκληρό και αντιδημοφιλές πρόγραμμα  που θα  προσθέσει αλλά 90 δις ευρώ στη χοάνη του δημόσιου χρέους.

Αλλά  στην πράξη δεν θα  κριθεί από τα  διαρκή πακέτα  μέτρων που θα επιβάλει . Θα κριθεί από το αποτέλεσμά που θα έχουν οι μεταρρυθμιστικές  παρεμβάσεις του σε  δυο  αλληλοτροφοδοτούμενα μέτωπα: την ικανότητα της χώρας να επιστρέψει στις αγορές και τον μετασχηματισμό της σε  σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος .

Αν αυτά προκύψουν  στο τέλος  κατ εφαρμογήν του Μνημονίου, ο Τσίπρας θα θριαμβεύσει εκεί που έσπασαν τα μούτρα τους οι προκάτοχοι του- παρά το κόστος που θα έχει καταβάλει η κοινωνία ως τότε. Αν δεν  συμβούν θα χαθούν άλλα τρία χρόνια,  και  η χώρα θα χρειάζεται ένα .. τέταρτο Μνημόνιο -ή θα  μεταβληθεί σε ανατολίτικη περιφέρεια εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 Μπορεί καλύτερα ο Τσίπρας;

Το ερώτημα είναι γιατί  θα πετύχει ο Τσίπρας εκεί  που απέτυχαν οι προηγούμενοι; Γιατί το Τρίτο Μνήμονιο θα φέρει το αποτέλεσμα που δεν έφεραν τα δυο προηγούμενα;

Εύλογα ερωτήματα. Πολύ περισσότερο όταν την  την τρίτη απόπειρα αντιμετώπισης της κρίσης με τη συγκεκριμένη μέθοδο,  αναλαμβάνει ένας πολιτικός ηγέτης με ήδη βαρύ ιστορικό λαθών από τη στιγμή που ανέλαβε. Και ένα κόμμα με διόλου καθαρό ευρωπαϊκό προσανατολισμό – ως τώρα τουλάχιστον.

Παρά τις εύλογες επιφυλάξεις πολλών ο σημερινός πρωθυπουργός μπορεί να βάλειτη χώρα σε πορεία  απομάκρυνσης από τα συντρίμια της κρίσης  εφαρμόζοντας μια πολιτική που πετροβουλούσε ως τώρα.  Αλλά για να το πετύχει πρεπει να συντρέξουν δυο προυποθέσεις.

Η πρώτη είναι το ξεκαθάρισμα του  πολιτικού τοπίου, αρχής γενομένης από το κόμμα του. Αυτό  μπορεί να γίνει  μόνο με εκλογές. Όσοι εισηγούνται αναβολή  τους έχουν άλλες επιδιώξεις. Ο Τσίπρας εκτός από το τυρί που του προσφέρουν πρέπει να δει και την παγίδα .

Σ’ αυτές τις εκλογές ομως  ο ίδιος πρέπει να  προσέλθει με καθαρή γραμμή, καθαρό πρόγραμμα και …καθαρό κόμμα. Α, και χωρίς  ετερόκλητες συμφωνίες με  πολιτικές  δυνάμεις τύπου Καμμένου. Χωρίς τυχοδιωκτισμούς και  κομματική Βαβυλωνία.  

Η θολούρα και ο λαϊκισμός του περασμένου Ιανουαρίου κόστισαν ακριβά και δεν έβγαλαν πουθενά.  Τώρα όλοι πρέπει να ξέρουν τι επιδιώκει και με ποιους θα το πετύχει. Αν πρόκειται να κερδίσει τις εκλογές και να  προσφύγει ξανά σε Βαρουφάκηδες να μένει το βύσσινο. Αν βρίσκει του γούστου του τον Καμμένο,  αυτή τη φορά δεν σφάξανε.  Και  πολιτική με κόμμα στο οποίο κάποιοι πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχει χώρα με εθνικό νόμισμα το …πλατανόφυλο, ή κάτι παρεμφερές, δεν γίνεται.

Ευρώπη ή τίποτε!

Η δεύτερη προϋπόθεση υπάρχει από μόνη της: είναι η   ευρωπαϊκή υπόσταση της χώρας. Η αξιοποίηση της παρουσίας της στα κοινοτικά όργανα.  Αν έχει ένα  δρόμο  σωτηρίας η Ελλάδα αυτός ο δρόμος περνάει  από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποκλειστικά.

Συνεπώς  ο Αλέξης Τσίπρας της νέας περιόδου -και του νέου Μνημονίου – πρέπει να αποδοκιμάσει τον Αλέξη Τσίπρα που έσκιζε μνημόνια, κατάπινε φλόγες και έκανε υπουργό τον Στρατούλη.

Να  διακηρύξει την απόλυτη προσήλωση του στην Ευρώπη- αν  πιστεύει στην Ευρώπη.

Η γραμμή  ότι θα εφαρμόσει ένα μνημόνιο που δεν πιστεύει  είναι αυτοκαταστροφική και πρέπει να  εγκαταλειφτεί. Η ρητορική  ότι τον εκβίασαν οι …εχθροί της χώρας  και του επέβαλαν την … αποτροπή της χρεοκοπίας της,  κινείται στην περιοχή  του γελοίου και πρέπει να αποδοκιμαστεί.

Για έναν πραγματικά Ευρωπαίο πολιτικό  σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, οι Ευρωπαίοι δεν είναι οι ανάλγητοι  δανειστές-, είναι εταίροι και ως εταίροι έγιναν  δανειστές. Διαφορετικά, σκασίλα τους μεγάλη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση -με τις αδυναμίες της- είναι ο φυσικός χώρος  της Ελλάδας.  Το ευρωπαϊκό μέλλον είναι και το δικό της μέλλον.

Συνεπώς ο ίδιος ο Τσίπρας πρέπει να γίνει πριν από όλα  πολιτικός  με πίστη στο ευρωπαϊκό όραμα. Ο ίδιος ως αριστερός  μπορεί να το τροφοδοτεί με ιδέες και  προτάσεις και όχι να το αντιστρατεύεται με ιδεοληψίες και κουτσαβακισμούς. Η περίοδος του Κουταλιανού  έκλεισε.

Σ’ αυτές τις εκλογές ο Τσίπρας πρέπει να προτάξει  ευρωπαϊκή ταυτότητα , ήτοι  να πάει με νέα πρόσωπα ευρωπαϊκής νοοτροπίας στα ψηφοδέλτιά του . Και παντως να απομακρύνει τους  αερολόγους της δραχμής- δεσμευόμενος οτι δεν θα συνεργαργεί μετεκλογικά μαζί τους. Αλλιώς η διάσπαση το ΣΥΡΙΖΑ θα φανεί σαν μεθόδευση.

Ευρώπη και ξερό ψωμί

Αυτές  οι  δυο προϋποθέσεις έχουν ως κοινό παρονομαστή το σύνθημα: καθαρές σχέσεις, καθαρή πολιτική.  Πιο απλά : η ευρωπαική παρουσία της χώρας δεν ειναι διαπραγματεύσιμη για κανένα λόγο. Ευρώπη και ξερό ψωμί.  Ετσι  κερδίζοντας τις  εκλογές  μπορεί να δώσει στην εφαρμογή του Μνημονίου  άλλη δυναμική. Το ένα χωρίς το άλλο δεν έχει νόημα.

Ο Πρωθυπουργός πρέπει να αναδείξει αυτή την πολιτική  ως δική του πολιτική που έχει δάκρυα, αλλά  και ελπίδα.  Συνιστά συνταγή αποτυχίας να διατείνεται οτι του επιβλήθηκε,  όπως κάνει ως τώρα απολογούμενος στις Ζωές και τους Λαφαζάνηδες.  Οφείλει να  δεχτεί ότι εύκολος τρόπος  εξόδου από την κρίση δεν υπάρχει.

Ο Τσίπραςς  μπορεί να αλλάξει τη φορά των πραγμάτων, επειδή επιπλέον διαθέτει ένα  στοιχείο που δεν διέθεταν οι προκάτοχοι του: από την επόμενη των εκλογών θα έχει όλο το χρόνο της νέας τετραετίας δικό του. Δηλαδή δεν θα αντιμετωπίσει ενδιάμεσες εκλογές – δημοτικές, ευρωεκλογές, προεδρικές.  Η τετραετία 2015-19 είναι καθαρή.

Αυτό του επιτρέπει να αναπτύξει το σχεδιασμό του χωρίς πίεση.  Αλλά με συναίσθηση -αυτή τη φορά-  της ευθύνης  που συνεπάγεται η εκλογική νίκη και συνοψίζεται σε μια φράση: αν η χώρα δεν βρει ούτε  με το τρίτο Μνημόνιο τρόπο να σταθεί στα πόδια της, δεν έχει μέλλον.

Αν οι πολίτες της  δεν μπορούν να ξαναπάρουν τη ζωή τους από την αρχή δεν έχουν μέλλον στην Ευρώπη. Αυτή η διαπίστωση συμπυκνώνει και την πολιτική παρουσία του Τσίπρα εφεξής: χωρίς την Ευρώπη και  το Μνημόνιο ούτε ο ίδιος έχει μέλλον.