Του Γ. Λακόπουλου
Η πρόταση των δανειστών προς την ελληνική κυβέρνηση έτσι όπως προέκυψε στις συνομιλίες του Αλέξη Τσίπρα με τον πρόεδρο της Κομισιόν, δικαίωσε όσους έλεγαν ότι εκεί που έχουν περιέλθει τα πράγματα στις σχέσεις της κυβέρνησης με τους συνομιλητές της πρέπει να υπογράψει περισσότερα από το περίφημο <mail Χαρδούβελη> για να γίνει πιστευτή.
Πράγματι ύστερα από τέσσερις μήνες άγονων διαπραγματεύσεων της ζητούνται μέτρα που υπερβαίνουν όσα συζητούσε η προηγούμενη κυβέρνηση. Οσοι ξέρουν το κλίμα στις ευρωπαικές πρωτεύουσες και στο κοινοτικό κέντρο για την Ελλάδα αυτή την περιοδο το περίμεναν. Ηταν αναμενόμενο να σκληρύνουν τη θέση τους μετά το σπάσιμο των νεύρων απο τους Βαρουφάκηδες ή τις Ζωές και τις απειλές απο τους Κουταλιανούς της Αθήνας.
Η κυβέρνηση – κυνηγώντας χίμαιρες στην καλύτερη περίπτωση, και πολιτευόμενη με άγνοια και τυχοδιωκτισμό στη χειρότερη- έβαλε η ίδια μια θηλιά στο λαιμό της , που είναι ταυτόχρονα και θηλιά στο λαιμό της χώρας.
Επιδιώκοντας τα πάντα, τα χάνει όλα- ή θα πάρει λιγοτερα απο όσα θα έπαιρνε στην αρχη. Εμφανίζοντας το απερίσκεπτο προπροεκλογικό της πρόγραμμά ως <κόκινη γραμμή> που έπρεπε να σεβαστούν οι άλλοι , τους έστρεψε εναντιον της.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου που ηταν σκληρός διαπραγματευτής στην Ευρώπη δεν μίλησε ποτέ για ρήξη, ούτε τους απειλούσε με αλλαγή στρατοπέδου- ακόμη και στην εποχή του παγκόσμιου διπολισμού που θα ειχε νόημα μια τέτοια απειλή.
Οι υπουργοί του μιλούσαν με βάση τις κοινοτικές συνθηκες στις κοινοτικές συνεδριάσεις, οχι με βαση την <Διακήρυξη της Σεπτέμβρη>. Τις αποφάσεις τις έπαρινε η κυβέρνηση για λογαριασμό ολόκληρου του ελληνικού λαού, οχι το κόμμα για λογαριασμό της κυβέρνησης – παρ ότι στην αρχή το επιχείρησε.
Στην κοινοτική Ευρώπη έθετε αιτήματα συμβατά με τη λειτουργίας της – όπως τα ΜΟΠ. Δεν πήγε να τους πει οτι ειναι υποχρεωμένοι να δεχθουν το <Συμβόλαιο με το λαό>- αντε να τους κάνει και κάποιο σκόντο.
Ακόμη και αν μποφάριζε η κυβέρνηση Τσίπρα, τώρα πρέπει να καταπιεί τη μπλόφα της. Αυτά που της ζητούν , πράγματι δεν μπορει να τα δεχθεί καμιά κυβέρνηση, χωρίς να πέσει.
Στο όνομα της <εντολής του ελληνικού λαού>- όπως την ερμήνευε η ίδια , οδηγείται σε αποδοχή καταστάσεων σε βάρος του ελληνικού λαού- επειδή η άλλη επιλογή είναι χειρότερη και ακριβέστερα εφιαλτική. Είναι το τέλος των ψευδαισθήσεων.
Πρόβλημα αξιοπιστίας.
Κάποιοι θα πουν για τις προτάσεις Γιούνκερ ότι πρόκειται για πολιτική επιλογή σκληρής αντιμετώπισης της ελληνικής κυβέρνησης από τη συντηρητική Ευρώπη, επειδή είναι κυβέρνησης της Αριστεράς. Ισχύει. Αλλά αυτό ήταν εξ αρχής δεδομένο.
Επι της ουσίας όμως όσοι ξέρουν τα ευρωπαϊκά πράγματα βεβαιώνουν ότι οι εταίροι και δανειστές επιλέγουν αυτή τη στάση για ένα λόγο: επειδή δεν εμπιστεύονται την ελληνική κυβέρνηση . Το έδειξαν και με την προηγούμενη κυβέρνηση που δεν ήταν Αριστερή. Η εμπιστοσύνη είναι η βασική προϋπόθεση στις διεθνείς σχέσεις.
Υπήρχε γενικότερα ένα πρόβλημα εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Με τους Βαρουφάκειους χειρισμούς που έκανε όμως κυβέρνηση Τσίπρα επιδεινώθηκε και βρίσκεται πλέον κάτω από το μηδέν.
Ταυτόχρονα ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας βρέθηκε όμηρος του κόμματός του και της ίδιας της …κυβέρνησής του, ή τουλάχιστον ορισμένων υπουργών του!. Αυτό επιβαρύνει τη θέση του γιατί περιορίζει τους χειρισμούς του– εκτός αν αποφασίσει να απαλλαγεί από τους ενδοκομματικούς καταναγκασμούς με προσφυγή στις κάλπες.
Η κυβέρνηση πληρώνει τα λάθη της.
Οι θέσεις των εταίρων και των δανειστών, ήταν γνωστή και δεδομένη εξ αρχής και αναπτύχθηκαν και στην προηγούμενη κυβέρνηση. Συνεπώς αυτό που πληρώνει ο Ελληνας Πρωθυπουργός είναι τα λάθη της δίκης του κυβέρνησης και τις δικές του επιλογές. Την πολιτική γραμμή με την οποία προσήλθε στις διαπραγματεύσεις και τις απίστευτες συμπεριφορές των ανθρώπων στους όποιους τις εμπιστεύθηκε για τέσσερις μήνες- και τελικά αναγκάσθηκε να αποσύρει ο ίδιος, καθώς διαρκώς τον εξέθεταν.
Για παράδειγμα οι θεωρίες για συμφωνία –γέφυρα κι άλλα ακατάληπτα και αποπροσανατολιστικά, απλώς επιβάρυναν το δημοσιονομικό κενό του τρέχοντος έτους. Αν είχε επιδιώξει ρεαλιστική συμφωνία μόλις ανέλαβε την εξουσία, η φορολογική επιβάρυνση για να καλυφτεί το κενό θα ήταν μόλις 1,5 δις ευρώ. Τώρα είναι 3,5. Και όσο περνάει ο καιρός θα μεγαλώνει.
Η αδυναμία της χώρας να πληρώσει τις διεθνείς υποχρεώσεις της είναι υπαρκτή και γίνεται διαρκώς και πιο πιεστική, ενώ οι μόνοι που μπορούν να τη χρηματοδοτήσουν για να αποτραπεί η χρεοκοπία είναι οι εταίροι και δεν θα το κάνουν βέβαια γιατί <έτσι αποφάσισε ο ελληνικός λαός>. Υπάρχουν και άλλο λαοί στη Ευρώπη.
Στην πραγματικότητα από το σύνολο των προτάσεων προτάσεων που εξέθεσε ο Γιούνγκερ στον Έλληνα Πρωθυπουργό αναδύεται το μεγάλο προβλημα αξιοπιστίας που αντιμετωπίζει πλέον η ελληνική κυβέρνηση. Ζητούν από την ελληνική πλευρά περισσότερα γιατί πιστεύουν ότι θα υλοποιηθούν τα μισά.
Καμια συζήτηση για χρέος και ανάπτυξη
Αποτελεί ήττα της ελληνικής πολιτικής ότι 30 μήνες μετά την απόφαση του Γιούρογκρουπ να ανοίξει υπό προϋποθέσεις η συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους, σήμερα αυτό έχει εξαφανιστεί από την ατζέντα. Και αποτελεί πανωλεθρία ότι σ αυτή την ατζέντα δεν υπάρχει πλέον κανένα αναπτυξιακό μέτρο.
Με άλλα λόγια η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε με τη λανθασμένη στρατηγική της να συζητούνται μόνο θέμα τρέχουσας επιβίωσης και όχι αυτά που έχει ανάγκη η χώρα για την υπέρβαση της κρίσης: η ελάφρυνση του χρέους και η ανάπτυξη. Αλλά και στα τρέχοντα να επιδεινώνει την κατάσταση πολιτευόμενη στον ευρωπαϊκό χώρο με εσωτερικά κριτήρια και καθυστερώντας εκεί που έπρεπε να επισπεύδει.
Η αντιευρωπαική ρητορική βλάπτει.
Ο πρώτος κύκλος των συζητήσεων Τσίπα –Γιούνγκερ προκάλεσε στην Ελλάδα ένα νέο κύκλο <αγανάκτησης> για τους εταίρους τους οποίους η κυβερνητική πλευρά εμφανίζει ως ανάλγητους δανειστές στους όποιους πρέπει να υπάρχει αντίσταση. Να θυμώσουμε για τη στάση του και για τιμωρία τους να κόψουμε τα χέρια μας.
Αυτή η ρητορική κινείται στο πλαίσιο της θεωρίας που εκλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Ευρωζώνη ως εισβολείς και όχι ως ευρωπαϊκούς θεσμούς που έχουν λόγο για τα ελληνικά πράγματα, που δικαιούνται να αξιώνουν την συμμόρφωση της Ελλάδας προς τους κοινοτικούς κανόνες και που ενδιαφέρονται να αποτρέψουν την ελληνική χρεοκοπία.
Η περαιτέρω καλλιέργεια αντιευρωπαϊκού κλίματος με αντίστοιχη συνθηματολογία δεν ωφελεί τη χώρα.
Η επιχειρηματολογία που χρησιμοποιείται από την ελληνική κυβέρνηση δεν ενδιαφέρει κανέναν στην Ευρώπη, δεν μπορεί να σταθεί σε καμία σοβαρή διαπραγμάτευση και δεν καλύπτεται από κανένα ευρωπαϊκό όργανο. Είναι αποκλειστικά για εσωτερική και εσωκομματική κατανάλωση.
Συμμετοχή με κανόνες
Ωστόσο τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά για να πολιτεύεται η κυβέρνηση, και συνολικά οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας με εσωτερικά κριτήρια. Ο κόμπος έφτασε στο χτένι και όσο παίρνει ο καιρός τόσο επιβαρύνεται η ελληνική θέση. Αποτελεί ανοησία ότι η Ευρωζώνη θα καταρρεύσει αν χάσει την Ελλάδα- όταν πολλοί διεθνώς επιχειρηματολογούν πλέον για το αντίθετο .
Στην ελληνική κυβέρνηση -και περαιτέρω στο ελληνικό Κοινοβούλιο και τον ελληνικό λαό -εναπόκειται αποφασίσουν αν θέλουν να μετέχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη και να μετέχουν με τους κανόνες τους. Περίπτωση να αγνοούν κανόνες και να μετέχουν δεν υπάρχει. Ιδίως όταν δια της συμμετοχής εξασφαλίζεται η χρηματοδότηση της Ελλάδας εκ μέρους των ευρωπαίων εταίρων. Λεφτά χωρίς όρους δεν υπάρχουν.
Κανένας λαός δεν είναι διατιθέμενος να χρηματοδοτήσει το προεκλογικό πρόγραμμα κανενός κόμματος σε καμία χώρα. Κανείς δεν μπορεί να παραμένει σε μια ομάδα αν δεν υπόκειται στους περιορισμούς που ισχύουν για όλους. Και πάνω από όλα κανείς δεν μπορεί να επιβάλει ορους όταν βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
Αντίθετα είναι υποχρεωμένος να δεχθεί ορους για να διασωθεί από μια κατάσταση στην οποία ο ίδιος έφερε τον εαυτό του. Οι προεκλογικές υποσχέσεις τους ΣΥΡΙΖΑ στον ελληνικό λαό δεν αντικαθιστούν τις Συνθήκες της Ένωσης, ούτε δεσμεύουν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έναντι των δικών τους λαών. Κοντά στο νου κι η γνώση.
Ο Τσίπρας έπρεπε να λάβει υπόψη του τα πραγματικά δεδομένα, όταν υποσχόταν να σκίσει τα μνημόνια σε μια νύχτα- όπως και ο Παπανδρέου το 2009 έπρεπε να τα λαμβάνει υπόψη του όταν υποσχόταν στους πάντες τα παντα. Η πολιτική τιμωρεί τους αιθεροβάμονες.
Αν νομίζει η ελληνική κυβέρνηση ότι έχει περιθώρια περαιτερωελιγμων διαπράττει τραγικό λάθος και δεν θα το πληρώνει μόνο η ίδια , αλλά η χώρα με ης συνέπειες που θα έχει .
Υπάρχει περιθώριο για συμφωνία.
Κανείς πολιτικός δεν θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση του Αλέξη Τσίπρα αυτές τις ημέρες- για όποιους λόγους και αν βρέθηκε εκεί.. Τώρα πρέπει να πάρει πιο δύσκολες αποφάσεις από ότι θα έπαιρνε στην αρχή. Αλλά τα πράγματα είναι καθαρά . Αυτές οι αποφάσεις είναι αποκλειστικά προσωπική του αρμοδιότητα. Αυτός ειναι ο φορέας της λαικης εντολης, οχι ο Σκουρλέτης και ο Στρατούλης.
Υπάρχει περιθώριο για συμφωνία- απο τη φύση της Ευρωπαικης Ενωσης. Αλλά δεν υπάρχει κανένα περιθώριο αυτή η συμφωνία να αποτυπώνει το προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ- ούτε καν να το πλησιάζει. Θα ειναι λύση που θα επιβάλει ο συσχετισμός δυνάμεων και η πραγματικότητα, οχι το πνεύμα των συνεδριάσων στην Κουμουνδρουρου. Αν δεν τη δέχεται ο Λαφαζάνης δεν απασχολεί κανέναν απο τους ενδιαφερόμενους. Αν έχει αλλη λύση να κοπιάσει….
Η συμφωνια πρακτικά θα ειναι Μνημόνιο , αφου θα έχει ορους , επιτηρηση και στοχους. Αλλά θα δίνει παράταση στη χώρα, ενω τέτοια παράταση χωρίς συμφωνία δεν υφίσταται. Γι αυτό ,εφόσον ο Πρωθυπουργός αναλάβει τη ευθύνη να τη δεχθει γνωρίζοντας οτι θα είναι επωδυνη, πρέπει να τη στηρίξουν τα κόμματα και να συμβάλουν όλοι στην υλοποιηση της , με βάση ένα σχεδιο οικονομικής ανόρθωσης της χώρας. Αν δεν την στηρίζουν οι δικοί του να τους κατεβάσει απο το τρένο και να ζητήσει ανανέωση της εντολής στο πρόσωπό του- με τη συμφωνία δεδομένη.
Από τη μια υπάρχουν οι αρμουμπολογίες, οι στομφώδεις αναλύσεις και ενίοτε οι κραυγές ορισμένων παραγόντων του κόμματος και της κυβέρνησης του, για τις αποφάσεις που καλείται να πάρει. Και από την άλλη μια φράση του σοφού καθηγητή Αδαμάντιου Πεπελάση:< Ας σκεφθεί ότι είναι προτιμότερη η ανακολουθία των εξαγγελιών από την καταστροφή>.