Είχαν αυταπάτες…

Της Ισμήνης Μώρου

ΙΣΜΗΝΗ ΜΩΡΟΥΕίχαν «αυταπάτες…», είχαν την «αθωότητα της Αριστεράς…», τα μέτρα που ψηφίζονται «είναι έξω από τον πυρήνα των ιδεών τους…». Κάτι τέτοια και πολλά άλλα ακούσαμε και ακούμε τον τελευταίο καιρό ενώ η κοινωνία είναι ποικιλοτρόπως γονατισμένη.

Σ’ αυτή τη νέα περίοδο, με αριστερή παράταξη στο τιμόνι – δεν συμπεριλαμβάνουμε το εκ δεξιών μπαστουνάκι των ΑΝΕΛ – έρχονται ορισμένα πολύ οχληρά, και επικίνδυνα, θα προσθέταμε, αρνητικά σημεία: α) Τα στεγανά σε διάφορους αποφασιστικούς τομείς της καθημερινής μας ζωής. β) Η προσωποποίηση των υπουργικών και συμβουλευτικών θώκων. γ) Η απομόνωση και η αποξένωση του λαϊκού παράγοντα. Κυρίως, δ) Οι υποσχέσεις, οι διαβεβαιώσεις, τα ταξίματα, που δεν έχουν πια κανένα αντίκρισμα για την κοινωνία, έστω κι αν μερικά απ’ αυτά υλοποιούνται. Που δεν έχουν πια κανένα αντίκρισμα για την κοινωνία, γιατί τα περισσότερα απ’ αυτά έχουν αποδειχτεί «κενά λόγια».

Και το μέλλον; Τα καθημερινά και τα εθνικά προβλήματα εξακολουθούν να προκαλούν αγωνίες και άγχη κι εξακολουθούν να περιμένουν τη λύση τους. Η δημοκρατική ζωή του τόπου κάθε άλλο παρά αναπτύχθηκε, μέχρι στιγμής, στο βαθμό που η εποχή κι οι ανάγκες επιβάλλουν και που θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν εγγύηση ότι είναι αδύνατη η επιστροφή στο οδυνηρό παρελθόν: δηλαδή η επιστροφή σε συντηρητικές δυνάμεις και στα παρελκόμενά τους, που θεωρητικά οι περισσότεροι την απεύχονται. Διότι κάπου προς τα εκεί βαδίζουμε. Και η μόνη εγγύηση, το μόνο ενέχυρο για να αποτραπεί αυτή η πορεία είναι η προοδευτική ανανεωτική και μεταρρυθμιστική Αριστερά, ο χώρος της σοσιαλδημοκρατίας, ως ενιαίο σύνολο, έστω κι αν καταλογίζουμε κατά περίπτωση λάθη στο παρελθόν.

Το καλοκαίρι είναι σίγουρα θερμό. Κι όχι μόνο εξαιτίας των καιρικών συνθηκών, των αναπτυξιακών παραμυθιών και της κατάστασης των οικονομικών μας προβλημάτων. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια την επόμενη κίνηση του Αλέξη Τσίπρα – το κύριο γνώρισμα της πολιτικής πρακτικής του οποίου φαίνεται να είναι μια απόλυτη ευκολία σε μετακινήσεις από τη μια θέση στην άλλη, ανάλογα και με τις εκάστοτε τρέχουσες σκοπιμότητες. Ιδιαίτερη όμως εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι σ’ αυτή τη φάση του ιδιόμορφου «αριστερισμού» του ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕλ καταβάλλονται και σύντονες προσπάθειες να προσελκυστούν προς τα εκεί στελέχη της ανανεωτικής-μεταρρυθμιστικής Αριστεράς, οι σχέσεις με την οποία μέχρι πριν από λίγο καιρό βρίσκονταν σε «σημείο μηδέν».

Παρά τη φυσική, τη δικαιολογημένη μας δυσπιστία, δώσαμε όλοι στον Αλέξη Τσίπρα, ως παρατάξεις και ως κοινωνία, πίστωση χρόνου. Και υποχρεώσαμε τους εαυτούς μας να μη σπεύδουν σε βιαστικά συμπεράσματα κάθε φορά – και υπήρξαν πολλές οι φορές – που οι ενδείξεις ήσαν ανησυχητικές. Συχνά πολύ ανησυχητικές.

Τώρα όμως τα περιθώρια δεν υπάρχουν πια. Τώρα τα σημάδια δεν επιδέχονται δύο ειδών ερμηνείες. Δεν επιδέχονται ελαστικότητες. Είναι πεντακάθαρα. Το ομολογούν όλοι. Ο δρόμος που διάλεξε ο Αλέξης Τσίπρας δεν οδηγεί σε κανενός είδους ανάπτυξη. Δεν οδηγεί σε κανενός είδους καινούργιους δρόμους. Οδηγεί κατ’ ευθείαν στην περιπέτεια: στον ελεγχόμενο συνδικαλισμό και στην εξουθένωση των εργαζομένων, στην υποταγή του φοιτητικού κόσμου και της νεότητας, στη φίμωση της σκέψης, στη συμβίωση με άπειρους «μαθητευόμενους μάγους», στη δημιουργία ενός ανελέητου κράτους της «πρώτης φοράς Αριστεράς». Ψιθυρίζεται, ωστόσο, ότι για όλα αυτά δεν φταίει ο Αλέξης Τσίπρας. Ότι φταίνε άλλοι. Ασφαλώς φταίνε και άλλοι, για την πολιτική φιλοσοφία και την πολιτική πρακτική των οποίων δεν έχουμε βέβαια την παραμικρή αμφιβολία. Αφού και οι ίδιοι φροντίζουν με επιμέλεια να μην έχουμε καμιά αμφιβολία, αφού μας τις βροντοφωνάζουν καθημερινά με τις χίλιες πράξεις και δηλώσεις τους. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι πια θέμα «κακών» ή «μη ελεγχόμενων προσώπων». Η γνώση και η ευθύνη τους ανήκουν στον ίδιο τον πρωθυπουργό.

Διότι, ο Αλέξης Τσίπρας είναι πρωθυπουργός. Αυτός καθορίζει – ή θα έπρεπε να καθορίζει – την κυβερνητική στρατηγική- στην οικονομία, στην παιδεία, στην υγεία, στην άμυνα… Αυτός επιλέγει τους υπουργούς του, τους συμβούλους του και τους άλλους συνεργάτες του. Και αυτός θα έπρεπε να ελέγχει την πολιτική τους πρακτική.

Και, δυστυχώς, αυτός ο μικρομέγαλος πρωθυπουργός καλύπτει με εμμονή αυτούς τους συνεργάτες και τις πράξεις ή τις δηλώσεις τους. Τις υποσχέσεις τους… Και συνεπώς φέρνει την ευθύνη. Και θα την φέρνει, όσο θα εξακολουθεί να τους καλύπτει. Θα την φέρνει – και δεν θα μπορεί να μας ζητά πίστωση χρόνου. Αφού κατάφερε να μας πείσει ότι η πίστωση χρόνου που του έδωσε η ελληνική κοινωνία, μας οδήγησε στην επιδείνωση και όχι στη βελτίωση της κατάστασης.

Υπάρχει ένα αναμφισβήτητο γεγονός: το κυβερνητικό «κατεστημένο», με επικεφαλής τον πρωθυπουργό, είναι απόλυτα ξεκομμένο από την κοινωνία, με συνήθειες και τρόπο ζωής που παραπέμπουν στις εποχές των «παχέων αγελάδων». Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν λίγοι πολύ πλούσιοι και πολλοί πολύ φτωχοί, και με το πέρασμα του χρόνου δημιουργείται μια κοινωνική τάξη, της οποίας τα δικαιώματα συγκρούονται με την πρόκληση των λίγων. Για την πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας – και δεν το θέλαμε, το τονίζω – τα πράγματα είναι ξεκαθαρισμένα: οι στερήσεις και η καταρράκωση της υπερηφάνιάς του έχουν ταυτιστεί στη συνείδησή του με εκείνους που βρίσκονται σήμερα στο τιμόνι, ούτε καν με τους προηγούμενους «τιμονιέρηδες».

Τώρα πια κανείς δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι είχε ή έχει «αυταπάτες» ή την «αθωότητα της Αριστεράς». «Κι όχι αυταπάτες προπαντός», είχε πει Μανόλης Αναγνωστάκης στο ποίημά του «Επίλογος».

Η Ισμήνη Μώρου είναι μέλος της ΚΕ της ΔΗΜ.ΑΡ.