Ζαν Κλοντ Γιούνκερ: O Άνετος Πρόεδρος!

Του Ν. Λακόπουλου

Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ έδωσε ένα μικρό χαστουκάκι στο μάγουλο του Ζαν Άσελμπορν. Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ δέχθηκε ένα φιλάκι στο κεφάλι του. Ο Αλέξης Τσίπρας δέχτηκε ευχάριστα την πρόταση να του δώσει την γραβάτα του.

Την προηγούμενη φορά τον είχε πιάσει χεράκι-χεράκι να τον οδηγήσει στη συνεδρίαση. Πολλές φορές ο Ζαν-Κλοντ διερωτήθηκε φωναχτά ποιος ήταν ο προσκεκλημένος του. Μια φορά … κατήγγειλε ότι χάνει τον χρόνο του όταν ακολουθεί κατά γράμμα το πρωτόκολλο. «Ο Πρόεδρος είναι γνωστός για το άκρως ανεπίσημο και πολύ συχνά χαλαρό στυλ του» δικαιολογήθηκε ο εκπρόσωπος Τύπου του προέδρου της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς. Κι όλοι ξέσπασαν σε γέλια.

«Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είναι γνωστός για το χιούμορ του, το οποίο χρησιμοποιεί με επιτυχία για να συμβιβάσει τις θέσεις μεταξύ των Ευρωπαίων» είπε ο εκπρόσωπος του, ο Μαργαρίτης Σχοινάς. Ο 60χρονος Γιούνκερ είναι στα πράγματα εδώ και 35 χρόνια.

Έχει διατελέσει πρωθυπουργός για ένα διάστημα 19 ετών. Γνωρίζει πολύ καλά όλους τους ηγέτες με τους οποίους «διατηρεί σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης». Ωστόσο άλλοι λένε πως η χαλαρή συμπεριφορά του και το άνετο στυλ του οφείλεται όχι στον φιλελευθερισμό της χώρας του, αλλά στα κρασιά της.

Ο «Χαλαρός Πρόεδρος» έχει κατηγορηθεί για μία ροπή προς το αλκοόλ, κάτι που ο ίδιος διαψεύδει. Αυτός είναι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το «Νούμερο 1» σύμφωνα με μια σατυρική γαλλική εκπομπή, ο τιμημένος με το «Βραβείο Καρλομάγνου».

Ως σχεδόν μόνιμος πρόεδρος της ομάδας των υπουργών Οικονομικών από το 2004 κέρδισε τον τίτλο «Ο Μίστερ Ευρώ». Το 2005 όταν η χώρα του ψήφισε για το ευρωπαϊκό Σύνταγμα είπε πως θα παραιτηθεί αν η απόφαση ήταν «Όχι». Τα «Ναι» ήταν 56,5% κι έτσι δεν χρειάστηκε να τελειώσει την καριέρα του.

Πέντε χρόνια μετά είχε πάρει εντολή για κυβέρνηση σχηματισμού από τον Μεγάλο Δούκα Ερρίκο όταν παραιτήθηκε κατηγορούμενος για ένα σκάνδαλο κατασκοπείας. Η καριέρα του δεν είχε τελειώσει.

Ο πατέρας του ήταν χαλυβουργοεργάτης και συνδικαλιστής, χριστιανός που στον πόλεμο επιστρατεύτηκε από την Βέρμαχτ. Ο μικρός Ζαν γεννήθηκε σε μια μικρή κοινότητα, το Ρέντανζ, αλλά μεγάλωσε στο Βelvaux. Σπούδασε νομικά στο Κλαιρφονταίν στο Βέλγιο και στο Στρασβούργο και το 1974, εντάχθηκε στο Χριστιανικό Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα.

Η πολιτική καριέρα άρχισε ως κοινοβουλευτικός γραμματέας και ως Υπουργός Εργασίας. Όταν έγινε υπουργός Οικονομικών ήταν σαφές ότι ο πρωθυπουργός Σαντέρ τον προόριζε για διάδοχο του. Θα περνούσε πρώτα από την Παγκόσμια Τράπεζα, από όπου παραιτήθηκε το 1995 για να αναλάβει την πρωθυπουργία της χώρας του. Η επιτυχία του να φέρει κοντά τον γάλλο πρόεδρο με τον γερμανό Κόλ του έδωσαν τον τίτλο «Ο ήρωας του Δουβλίνου».

Η ολοκληρωμένη πολιτική του κατά της ανεργίας μαζί με την άτυπη ομάδα «Εuro 11» το 1998 θα του δώσουν το «Βραβείο Ευρώπη». Η γκάφα του να ανακοινώσει  τον θάνατο του Αραφάτ ενώ εκείνος ζούσε θα είναι μια απλή παρεξήγηση, που δεν θα του στερήσει, το 2005,  μια δεύτερη θητεία ως Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ένα ρολόι που χρησιμοποίησε ο πρώην επικεφαλής της Κρατικής Υπηρεσίας Πληροφοριών για να καταγράψει συνομιλίες με τον γάλλο πρόεδρο θα δημιουργήσει νέους μπελάδες. Ο Γιούνκερ όταν έμαθε για την καταγραφή, δεν πήρε κανένα μέτρο εναντίον του επικεφαλής της υπηρεσίας Μάρκο Μίλε. Του επέτρεψε να αποχωρήσει από την υπηρεσία το 2010 για μια θέση στη Siemens.

Στις 4 Δεκεμβρίου 2012, η ​​Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε να γίνει μια κοινοβουλευτική έρευνα για τις υποκλοπές, την αγορά αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης και τις παράνομες πληρωμές. Η έρευνα αποκάλυψε υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων και μυστικές επιχειρήσεις στο Ιράκ, την Κούβα και τη Λιβύη. Ο Γιούνκερ αρνήθηκε κάθε ευθύνη.

Το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα απέσυρε την εμπιστοσύνη του κι ο Γιούνκερ οδηγήθηκε σε εκλογές, αφού παραιτήθηκε από το κόμμα του. Αυτό δεν τον εμπόδισε να βρεθεί στην προεδρία των υπουργών Οικονομικών ώσπου τον διαδέχτηκε ο Ολλανδός Γερούν Ντάισεμπλουμ. Πολύ γρήγορα αντί να εξαφανισθεί από την πολιτική ο «Μίστερ Ευρώ» βρέθηκε να ζητά ως επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος την ψήφο όλων των ευρωπαίων βουλευτών για να κερδίσει τις 224 από τις 70 έδρες.

Με 422 ψήφους ο Γιούνκερ βρέθηκε τελικά στην ηγεσία του Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τη συνεργασία των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, παρά την απέχθεια του Βρετανού Κάμερον και του Ούγγρου Βίκτωρ Ορμπάν. Είχαν περάσει λίγες μέρες από όταν τα LuxLeaks διέρρευσαν ένα έγγραφο που αποκάλυπτε ότι το Λουξεμβούργο υπό την πρωθυπουργία του είχε μετατραπεί σε ένα μεγάλο ευρωπαϊκό κέντρο της φοροαποφυγής των επιχειρήσεων.

«Θα εγείρουμε το θέμα ζητώντας να σταματήσει να κρύβεται”, θα πει ο Δημήτρης Παπαδημούλης. Πολλοί ευρωβουλευτές είχαν θέσει θέμα και για τον Μπαρόσο, το 2005 για απρεπή συμπεριφορά όταν έκανε διακοπές αξίας 20.000 ευρώ σκάφος αναψυχής του Σπύρου Λάτση. Οι Ευρωπαίοι καθολικοί, χριστιανοδημοκράτες και πολλοί άλλοι δεν έχουν τέτοια ηθικά προβλήματα. Η πρόταση μομφής στον Γιούνκερ πήρε 35 ψήφους έναντι 589 που την καταψήφισαν.

To δουκάτο του Λουξεμβούργου από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, που είχε την έδρα του εδώ, καταφέρνει να αποτελεί ένα παράδεισο πότε υπο την κατοχή των Γάλλων, των Ισπανών, των Ολλανδών ή των Βουργουνδών. Το μισό εκατομμύριο που αποτελεί τον πληθυσμό του κρατιδίοι και ιδιαίτερα οι εργάτες αντιστάθηκαν στους ναζί με απεργίες και σαμποτάζ, ΄αλλά και στον πόλεμο στο Ιράκ, αν και η χώρα είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Σήμερα  έχει, μαζί με το Κατάρ το υψηλότερο στον κόσμο κατά κεφαλήν εισόδημα, ένα από τα καλύτερα συστήματα εκπαίδευσης και σχεδόν ανύπαρκτη ανεργία.

Πολλές εταιρείες μεταφέρουν εδώ πολλά δισεκατομμύρια ευρώ πληρώνοντας μόλις 1% ή 0,25% όπως έγραψε το Βloomberg. Χάρη στο τραπεζικό απόρρητο και στις πολιτικές διευκόλυνσης της φοροαποφυγής. Οι φορολογικές συμφωνίες, οι οποίες αποκαλύπτονται σε έγγραφα που έδωσε στη δημοσιότητα το InternationalConsortium of Investigative Journalists βοήθησαν πολυεθνικές από την Apple ως την Deutsche Bank να μειώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις για κέρδη από άλλες χώρες.

 «Ο κ. Γιούνκερ έκανε τη χώρα τη πλούσια τσιμπολογώντας από τις τσέπες άλλων κρατών» γράφουν οι συντάκτες του αμερικάνικου περιοδικού. Εκείνος σε ομιλία του στις Βρυξέλλες τον Ιούλιο του 2014 υποσχέθηκε να “προσπαθήσει να βάλει κάποια ηθική στο ευρωπαϊκό φορολογικό τοπίο». Κι όταν στη σύνοδο κορυφής στη Ρίγα της Λετονίας μπήκε ο Άλέξης Τσίπρας,του πρότεινε να φορέσει τη δική του γραβάτα.

Σχεδόν θάπεφτε κάτω από τα γέλια για το αστείο του. Ύστερα χάιδεψε την κοιλιά του εύσωμου Καρλ Λάμπερτζ, έδωσε ένα χαστουκάκι στον συμπατριώτη του Ζαν Άσελμπορν και φίλησε την φαλάκρα του Βέλγου πρωθυπουργού Τσάρλς Μισέλ. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βικτόρ Ορμπάν τον άκουσε να του φωνάζει “γειά σου δικτάτορα!”, ίσως επειδή είχε ταχθεί υπέρ της επαναφοράς της θανατικής ποινής.

Ο εκπρόσωπος Μαργαρίτης Σχοινάς είπε πως ήταν ένα αστείο. Άλλωστε και ο Ορμπάν τον αποκάλεσε ‘Μεγάλο Δούκα”. Έτσι περνάνε οι μέρες στις διεθνείς συνδιασκέψεις. Με χαστουκάκια, φιλάκια και αστεία. Άλλωστε το φιλελεύθερο δουκάτο του Γιούνκερ, αν και έχει μοναρχία και συντηρητικά κόμματα στην κυβέρνηση, θα είναι το πρώτο κράτος που επέτρεψε στον πρωθυπουργό του να παντρευτεί τον σύντροφό του. ‘Ενας χριστιανοδημοκράτης της κεντρικής Ευρώπης, μάλλον είναι πιο φιλελεύθερος από έναν πουριτανό κομμουνιστή του Νότου.