Του Γιώργου Λακόπουλου
Όσοι γνωρίζουν τα Ευρωπαϊκά πράγματα απορούσαν με την αυτοπεποίθηση που κυριάρχησε στη χώρα μετά την απόφαση του Κοινοβουλίου να προσφέρει ευρεία στήριξη στην κυβέρνηση Τσίπρα για την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους. Η ευκολία με την οποία προεξοφλήθηκε η συμφωνία έδειχνε, αν μη τι άλλο, πλήρη άγνοια των μεταβολών που συντελέσθηκαν τους τελευταίους μήνες στην Ευρώπη σε σχέση με την Ελλάδα.
Στον πυρήνα αυτών των μεταβολών έχει εγκατασταθεί η έλλειψη εμπιστοσύνης των εταίρων προς την Ελλάδα. Γι’ αυτό ευθύνεται η κυβέρνηση φυσικά, αλλά το κόστος το πληρώνει η χώρα.
Μετά τον Βαρουφάκη και τις παλινωδίες του, μετά τις ανοησίες για «κόκκινες γραμμές» και μετά το «όχι» στο δημοψήφισμα, κανείς ευρωπαίος ηγέτης δεν είναι διατεθειμένος να διακινδυνεύσει τη θέση του στο δικό του πολιτικό σύστημα, στο δικό του κοινοβούλιο, στη δική του κοινή γνώμη για να αποτρέψει την ελληνική χρεοκοπία.
Στην κοινοτική Ευρώπη η εμπιστοσύνη είναι η θεμελιώδης σχέση. Και αυτή η εμπιστοσύνη συναρτάται με τους κανόνες και την εφαρμογή των Συνθηκών. Όποιος τα παραβιάζει εκτίθεται έναντι των άλλων που τα τηρούν.
Μόλις την Κυριακή ανακάλυψε η κυβέρνηση ότι κάποιες χώρες δεν θέλουν την Ελλάδα στη Ευρωζώνη, ενώ αυτό δεν είναι μόνο κοινό μυστικό. Είναι και διακηρυγμένο από τις ίδιες χώρες.
Ωστόσο γιατί ήταν δικαίωμα της ελληνικής κυβέρνησης να συμπεριφέρεται με τον τρόπο που συμπεριφέρθηκε από την αρχή της θητείας της και δεν είναι δικαίωμα άλλων κυβερνήσεων, να μην πληρώνουν για τη σωτηρία της, ή ακόμη και να μην τη θέλουν στην παρέα;
Η κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου δεν παραβίαζε απλά τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Κινήθηκε εναντίον της Ευρώπης. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έγινε κόκκινο πανί στην Ευρώπη.
Όχι γιατί ήταν αριστερός . Ο Δημήτρης Χριστόφιας ήταν επικεφαλής κομμουνιστικού κόμματος, αλλά αυτό δεν έπαιξε κανιά ρόλο στις σχέσεις της Κύπρου με τη Ευρωπαϊκή Ένωση
Ούτε γιατί κάποιοι ήθελαν να τον ρίξουν. Κανείς δεν θέλει να ρίξει κανέναν στη δημοκρατική Ευρώπη. Απλώς οι Δεξιοί προτιμούν να συναλλάσσονται με Δεξιούς , όπως οι Σοσιαλιστές με Σοσιαλιστές. Όπως ο ΣΥΡΙΖΑ προτιμάει τους Ποντέμος. Φυσικά υπάρχουν και συμφέροντα που κρίνονται με τη μία ή την άλλη κυβέρνηση. Αυτό είναι πολιτική.
Άλλα έβλαψαν τη χώρα και έστρεψαν εναντίον της τους εταίρους. Η θλιβερή -κάτω από το λούστρο της- παρουσία του Βαρουφάκη στην αρχή εξέπληξε και στη συνέχεια εξόργισε. Μόνο που τα σπασμένα τα πληρώνει η χώρα, όχι ο αποσυνάγωγος που ευτέλιζε κάθε στιγμή την ιδιότητα του Έλληνα υπουργού.
Εκ παραλλήλου, το θεριακλίκι, το υβρεολόγιο και οι λαϊκίστικες αρλουμπολογίες των στελεχών της κυβερνητικής παράταξης για την Ευρώπη και τους Ευρωπαίους έστρεψαν το πολιτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους λαούς της εναντίον των Ελλήνων, οι οποίοι με τη σειρά τους επικύρωσαν στο δημοψήφισμα την παρανοϊκή πολιτική που οδήγησε σ’ αυτό.
Οι παραλογισμοί της Ζωής, του Στρατούλη , του Λαφαζάνη και των σαλεμένων της Κουμουνδούρου δεν ήταν χωρίς κόστος. Έχουν και οι άλλοι λαοί αξιοπρέπεια. Υπάρχει και στις άλλες χώρες Δημοκρατία, τόση μάλιστα που τις αποτρέπει από την προσέγγιση στη δημοκρατία του Πούτιν.
Το σοκ του Στρασβούργου
Έως την περασμένη εβδομάδα ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κάλυπτε αυτές τις συμπεριφορές. Ίσως αυτό που τον έκανε να συνειδητοποιήσει σε τι συνεργούσε, -με τις εξωφρενικές επιλογές των υπουργών του και τις αθλιότητες των κομματικών στελεχών του-, ήταν η παρουσία του στο Ευρωκοινοβούλιο.
Εκεί οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι των ευρωπαϊκών λαών του αποκάλυψαν ποια είναι πραγματική Ευρώπη και ποια γνώμη έχει με το ίδιο και την κυβέρνηση του.
Μέχρι τότε οι επαφές του σε επίπεδο κορυφής και οι διαβουλεύσεις τους με τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων του έδιναν την εντύπωση ότι είναι παίκτης, που παιρνει ρίσκο και προσδοκά σε κάποιο αποτέλεσμα.
Στο Στρασβούργο κατάλαβε ότι σ’ αυτό το παιχνίδι είναι από χέρι χαμένος. Γιατί η Ευρωπαϊκή κοινωνία. στο σύνολό της, τον παρακολουθεί και αποδοκιμάζει αυτές τις συμπεριφορές. Αξιώνει από τους ηγέτες να είναι υπεύθυνοι και καθαροί στις σχέσεις τους με τους άλλους.
Τα γκρουπούσκουλα που οργάνωναν κάποιες συγκεντρώσεις υπέρ της Ελλάδας δεν ήταν παρά περιθωριακές ομάδες που έβλαπταν η χώρα με την άνευ αξίας υποστήριξή τους. Οι λαοί της Ευρώπης δεν βρισκόταν στις «κινητοποιήσεις αλληλεγγύης» που νόμιζε ως τοτε ο Πρωθυπουργός, αλλά στο Ημικύκλιο του Στρασβούργου.
Αυτό εξηγεί γιατί μετά την παρουσία του στο Ευρωκοινοβούλιο εμφανίστηκε ένας άλλος Τσίπρας, αν κρίνουμε από τον τρόπο με τον οποίο μίλησε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος του και στη Βουλή. Προέκυψε άλλωστε από την εγκατάλειψη των καταστροφικών σχεδιασμών για έξοδο από την Ευρωζώνη και την προσπάθεια να παραμείνει η χώρα στον πυρήνα της Ευρώπης με κάθε θυσία.
Ζητείται αξιοπιστία
Παρ’ όλα αυτά θα πρέπει να ήταν σοκαριστική για τον Πρωθυπουργό η διαπίστωση ότι δεν αρκεί πλέον να αποδέχεται τις προτάσεις των εταίρων -από τη στιγμή που δεν τον θεωρούν αξιόπιστο. Η κατάσταση που αντιμετώπισε το Σάββατο στο Γιούρογκρουπ ο νέος υπουργός Οικονομικών ήταν αποκαλυπτική όσων έχει χάσει ως τώρα η Ελλάδα εξ αιτίας της πολιτικής που ακολούθησε η κυβέρνηση. Οι τσαμπουκάδες του Καμμένου, ο αθυροστομίες της Ζωής, και οι τυχοδιωκτισμοί του Λαφαζάνη κοστίζουν πολύ. Τώρα, που ήλθε ο λογαριασμός ποιος θα πληρώσει;
Η εικόνα της χώρα είναι θολή και σχεδόν κανείς δεν θέλει να έχει σχέση μαζί της. Πόσο μάλλον να διαθέσει τα λεφτά των φορολογούμενων του για να τη βοηθήσει.
Μπορεί στην Αθήνα οι τοποθετήσεις αυτές να έγιναν δεκτές ως «ανθελληνισμός των Φινλανδών». Σκέφθηκε κανείς Συριζαίος πόσες κυβερνήσεις κινδυνεύουν να πέσουν αν βοηθήσουν την Ελλάδα; Έχει κάνεις υπόψη του ποια είναι η πολιτική κατάσταση στις χώρες μέλη; Ή μήπως επιμένουν στη θεωρία ότι άπαξ και αποφάσισε η Κουμουνδούρου οι άλλοι είναι υποχρεωμένοι να πράξουν αναλόγως;
Υπάρχουν πραγματικές δυσκολίες στις κοινοτικές χώρες για τις δυνάμεις που θέλουν να βοηθήσουν την Ελλάδα να μείνει στην Ευρώπη, χάριν της Ευρώπης. Δεν υπάρχουν κυβερνήσεις εχθρικές προς την Ελλάδα. Υπάρχουν κυβερνήσεις που δεν έχουν περιθώρια έναντι των πολιτών τους να στηρίξουν την Ελλάδα, εφόσον η ίδια δεν δείχνει να το θέλει, παραβιάζοντας συστηματικά τους όρους της συμμετοχής της στην Ένωση και στρεφόμενη κατά των ηγετών της.
Αυτές οι δυσκολίες θα συνεχιστούν. Θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια μέχρι να αποκατασταθεί η ομαλότητα στις ελληνοκοινοτικές σχέσεις που διαταράχτηκε με αφροσύνη και όχι μόνο από τη σημερινή κυβέρνηση. Πολλοί Ευρωπαίοι υπουργοί είπαν αυτές τις μέρες ότι πρόβλημα εμπιστοσύνης υπάρχει από τους ελαφρόμυαλους χειρισμούς της κυβέρνησης Παπανδρέου.
Η ανάκτηση της εμπιστοσύνης δεν αφορά μόνο την πιστή εφαρμογή Μνημονίων, προγραμμάτων λιτότητας, μεταρρυθμίσεων και μέτρων. Ούτε λόγος. Θα προέλθει από την ανάδειξη της πραγματικής βούλησης του λαού να ενταχθεί στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα κάτι που δεν προκύπτει από τις τελευταίες εξελίξεις . Κι ας λένε οι πολιτικοί ότι από το δημοψήφισμα προέκυψε η απόφαση των πολιτών να μείνει η χώρα στην Ευρώπη. Ίσως το αντίθετο να προκύπτει.
Η εμπιστοσύνη θα αποκατασταθεί όταν οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας και η κοινωνία της σταματήσουν να αντιμετωπίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση σαν αντίδικο ή αντίπαλο. Όταν θα καταστεί συλλογική συνείδηση ότι η Ελλάδα και η Ευρώπη δεν είναι διαφορετικά μεγέθη. Η Ελλάδα είναι Ευρώπη. Εφόσον το θέλει βεβαίως.
