Του Νίκου Λακόπουλου
Και τραβάν για Δημοκρατία …
και σαμπάνια, για ισότητα και Ρολς Ρους…
Ψοφάνε για “ζήτω το έθνος” και αστακούς,
για “κάτω οι πληρωμένοι” και χαβιάρι
Γιάννης Σκαρίμπας-‘Το 1821 και η αλήθεια”
Το 1814 σε ένα ρώσικο λιμάνι θα συναντηθούν τρεις έλληνες. Είναι τρεις έμποροι που κάνουν μια συνωμοτική οργάνωση που μέσα σε πέντε χρόνια, έχει τρεις χιλιάδες μέλη, οργανωμένα με πέντε βαθμούς μύησης. Είναι η ‘Φιλική Εταιρεία”. Η ελληνική Επανάσταση του 1821 ξεκίνησε με υποτιθεμένο “χορηγό” την Ρωσία. Ο χριστιανός Πατριάρχης την αφόρισε αμέσως, όταν ξέσπασε, χωρίς να καταφέρει να σώσει το τομάρι του. Θα τον κρεμάσει ο Σουλτάνος στην μεσαία πύλη του ίδιου του Πατριαρχείου . Μετά από τρεις μέρες ο σουλτάνος θα δώσει το πτώμα στον όχλο να το περιφέρουν στην Πόλη και να το πετάξουν σα σακί, στον Κεράτιο Κόλπο. Πιθανόν η επανάσταση αυτή να είχε τελειώσει πριν ξεκινήσει.
Οι επαναστάτες περνάνε τον Προύθο ποταμό στις 22 Φεβρουαρίου 1821. Οι Τούρκοι είναι απασχολημένοι με τον Αλή Πασά. Η Επανάσταση του Υψηλάντη θα τελειώσει όταν ο Σουλτάνος θα πάρει δώρο τα κεφάλια των εφήβων “Ιερολοχιτών” ματωμένα μέσα σε μια λινάτσα. Τριανταεφτά ζωντανά εφηβικά κορμιά, φοβισμένα κι αλυσοδεμένα, θα φτάσουν με εξευτελισμούς από το Βουκουρέστι, πεζή, στην Κωνσταντινούπολη για να τα αποκεφαλίσει, μόνος του, ο ίδιος ο Σουλτάνος. Η Εταιρεία χρεοκόπησε. Θα χρειαστούν εκατό χρόνια για να αναγνωρισθεί και να πάρουν μερικοί δρόμοι στο Κολωνάκι τα ονόματα των ηγετών της. Οι Τούρκοι έχουν κυριαρχήσει. Η Χίος σφαγιάζεται. Η Μακεδονία πνίγεται στο αίμα. Η Ήπειρος με την Μάχη στο Πέτα βγήκε από σχέδιο. Η εξέγερση ηττήθηκε, εκεί όπου οι Τούρκοι, από την εποχή του Αλή Πασά, δεν είχαν καν κυριαρχία. Μερικοί καπεταναίοι, όπως ο Γώγος Μπακόλας, αποσύρονται και αλλάζουν στρατόπεδο! Συμπτωματικά, οι ηγέτες της Στερεάς Ελλάδας και της Ηπείρου, θα εξοντωθούν κάτω από περίεργες συνθήκες.
Ο Εμφύλιος Πόλεμος
Το όνειρο του Ανδρούτσου και του Καραϊσκάκη, όπως κι αυτό του “Ρήγα” και του Υψηλάντη, θα χαθεί, αλλά η Πελοπόννησος φαίνεται πως ελευθερώνεται όταν ξαφνικά ενώ τα τουρκικά στρατεύματα, πλησιάζουν την Πελοπόννησο, ο Μιαούλης πολιορκεί τους Έλληνες αντιπάλους του στο Ναύπλιο! Η Επανάσταση άρχισε το 21, ο Εμφύλιος το 23. Το φθινόπωρο του 1823 στη Σιλίμνα της Τριπολιτσάς, οι Κολοκοτρωναίοι, ο Ανδρούτσος, ο Νικηταράς, ο Δημήτριος Υψηλάντης και πολλοί άλλοι αποφάσισαν με όρκο μπροστά στην εικόνα του Χριστού ότι θα αγωνιστούν μέχρις θανάτου, ενωμένοι. Ο εχθρός, αυτή τη φορά, δεν είναι η Τουρκιά. Είναι το “Εκτελεστικό”.
Στις 13 Νοεμβρίου 1824 άγνωστοι περιμένουν τον γιό του Κολοκοτρώνη Πάνο και τον δολοφονούν, σε ενέδρα, έξω από την Τριπολιτσά. Το ρήγμα των δυο παρατάξεων, έχει οριστεί πλέον με ζεστό, καυτό, αδελφικό, αίμα. Ο Γκούρας, ο Μακρυγιάννης, ο Τζαβέλας και ο Καραϊσκάκης εισβάλλουν στην Αχαΐα και την λεηλατούν. Οι σφαγές είναι ανελέητες. Ένας στρατιώτης ανεμίζει ένα φουστάνι και φωνάζει «πωλήται το φουστάνι της Ζαΐμενας». Το 1825 ο Κολοκοτρώνης φυλακίζεται. Τον Παλαιών Πατρών Γερμανό τον σέρνουνε πεζό. Ο Ιμπραήμ είχε καταλάβει τη μισή Πελοπόννησο και ο Κιουταχής πολιορκούσε το Μεσολόγγι.
Τον Απρίλιο φυλακίζεται στην Ακρόπολη ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Θα υποβληθεί σε άγρια βασανιστήρια και θα δολοφονηθεί στις 5 Ιουνίου 1825. Το πτώμα του το πέταξαν στα βράχια, λέγοντας ότι επιχείρησε να δραπετεύσει.Η Αγγλία τώρα ενδιαφέρεται για την ελληνική Επανάσταση και μάλιστα προσφέρει λεφτά να συνεχισθεί ο αγώνας. Ήδη από το 1826 η Εθνοσυνέλευση συζητά με την μεσολάβηση των Άγγλων ένα καθεστώς αυτονομίας, καθώς το Μεσολόγγι έχει πέσει. Στο Φάληρο, θα δολοφονηθεί κι ο Γεώργιος Καραϊσκάκης. Στο πλευρό του δεν είναι ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Είναι ο Κόχραν και ο Τσoρτς που θα φέρουν την καταστροφή του ελληνικού στρατού, στο Φλοίσβο.
Οι “άλλες εξεγέρσεις”
Η συνθηκολόγηση προέβλεπε ο τόπος να εκκενωθεί από στρατεύματα μέχρι την θάλασσα, τρεις αξιωματικοί να δοθούν όμηροι, η Ακρόπολη θα παραδοθεί με τα πολεμοφόδια και πυροβόλα. Αυτό είναι το οριστικό τέλος της ελληνικής επανάστασης, αλλά ο ενωμένος συμμαχικός στόλος Αγγλίας Γαλλίας και Ρωσσίας καταστρέφει τον τουρκοαιγυπτιακό στο Ναυαρίνο, δίνοντας σε τρεις δρόμους των Αθηνών τα ονόματα των ηγετών της ναυμαχίας: Δεριγνύ, Χέϋδεν, Κόδριγκτον. Φαίνεται πως ο Κόδριγκτον παραβίασε τις εντολές, που είχε και γι’ αυτό απομακρύνθηκε για το “ατυχές συμβάν σε βάρος παλαιού συμμάχου”, όπως το χαρακτήρισε ο Άγγλος μονάρχης. Οι Γάλλοι να αποβιβαστούν στον Μωριά, με εκστρατευτικό σώμα για να τον “απελευθερώσουν”.
Στις 14η Ιουλίου 1831, ο αγγλικός, ο γαλλικός και ο ρωσικός στόλος έχουν αποκλείσει τα λιμάνια του Πόρου και της Ύδρας. Mια νέα εξέγερση εκδηλώνεται, αυτή τη φορά εναντίον του Καποδίστρια και των Μεγάλων Δυνάμεων. Ο Ρώσος ναύαρχος Ρίκορντ τίναξε στον αέρα τη «Νήσο των Σπετσών» και την κυβέρνηση Καποδίστρια. Tότε, το πρωί της 1ης Αυγούστου 1831 ο Μιαούλης, όπως είχε προειδοποιήσει τον Ρίκορντ, ανατίναξε τη φρεγάτα «Ελλάς» και τη κορβέτα «Ύδρα». Στις 27 Σεπτέμβρη 1831 δυο Μαυρομιχαλαίοι περίμεναν τον κόμη Καποδίστρια με τα όπλα τους έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδονα.
Το νεοελληνικό κράτος το 1832 αποτελείται από 700. 000 κατοίκους, αγρότες κατά 95% με αμφίβολη την ιδιότητα του πολίτη. Η Αθήνα είναι ένα χωριό. Οι περισσότεροι “Αθηναίοι” δεν είναι Έλληνες. Η πρωτεύουσα του ελληνικού “κράτους” είναι τ’ Ανάπλι. Έχει ένα ωραίο ενετικό φρούριο για φυλακή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Με τη δολοφονία του Καποδίστρια, η Ελλάδα εγκαταλείπει το φράκο του Φαναριώτη και ετοιμάζεται να ντυθεί ως έθνος με μακριά φουστανέλα. Το Πρωτόκολλο του Λονδίνου είναι μια συμβολαιογραφική πράξη για ένα οικόπεδο στην Πελοπόννησο με συμβαλλόμενους την Τουρκία και τις Τρεις Μεγάλες Δυνάμεις. Δεν θα είναι εδώ, στην υπογραφή του, ούτε ο Ρήγας, ούτε ο Υψηλάντης, ούτε ο Ανδρούτσος, ο Παπαφλέσσας, ο Καραϊσκάκης.
Το 1829 ένα άλλο πρωτόκολλο προέβλεπε επικυριαρχία της Πύλης με ετήσιο φόρο 1,5 εκ. Γρόσια. Οι Οθωμανοί απέρριπταν την “φιλικήν μεσιτείαν” των ξένων αυλών. Την δέχτηκαν όταν οι Ρώσοι πέρασαν τον Αίμο και πλησίαζαν στην Αδριανούπολη. Στις 3 Φεβρουαρίου 1830 νέο πρωτόκολλο στο Λονδίνο ορίζει ένα …“κομπλέ” ανεξάρτητο κράτος, με πετσοκομένα τα αρχικά σύνορα που έφταναν στην Θεσσαλία. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι δεν ενώνεται με τα “ανεξάρτητα “ Ιόνια νησιά, που κατέχουν οι Άγγλοι.
Ο νέος “ύπατος άρχων” θα είναι Βαυαρός. Ο γερακομύτης Κολοκοτρώνης δέχτηκε με χαρά τον νέο βασιλιά, αλλά όχι και την Αντιβασιλεία. Θα καταδικασθεί σε θάνατο και θα μείνει σε απομόνωση στο Ιτς Καλέ μέχρι να του δοθεί χάρη και να γίνει σύμβουλος Επικρατείας και ο γιος του πρωθυπουργός. Το “Βασίλειον της Ελλάδος” έχει βαυαρικό στρατό και το ελληνικό πανεπιστήμιο βαυαρούς καθηγητές. Οι αγωνιστές της Επανάστασης έπρεπε να εξαφανισθούν. Ή θα πήγαιναν σπίτι τους ή θα έμπαιναν -που δεν πήγαν- στα “ελαφρά τάγματα” του τακτικού στρατού, ως “ακροβολισταί”. Πολλά τάγματα περιφέρονταν πεινασμένα στην πρωτεύουσα. Πολλοί πήραν τα βουνά για να γίνουν από Κλέφτες ή ληστές.
Η επέτειος της 25ης Μαρτίου
Η επέτειος της Επανάστασης καθιερώθηκε το 1838-ως διπλή γιορτή την 25ην Μαρτίου-μέρα του Ευγγελισμού- άσχετο!- αν και κηρύχτηκε, όπως είδαμε τον Φεβρουάριο και η εξέγερση στην Καλαμάτα έγινε στις 17 Μαρτίου. Το 1836 ένα χάλκινο μετάλλιο έδειχνε τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να ευλογεί την σημαία κι ένα απόφθεγμα από την … Έξοδο- μια εκδοχή διαφορετική από αυτή της Φιλικής Εταιρείας- που ορκιζόταν στο Υπέρτατο Όν. Μέσα σ’ αυτό το σκηνικό εκτός από την Εκκλησία χωρούσε και ο ξένος βασιλιάς -με ελληνική στολή- που είχε αποκεφαλίσει με καρμανιόλες πολλούς αγωνιστές. Το ότι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός όταν υποτίθεται ύψωνε την σημαία στην Αγία Λαύρα βρισκόταν στην …Πάτρα είναι μια λεπτομέρεια άνευ σημασίας.
Η πρώτη γιορτή πήγε καλά. Η δεύτερη καλύτερα. Την τρίτη χρονιά, το 1841, στο αρχοντικό του δικηγόρου Μαλανδρίνου μια ομάδα από τους εκατόν εξήντα φοιτητές του κρατιδίου, γέμισαν τον χώρο με σημαίες και πικέτες που παρίσταναν την Ελλάδα σαν ένα καράβι χωρίς πηδάλιο, έτοιμη να ναυαγήσει.
Η Αντιβασιλεία για να μπορέσει να καλύψει τα έξοδα της Αυλής πήρε ένα ακόμα δάνειο εξήντα εκατομμύρια φράγκα, από τα οποία τα είκοσι δεν δόθηκαν ποτέ. Ξαφνικά οι Ρώσοι ζήτησαν τα λεφτά που είχαν δανείσει. Οι Αγγλογάλλοι συμφώνησαν. Ο Όθωνας σταμάτησε τα έργα, ανέστειλε την καταβολή των μισθών και απέλυσε πολλούς δημόσιους υπαλλήλους. Ο Μαυροκορδάτος παραιτήθηκε και ανέλαβε ο ίδιος ο Όθωνας την κυβέρνηση. Τα πρώτα φέιγ βολάν και οι πρώτοι νεκροί, από τα πυρά των βαυαρών στρατιωτών, φέρνουν με μαγκούρες, ρόπαλα και ξύλα την πρώτη νίκη. Έφιππος ο Δημήτρης Καλλέργης με τον στρατηγό Μακρυγιάννη, τον ναύαρχο Κανάρη και τον λαό, πολιορκούν το Παλάτι. Θέλουν Σύνταγμα.Οι ξένοι καθηγητές έφυγαν. Η απόλυτη Μοναρχία φαίνεται να τελείωσε στις 3 Σεπτέμβρη 1843, αλλά ο βασιλιάς διατήρησε την εξουσία.
Από τότε μια νέα Επανάσταση το 1862 θα φέρει νέο βασιλιά –που θα μείνει πενήντα χρόνια ώσπου δολοφονήθηκε. Η νέα Ελλάδα συγκροτείται σε πολλές φάσεις, ανάμεσα σε πολέμους και ανατροπές, αλλά το 1944 η Απελευθέρωση βρίσκει τους Άγγλους εδώ- αφού δεν έφυγαν ώσπου να δώσουν την θέση τους στους Αμερικάνους. Η Ελλάδα δεν απέχτησε ποτέ πραγματική Ανεξαρτησία. Τα δάνεια ήταν η μορφή της εξάρτησης που έφεραν οχτώ χρεοκοπίες ώσπου να φτάσουμε στην τρόικα που παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο ή την περίοδο του Όθωνα, όταν οι “Τρεις Αγχόνες” είχαν καταλάβει κανονικά τον Πειραιά.
Η μέρα που γιορτάζουμε σήμερα πρωτογιορτάστηκε ως Ημέρα Ανεξαρτησίας με ….βαυαρικά μινουέτα για να αποκρύψει τους πραγματικούς επαναστάτες και τον ρόλο της εκκλησιαστικής ηγεσίας. Στην πραγματικότητα είναι Ημέρα Ξενοκρατίας. Η επέτειος της 3ης Σεπτεμβρίου δεν γιορτάστηκε ποτέ. Τα γεγονότα αποσιωπήθηκαν, όπως και η Επανάσταση του 1862, οι Εμφύλιοι πόλεμοι και η αληθινή ιστορία για το 1821. Ίσως κάποτε,όπως ήθελε ο Διονύσιος Σολωμός, “το έθνος μάθει να θεωρεί εθνικό, ό,τι είναι αληθινό”
