Της Λένας Κουτσιμπού *
Πέμπτη βράδυ, στο Σύνταγμα πολίτες διαδήλωναν την επιθυμία τους να μείνει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ευρώ.
Την ίδια ώρα, στην επιβλητική και σκούρα αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών γινόταν συζήτηση για έναν από τους βαρειά ασθενείς τομείς του δημόσιου βίου της χώρας: το χρόνο απονομής της δικαιοσύνης.
Ακούγονταν οι τεράστιοι αριθμοί των εκκρεμών υποθέσεων στα δικαστήρια που διαρκώς αυξάνονται. Σαν μαχαιριές δεχόταν το ακροατήριο τις αναφορές στη χρονική εξέλιξη δικαστικών υποθέσεων που μετριέται με δεκαετίες.
Περισσότερες διαπιστώσεις, λιγότερες προτάσεις, όπως συμβαίνει στις περισσότερες συζητήσεις.
Μετά τη συζήτηση, δεν πήγαμε στην ταβέρνα. Η σοβαρή και βαριά ατμόσφαιρα της ψυχρής αίθουσας μεταμορφώθηκε, με τη χορωδία του ΔΣΑ. Μουσικά όργανα, τραγούδι, με σιγοψυθίρισμα από το ακροατήριο των στίχων του Μπάμπη Τσικληρόπουλου, με τη μουσική του Θάνου Μικρούτσικου:
Η ζωή σου, να το ξέρεις, είναι επικηρυγμένη
Να πεθαίνεις για την Ελλάδα είναι άλλο
κι άλλο εκείνη να σε πεθαίνει.
Ίσως μόνο έτσι μπορεί να γίνουν ανεκτά τα σκληρά χρόνια που έρχονται: με λύσεις οικονομίας και δράσεις ομαδικές και λιτές.
Έχουμε ανάγκη να αναζητούνται και να αναπτύσσονται απλοί τρόποι με τους οποίους ένας λαός μπορεί, παρά τα οικονομικά βάρη που του επιβάλλονται, να βελτιώνει τη συλλογική ζωή του.
Βασική μέριμνα την εποχή της κρίσης είναι η ανάπτυξη των δημόσιων αγαθών, του πνεύματος της ομαδικότητας, της ενίσχυσης των κοινωφελών δράσεων.
Οι «μεταρρυθμίσεις» έγιναν συνώνυμες με τη χειροτέρευση της ζωής στην Ελλάδα, εν πολλοίς, και επειδή παράλληλα με τη μείωση του εισοδήματος χειροτέρευσε ραγδαία η ποιότητα των προσφερόμενων δημόσιων υπηρεσιών.
Όμως, όταν το εισόδημα μειώνεται, ανάγκη και διέξοδος είναι η υποστήριξη της ζωής των πολιτών, με τη βελτίωση της λειτουργίας του μειωμένου σε μέγεθος κράτους, με την καλύτερη λειτουργία των δημόσιων σχολείων, των δημόσιων νοσοκομείων, της δημόσιας διοίκησης.
Όσο κι αν οι οικονομικοί πόροι είναι περιορισμένοι, είναι ανάγκη να κατευθύνονται στην ενίσχυση του κοινωνικού συνόλου.
Δεν έχει η κυβέρνηση της αριστεράς, ούτε θα είχε η κυβέρνηση της δεξιάς, τρόπο να δώσει αυξήσεις σε αμοιβές, βελτιώσεις στις συντάξεις, ελαφρύνσεις στη φορολογία. Κάθε κυβέρνηση της Ελλάδας είναι υποχρεωμένη, αυτά τα χρόνια, να προσφύγει σε βαριές λύσεις ανάγκης.
Έχει όμως η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει την πρόκληση να τονώσει το αίσθημα της ομαδικότητας, να υποστηρίξει απ’άκρη σ’άκρη της χώρας δράσεις συλλογικές, να βελτιώνει τις υπηρεσίες που διευκολύνουν τη ζωή των πολιτών. Έτσι θα διακριθεί το έργο της από το έργο των προηγούμενων κυβερνήσεων της κρίσης.
Δεν ξέρω αν πράγματι υπήρξαν άνθρωποι που πήγαιναν στον πόλεμο τραγουδώντας. Όμως η φτώχεια δεν είναι πόλεμος. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με συστηματική δουλειά και με τραγούδι.
Αντί να μεμψιμοιρούμε ποιος είπε και ποιός έταξε, ποιος είπε ψέματα και ποιος είπε μισές αλήθειες, ας επικεντρωθούμε στους τρόπους αλληλοϋποστήριξης, ενίσχυσης των θεσμών με κοινωνική διάσταση, οργάνωσης του κράτους μας ενόψει των νέων αναγκών μας.
Πεδίον δόξης λαμπρόν για τις κυβερνήσεις της Ελλάδας: να συμβάλουν να οργανώσουμε τη ζωή μας για τις δύσκολες συνθήκες που έρχονται.
Για παράδειγμα, να οργανώσουν τους εναλλακτικούς και φθηνούς τρόπους επίλυσης των διαφορών, τρόπους που είναι γνωστοί και πρόσφοροι για την τρέχουσα περίοδο.
Τρόποι που γράφτηκαν στο χαρτί αλλά ουδόλως χρησιμοποιήθηκαν, γιατί με αμέλεια και με έλλειψη πραγματικού ενδιαφέροντος οργανώθηκαν.
Σε αυτούς θα επανέλθουμε.
* Η Λένα Κουτσιμπού είναι δικηγόρος.