Του Γ. Λακόπουλου
Πρώτα μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν. Στον Ανδρέα Παπανδρέου αποδίδεται- στα στερνά του -η φράση “αν είχαν πάει δυο δεξιοί στη φυλακή το 1981 δεν θα τολμούσε κανένας δικός μας να βάλει χέρι στο δημόσιο χρήμα”. Για τον Κώστα Καραμανλή λέγεται ότι αν δεν ήταν υποχρεωμένος να μένει αδρανής στο πρώτο εξάμηνο της πρωθυπουργίας του λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων τα πράγματα θα είχαν διαφορετική πορεία επί των ημερών του.
Και από τις δυο περιπτώσεις συνάγεται ένα συμπέρασμα. Η ατιμωρησία και η διστακτικότητα στην πρώτη φάση είναι εχθρός ενός πρωθυπουργού που θέλει να αλλάξει τα πράγματα. Να επιστρέψουμε τώρα στο παρόν. Ίσως η πιο χαρακτηριστική στιγμή κατά την παρουσία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη ήταν όταν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου ρωτήθηκε για τις σκληρές επικρίσεις κάποιων υπουργών – υπονοούνταν Σκουρλέτης, Σπίρτζης, Δρίτσας- κατά του με τον Στέργιου Πιτσιόρλα που τοποθέτησε ο ίδιος επικεφαλής του ΤΑΙΠΕΠ και θεωρείται επιτυχημένος.
Αν παγώναμε το χρόνο και κάναμε μια δημοσκόπηση θα πρόκυπτε με συντριπτική πλειοψηφία ότι ο Πρωθυπουργός θα έπαιρνε την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει οριστικά το θέμα- ίσως και να ήταν “στημένη” η ερώτηση γι’αυτό το λόγο. Πάντως οι περισσότεροι θα δήλωναν ότι μόλις τέλειωνε την απάντησή του είτε κάποιοι οι υπουργοί είτε ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ θα είχαν χάσει τη θέση τους.
Δεν συνέβη τίποτε από όλα αυτά. Ο Πρωθυπουργός απλώς δεν απάντησε. Προτίμησε κάποιες φραστικές ασκήσεις ισορροπίας. Πίσω από αυτές ένας έμπειρος πολιτικός παρατηρητής ένα πράγμα μόνο μπορούσε να διαγνώσει: αδυναμία.
Πόσο ισχυρός είναι ο Πρωθυπουργός;
Από εκείνη τη στιγμή πολλοί άρχισαν να σκέφτονται μήπως ο βασιλιάς είναι γυμνός. Μήπως ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι τόσο ισχυρός στο κόμμα του και στην κυβέρνηση του όσο πιστεύουν οι πάντες. Άρα δεν μπορεί και να αναλάβει γενικότερες πρωτοβουλίες ανατροπής του κλίματος της συγκυρίας και απλώς περιμένει να αλλάξουν τα πράγματα απέξω.
Δεν ήταν μόνο το περιστατικό της Θεσσαλονίκης. Είναι η κόντρα Δραγασάκή-Τσακαλώτου για το χρέος που θα έπρεπε ήδη να έχει εκπαραθυρώσει τον έναν από τους δυο. Είναι οι ασύμμετρες παρεμβάσεις του Καμμένου που θα έπρεπε να τον έχουν θέσει ήδη εκτός κυβέρνησης. Είναι η φραστική ασυδοσία του Πολλάκη που τον εκθέτει καθώς εμφανίζεται ως συνήγορός του, αλλά και μένει στη θέση του.
Είναι οι ποικίλες παρασπονδίες υπουργών χωρίς συνέπειες, για πολλά θέματα σε συνδυασμό με το έλλειμμα διακυβέρνησης που εμφανίζουν και την ανικανότητα που τους διακρίνει. Είναι η ξεχασμένη υπόσχεση ότι θα αξιολογούσε τους υπουργούς σε έξι μήνες που έδωσε στην πρώτη συνεδρίαση του υπουργικού Συμβούλιου και ακόμη δεν έκανε.
Είναι η υπόθεση της αδειοδότησης των καναλιών στην οποία η κυβέρνηση άσκησε κατοχυρωμένο δικαίωμα της να νομοθετεί κατά την κρίση της και να υλοποιεί όσες νομοθετικές πρωτοβουλίες της εγκρίνει η Βουλή, αλλά κατέληξε στην ίδια πλευρά με πρόσωπα που έχουν εμπλοκή με την Δικαιοσύνη και την εφορία.
Είναι και η Τράπεζα Αττικής, την οποία οι αντίπαλοι του Τσίπρα επιχειρούν να αναγάγουν σε υπόθεση ανάλογη με το σκάνδαλο Κοσκωτά που κατέστρεψε τον Ανδρέα Παπανδρέου. Παραδόξως ο πρωθυπουργός έβαλε στη διοίκησή της ένα πρόσωπο που παραπέμπει σε εκείνη την περίοδο.
Ο χρόνος που τελειώνει
Αυτές οι παρασπονδίες επιτρέπουν στη διαπλοκή και στα συμφέροντα που εξυπηρετούνταν με την παράνομη κατοχή δημοσίας ιδιοκτησίας τηλεοπτικού σήματος -με τη δύναμη του οποίου χειραγωγούσαν την ενημέρωση, την πολιτική ζωή και το τραπεζικό σύστημα, και τελικά την οικονομία και την κοινωνία ολόκληρη- να συγκροτούν ένα σκληρό μέτωπο με σύνθημα “να πέσει ο Τσίπρας τώρα”. Στο οποίο ατυχώς προσχωρεί και η αντιπολίτευση, αδιαφορώντας αν χρεώνεται τις αθέμιτες μεθόδους – αλά 1989 κατά του Παπανδρέου και 2009 κατά του Καραμανλή – που χρησιμοποιούνται.
Παρένθεση. Παραδόξως οι υπερασπιστές της νομιμότητας – με την έννοια ότι τους επιτρέπει να συγκυβερνούν αυτοί, τα κανάλια και οι επιχειρήσεις τους- δεν βρήκαν πότε το παραμικρό ψεγάδι στον Κώστα Σημίτη, υπουργοί και συνεργάτες του οποίου σύρονται ακόμη στα δικαστήρια. Κλείνει η παρένθεση και επιστρέφουμε στο ερώτημα.
Είναι λοιπόν ο Τσίπρας ένας αδύναμος Πρωθυπουργός; Μπορεί να αντεπιτεθεί και να αλλάξει την πολιτική ατμόσφαιρα αλλάζοντας τα συμφραζόμενα που τη διαμορφώνουν;
Στην πολιτική πάντα μπορείς να αλλάξεις τα πάντα. Αλλά Κυριακή κοντή γιορτή. Πρέπει να το αποδείξεις. Ειδικά ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να το κάνει στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Πολλοί στο περιβάλλον του θεωρούν ότι έχουν το χρόνο με το μέρος τους. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Ο χρόνος τους πιέζει. Ο Τσίπρας πρέπει να επισπεύσει την τελική αναμέτρηση όχι να την αναβάλει. Πρέπει να αποδείξει ότι είναι σε θέση να απεμπλακεί από το αδιέξοδο στο οποίο οδηγήθηκε μόνος του και οι αντίπαλοι του μεγεθύνουν. Έχει το περιθώριο να μετατρέψει σε πλεονέκτημα τη μειονεκτική θέση στην οποία ήλθε η κυβέρνησή του;
Η απάντηση είναι θετική. Παρά τα λάθη του- δεν έχει μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο σε βάρος του. Και όταν ένας πρωθυπουργός δεν βαρύνεται προσωπικά με οικονομικά θέματα μπορεί να κάνει τα πάντα. Άρα ο Τσίπρας θεωρητικά μπορεί να ανατρέψει την κατάσταση.
Απεμπλοκή με τρεις κινήσεις
Αυτή η ανατροπή μπορεί να γίνει με απλό τρόπο που θα τον αναδείξουν στα μάτια της κοινής γνώμης ως αποφασιστικό και ανυποχώρητη διαχειριστή του δημοσίου συμφέροντος. Με απλές και πρακτικές κινήσεις που αποτελούν αποκλειστικό του προνόμιο, από το Σύνταγμα και τους νόμους.
–Πρώτον, ανασχηματισμός. Αντί θα δίνει “άριστα είκοσι” σε υπουργούς που είναι εκτιθέμενοι στην κοινή γνώμη για την προφανή αδυναμία τους να διαχειριστούν το χαρτοφυλάκιο τους με σύγχρονη αντίληψη. Αντί να ανέχεται στο υπουργικό συμβούλιο υπουργούς που αμφισβητούν ακόμη και τις προσωπικές επιλογές τους. Αντί να μένει απαθής στην αυταπόδεικτη διαχειριστική ανικανότητα συγκεκριμένων αξιωματούχων. Αντί να δέχεται υπουργοί να παριστάνουν τους “αντιμνημονιακούς” και να αμφισβητούν τις αποφάσεις που οι ίδιοι υπογράφουν. Αντί να αποδέχεται την ταύτιση του με τους Καλογρίτσες και αντί να μην ανησυχεί για τις διόλου διαφανείς δραστηριότητες ορισμένων υπουργών τους οποίους ακολουθεί η βουή του κόσμου, οφείλει να αλλάξει σε μια νύχτα την εικόνα με τρεις κινήσεις.
Να ξηλώσει λοιπόν χωρίς καμιά συζήτηση το σημερινό υπουργικό συμβούλιο και στη θέση του να εγκαταστήσει ένα νέο σχήμα από ικανούς , έντιμους, συγχρόνους ανθρώπους της Αριστεράς, μαζί με πρόσωπα από την Κεντροαριστερά και άλλους χώρους που μπορούν να βγάλουν πέρα το κυβερνητικό έργο με τις ευρωπαϊκές μεθόδους και στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Όσοι από τους σημερινούς υπουργούς δυσφορήσουν για την απομάκρυνσή τους ας πάνε στη Βουλή να τον ρίξουν. Κανείς δεν θα το κάνει.
Δεύτερο, να ξεκαθαρίσει, οριστικά, τελεσίδικα και χωρίς να επιτρέψει καμιά συζήτηση στο μέλλον, ότι το κόμμα του πιστεύει στην Ευρώπη, αποδέχεται τις αρχές και τους κανόνες λειτουργίας της και εφαρμόζει τη συμφωνία που έκανε μαζί τους όχι αναγκαστικά αλλά επειδή μπορεί να βγάλει τη χώρα από την κρίση μεσοπρόθεσμα- με θυσίες και δυσκολίες ακόμη. Όποιος δεν συμφωνεί μπορεί να κατέβει από το τρένο, όπως έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Αυτό είναι το χρέος στη σύγχρονης Αριστεράς. Επειδή είναι Αριστερά έχει ένα ισχυρό όπλο στη διάθεση της: την εσωτερική εξυγίανση. Να ξηλώσει τα κυκλώματα που λυμαίνονται δημόσιο και ιδιωτικό χρήμα- προτού μπουν και οι δικοί της σ’ αυτά, αν ήδη δεν μπήκαν. Να αναβαθμίσει τη πολιτική ζωή, να αποκαταστήσει τη λειτουργία των θεσμών, να δημιουργήσει κράτος στην υπηρεσία του πολίτη, να βάλει τη χώρα δυναμικά στο διεθνή καταμερισμό εργασίας και πλούτου διεκδικώντας επενδύσεις χωρίς προκαταλήψεις.
Τρίτο και σημαντικότερο. Να πει την αλήθεια για όλους και γιά όλα. Να μιλήσει με ονοματεπώνυμα και στοιχεία για την Ελλάδα που παρέλαβε -στην πολιτική, στην οικονομία, στη δικαιοσύνη, στη δημοσιογραφία. Να δείξει ποιοι με ποιους έκαναν συμφωνίες κάτω από το τραπέζι. Ποιοι και πώς απομυζούσαν το δημόσιο, το κοινοτικό και το τραπεζικό χρήμα. Πώς ήταν στημένα τα κόλπα. Όχι να αφήνει τους δικούς τους να στήνουν καινούργια με αφερέγγυα πρόσωπα, ποινικά υπόλογα ενίοτε.
Η αναμέτρηση με την Ιστορία
Αν έχει καλύψει τις πλάτες του με τις δυο προηγούμενες κινήσεις – διαυγές υπουργικό συμβούλιο, διαυγής πολιτική , αυτοκριτική και αποκεφαλισμός όσων κυνηγούν ιδιοτέλειες ή είναι ανεπαρκεις – θα βρει στήρικη και ακροατήριο. Σ αυτό το ακροατήριο να καταθέσει νέο χρονοδιάγραμμα εξόδου από την κρίση με δίκαιο καταμερισμό βαρών και δίκαιη επιστροφή ωφελημάτων όταν υπάρξουν. Και με αυτοκριτική για τα λάθη.
Αυτά είναι αριστερή πολιτική σήμερα. Όχι να γίνει η Αριστερά μια ακόμη δύναμη σαν τις άλλες και να συγκρούεται μαζί τους για τον έλεγχο της εξουσίας και του χρήματος, την εξυπηρέτηση των δικών της ημετέρων και την επιδίωξη της δικής κυριαρχίας με αθέμιτα μέσα.
Ο Τσίπρας οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι το μέτωπο στο οποίο οφείλει να κινηθεί δεν είναι η σύγκρουση με την αντιπολίτευση. Η όξυνση μαζί της δεν τον ωφελεί. Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη εκ της θέσης του έχει μια κρίσιμη διαφορά: ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μιλάει με την ευχέρεια των λόγων, ενώ ο Πρωθυπουργός με τη δυσχέρεια των πράξεων. Οι οι πράξεις του Πρωθυπουργού έχουν συνέπειες στη χώρα, ενώ τα λόγια του αρχηγού της ΝΔ στο κόμμα του. Η δουλειά του Πρωθυπουργού είναι να προωθήσει τη χώρα, του Κυριάκου να προωθήσει τον εαυτό του.
Δεν μπορει λοιπόν ο Τσίπρας να λειτουργεία σαν αντιπολίτευση της αντιπολιτευσης.
Ως εκλεγμένος πρωθυπουργός ο Τσίπρας αναμετράται με την Ιστορία, όχι με τη ΝΔ, με διαπλοκή , η τις συνιστώσες του κόμματός του.
Από τους οκτώ εκλεγμένους πρωθυπουργούς που στη Μεταπολίτευση Ελλάδα οι πέντε ήταν από τρεις οικογένειες και οι δυο επίσης από μεγάλα σόγια της Αθήνας. Ο Τσίπρας είναι ο πρώτος που δεν κατασκευάστηκε από κάποιο σύστημα με βάση ένα όνομα. Και ο πρώτος που του έτυχε να δικαιώσει τα οράματα της Αριστεράς που ποδοπατήθηκαν στον υπαρκτό σοσιαλισμό και τις ολέθριες επιλογές του παρελθόντος της στην Ελλάδα.
Η μοίρα του έκανε μεγάλο δώρο και μπορεί να μείνει στην Ιστορία, αν το αξιοποιήσει.
Ως φορέας της λαϊκής εντολής μπορεί να αλλάξει την εικόνα της κυβέρνησής του και να βάλει σε υγιείς και διαφανείς βάσεις την πολιτική και την πρακτική της με πρόσωπα διαυγή, αξιόπιστα και ικανά. Αρκεί να είναι ο ίδιος καθαρός και να έχει κότσια να αρνηθεί τα παίξει το παιχνίδι όπως παιζόταν ως τώρα. Έχει; `
