Κώστας Καραμανλής:  επιστροφή στο μέλλον  

Του Γιώργου Λακόπουλου

 

 Είναι το απόλυτο τοτέμ της  ευρύτερης Κεντροδεξιάς. Ο “Νυμφίος”που περιμένει η σημερινή ΝΔ, “εν τω μέσω της νυκτός”. Και για το πολιτικό σύστημα  είναι ο Μεγάλος Σιωπηλός της τελευταίας πενταετίας.

Το περασμένο Σάββατο διέγραψε ο ίδιος την τελευταία ιδιότητα με πενήντα λέξεις, σε μια γραπτή δήλωση με πυκνό πολιτικό περιεχόμενο:

“Τα πιο ζωτικά συμφέροντα του Έθνους επιβάλλουν την παραμονή της χώρας στην καρδιά της Ευρώπης. Οι υπαρκτές ατέλειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν αναιρούν επ’ ουδενί την αξία αυτού του στρατηγικού προσανατολισμού.  Άφρονες επιλογές που ναρκοθετούν την αρχή αυτή εξωθούν τη χώρα σε περιπέτειες, με απρόβλεπτες και πιθανώς μη αναστρέψιμες συνέπειες”.

Με αυτόν τον τρόπο ο Κ. Καραμανλής επέστρεψε στην ενεργό πολιτική, από την οποία ποτέ δεν έλειψε. Δήλωσε “παρών” εκεί που δεν ήταν ποτέ απών. Δεν έσπασε ακριβώς τη σιωπή του, αλλά  έσπασε τη σφραγίδα ασφάλειας που κρατούσε ανενεργό το δικαίωμα του στον δημόσιο λόγο.

Αυτές  οι πενήντα λέξεις ήταν αρκετές για να πετύχουν δύο στόχους. Ο ένας είναι η κατάρριψη της μυθολογίας κατά την οποία συνέδραμε εμμέσως – ή εξ αντικειμένου-, την κυριαρχία του Αλέξη Τσίπρα. Έστω και αν αρνήθηκε την πρόταση του για την προεδρία της Δημοκρατίας και αυτός του το ανταπέδωσε με την εξαίρεση του από Εξεταστικές και τα ρέστα.

Έγινε πολύς λόγος για υπόγειες διαδρομές και  εκ του σύνεγγυς  επικοινωνία με τον ανερχόμενο Μεσσία της  νεότερης Αριστεράς.  Και παρ’ ότι ο Καραμανλής αποδείχθηκε tefal – δεν κολλούσε τίποτε πάνω του, από όσα του προσάπτουν όσοι επιχειρούν να φορτίσουν αρνητικά το όνομά του-, αυτή η υφέρπουσα φημολογία άρχισε να τον βλάπτει. Μέχρι προχθές που την σταμάτησε, παρεμβαίνοντας κατά του Τσίπρα, στον πυρήνα της πολιτικής.

Ο άλλος στόχος ήταν είναι να πάρουν το μήνυμα  δύο κεντρικοί αποδέκτες: από τη μια οι δικοί του, -ότι αν φτάσει ο κόμπος στο χτένι για τη χώρα δεν θα τους αφήσει ακέφαλους. Από την  άλλη ο Τσίπρας: ότι  αν επιχειρήσει  το κρίσιμο βήμα  θα πρέπει να περάσει από αυτόν. Το πρώτο ως  υπόμνηση δέσμευσης. Το δεύτερο ως νύξη απειλής. Ότι υπερβαίνουν τα όρια της παράταξής του.

Ο Καραμανλής έδειξε ότι είναι πολιτικός με οξύ αισθητήριο και γνώση της χρήσης του χρόνου. Αυτό του επέτρεψε να  ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε κρίσιμες προκλήσεις. Ακόμη και όταν η θριαμβευτική άνοδος του στην εξουσία, το 2004, δεν συνοδεύτηκε με την εκπλήρωση των δύο προϋποθέσεων υπό τις οποίες προέκυψε: την  επανίδρυση του κράτους  και την αποκάλυψη της διαφθοράς.

Είναι ο πρώτος πρωθυπουργός του οποίου η αξιολόγηση στο συλλογικό υποσυνείδητο διαχωρίζεται από την αξιολόγηση της κυβέρνησής του. Σα να ήταν ο σωστός αρχηγός σε λάθος κόμμα.

Μπορεί με την εμφάνιση της  διεθνούς οικονομικής κρίσης οι  κυβερνήσεις  Καραμανλή να πέτυχαν όχι όμως και ο ίδιος ως πολιτικός και πολύ περισσότερο ως ηγέτης της παράταξής του.

Οι λόγοι είναι προφανείς. Έχασε το παιχνίδι με τους «νταβατζήδες» -με τον βασικό μέτοχο- και υπέστη τις συνέπειες της αυτονόμησης έναντι της παραδοσιακής πατρωνίας των ΗΠΑ. Αλλά  το μήνυμα έφυγε. Και υπέδειξε που βρίσκονται οι πηγές της κακοδαιμονίας  για την οικονομία, αλλά και το ελληνικό πολιτικό σύστημα.

Αυτό το μήνυμα παραμένει ενεργό και πλανάται στο ισόγειο διαμέρισμα της οδού Παν. Κυριάκου, -μεσοτοιχία με την  οικία του Αμερικανού πρέσβη. Εδώ συρρέουν -μεμονωμένα ή σε  καραβάνια- όλες οι φυλές του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Για ακρόαση, για συμβουλές και για ανταλλαγή απόψεων. Ο ίδιος δεν αρνήθηκε ποτέ σε κανέναν πρόσκληση για τραπέζωμα με κουβέντα.

Ουδείς μπορεί να βεβαιώσει αν ο Καραμανλής έχει πληγεί από τον ιό της επιστροφής, κατά τον τρόπο που τον είδαμε να προσβάλει … θεραπευτικά  μεγάλους πολιτικούς στον ελληνικό και τον διεθνή χώρο. Που αναδέχθηκαν, απέτυχαν, έφυγαν, επανήλθαν και θριάμβευσαν.

Όλοι όμως αντιλαμβάνονται  ότι είναι ειλικρινής όταν τους λέει ότι   όχι απλώς δεν τον απασχολεί να αναλάβει την ηγεσία της αλλά και δεν θα το δεχόταν ακόμη και αν του το ζητούσαν οι Νεοδημοκράτες όλου του πλανήτη.

Ως τεκμήριο αληθείας προκύπτει  η ουδετερότητα και αμεροληψία στα εσωτερικά της ΝΔ, αλλά και η απόσταση από τις γενικότερες πολιτικές εξελίξεις. Κοντά στο νου κι η γνώση: πού να επιστρέψει και τι να παραλάβει;

Επιπλέον, ως πρώην πρωθυπουργός, ο Καραμανλής επέλεξε μια έντιμη στάση: δεν  υπερασπίστηκε τη θητεία του, αλλά και δεν καταλόγισε τίποτε στους επιγόνους του.

Πολλοί θα σκεφθούν ότι με τη δήλωσή του, ο πρώην πρωθυπουργός, αρχίζει να ανοίγει το παράθυρο του μέλλοντος του. Δεν είναι πιθανό, αλλά είναι λογικό να το περιμένει κανείς: μόλις τον επόμενο Σεπτέμβρη θα μπει στα 60 του. Χωρίς κανείς να του πιστώνει ότι οι κυβερνήσεις του ανταποκρίθηκαν σ’ αυτό που ανέλαβαν, όλοι στοιχηματίζουν ότι σε ενδεχόμενη εκλογική του κάθοδο θα έκανε περίπατο- ανεξαρτήτως κόμματος.

Αυτό το τελευταίο μπορεί να είναι και το κλειδί για να ανοίξει κανείς μια περίοδο της πολιτικής σκέψης του Καραμανλή που δεν ανοίγει ποτέ και σε κανέναν. Ίσως, το μυστικό του να βρίσκεται, τελικά, σ΄αυτό που έλεγε η Μάργκαρετ Θάτσερ:

«Το να είσαι ισχυρός είναι σα νά ‘σαι κυρία: αν πρέπει να το δηλώνεις δεν είσαι».