Του Νίκου Λακόπουλου
Το 2004 ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε στις εκλογές 3,3% και έβγαλε έξι βουλευτές. Το κόμμα είχε πολλές συνιστώσες, που το 2012 έγιναν τουλάχιστο δύο ενιαία κόμματα. Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η “Λαϊκή Ενότητα” θα αποσπάσει ένα 5-8% από τον ΣΥΡΙΖΑ. «Εμείς είμαστε ο ΣΥΡΙΖΑ» λένε τα στελέχη της και κατηγορούν τον Αλέξη Τσίπρα για προδοσία. Αν προσθέσουμε όλα τα κόμματα της Αριστεράς στα λαϊκά, τα νέα και τα αντιμνημονιακά πρόκειται για μια κοσμογονική εποχή πριν από μια επανάσταση μεγάλη.
Ούτε μια δεκαετία δεν έχει περάσει από τότε που ο τριαντάχρονος υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε στο Mega. Το κόμμα εμφάνιζε στις δημοσκοπήσεις 18%. Ο πολιτικός μηχανικός – με μπλοκάκι- κρατούσε μια πινακίδα με το όνομά του κι έλεγε. ‘Μπείτε στο παιχνίδι, πάρτε την Αθήνα στα χέρια σας». Κανένας δεν φανταζόταν πως αυτό το παιδί θα αναστάτωνε επτά χρόνια μετά την Ευρώπη.
Η πολιτική ασυμμετρία
Οι δυο μεγάλοι ηγέτες που δημιούργησαν το νέο πολιτικό σύστημα είχαν πεθάνει όταν εμφανίστηκε από το πουθενά με ένα τσουλούφι, ο Αλέξης. Η Αριστερά του Φλωράκη και του Κύρκου βρέθηκε στην ίδια κυβέρνηση με την Νέα Δημοκρατία, με υπόδικο τον Ανδρέα και στόχο την «κάθαρση», συνασπίστηκαν, αλλά δεν κατάφεραν να νικήσουν το ΠΑΣΟΚ που πήρε 39% έναντι 13% του αριστερού «Συνασπισμού». Το “Βρώμικο 89” δεν έφερε το τέλος του ΠΑΣΟΚ. Αντίθετα, το ΚΚΕ χωρίστηκε στα τρία όταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ βρέθηκε σε κατ΄ οίκον περιορισμό από την Κα Γκε Μπε κι ο Μπόρις Γιέλτσιν διέλυσε Κόμμα και Σοβιετική Ένωση.
Η μια φράξια του ΚΚΕ με το παλιό «ΚΚΕ εσωτερικού» που διασπάστηκε από το ορθόδοξο ΚΚΕ το 1968, με τροτσκιστές, οικολόγους, ανένταχτους αριστερούς και λίγο φεμινισμό της δεκαετίας ΄70, είναι το νέο «πρότζεκτ» της «Μεγάλης Αριστεράς». Αν και οι περισσότερες “συνιστώσες” έχουν ένα Κ στο όνομά τους, κανείς δεν μιλάει για κομμουνισμό.
Ο “Τσίπρεμαν” είναι ο πολιτικός με το new look που όλοι ψάχνουνε, ίσως γιατί δεν ήταν -ακόμα- καν πολιτικός. Η πολιτική ζωή ζει την απεγνωσμένη λατρεία του “νέου”. Η μετατόπιση των ψηφοφόρων από το ΠΑΣΟΚ στον «ΣΥΡΙΖΑ»- οφειλόταν στον Αλέξη μόνο κατά 40%, αλλά ο νεαρός είχε περισσότερη δημοτικότητα- πρώτος με 56%- από όση έχει σήμερα. Το κόμμα του έπεσε τελικά στο 5% και εκλέχτηκε ο Γιώργος Παπανδρέου με 44%, αλλά άρχισε να βρέχει κόμματα, σε μια εποχή που αν ψήφιζες ένα κόμμα έπαιρνες κι ένα δεύτερο ως δώρο.
Μέσα στο πολιτικό κενό, καθώς μια νέα γενιά μπαίνει στο προσκήνιο, η πολιτική ασυμμετρία είναι πως ενώ το 36% ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τα πολιτικά όργανα είχαν καταλάβει οι “συνιστώσες”. Οι μικρές ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκαν ξαφνικά με αρκετούς βουλευτές, χάρη στο σύστημα με το μπόνους των πενήντα εδρών, αλλά ούτε ο κόσμος μετατοπίστηκε προς τα αριστερά, ούτε οι έδρες καταχτήθηκαν στον λαϊκό αγώνα. Με βάση την θεωρία της απλής και άδολης αναλογικής- που πρέσβευε το κόμμα- ήταν κλεμμένες.
Η ιδεολογική κρίση
Η “Δημοκρατική Αριστερά” αν και ξεπέρασε το 6% εξατμίστηκε. Η διάσπαση της παλιάς ΚΝΕ όταν ο Γιώργος Γράψας στο Άλσος Βέικου αρνήθηκε να δώσει την σφραγίδα στο κόμμα θα μας οδηγήσει στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, την τρίτη τάση της ορθόδοξης αριστεράς που ανακάλυπτε τον Μάη του ’68 κάπως καθυστερημένα. Το πρόβλημα με τους φοιτητές- στους οποίους στηρίζεται το “νέο αριστερό ρεύμα” είναι πως όταν πάρουν το πτυχίο τους ξεχνούνε γιατί ακριβώς είχαν αρχίσει τον αγώνα.
Το πρόβλημα με την Αριστερά είναι πως αντί να αρχίσει να συζητά τι πήγε στραβά με τόσα λάθη προσπάθησε να βγει από την κρίση της με τον αριστερό μεγαλοιδεατισμό που ζούμε και υπόσχεται την αλλαγή όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και όλη την Ευρώπη. Σήμερα γνωρίζουμε πως ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα συνοθύλευμα ετερόκλητων και ατελών ιδεολογιών μερικές από τις οποίες μυρίζουν από την μούχλα του χρόνου. Ο Αλέξης πάει να συναντήσει τον «κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ”, που δεν είναι άλλος από το χώρο του ΠΑΣΟΚ με πολύ “καλά παιδιά” παρότι… δεξιά, σαν τον Πάνο Καμμένο. Κανείς δεν αναρωτιέται πως με τόσο μεγάλη αριστερά η Ελλάδα δεν έχει ούτε ένα σύγχρονο κομμουνιστικό, ούτε ένα καθαρόαιμο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα.
Το ΠΑΣΟΚ όταν θριάμβευσε με 48% το 1981 άντλησε το 17% των ψήφων από την Δεξιά και το 7% κατευθείαν από την Ακροδεξιά. Το κόμμα που εκπροσωπεί ως …νέα η Φώφη Γεννηματά δεν είναι παρά ένας λαογραφικός σύλλογος Φίλων του ΠΑΣΟΚ, που δεν έχει κανένα μέλλον ως κόμμα. Η εκλογική του βάση απέρχεται σιγά -σιγά από τον μάταιο τούτο κόσμο κι ο τελευταίος “ηγέτης” του αφού αντικατέστησε τον Άρη Βελουχιώτη με τον Νικόλαο Πλαστήρα στο κομματικό εικονοστάσιο, παρέδωσε στην Φώφη Γεννηματά, ως εκπρόσωπο της “νεολαίας”.
Οι “νεολαίοι” που πλησιάζουν τα εξήντα δεν υπάρχουν μόνο στα ερείπια του ιστορικού κόμματος. Η πολιτική τρικυμία μετά την “Χρυσή Αυγή”, τους ‘Ανεξάρτητους Έλληνες” και του απροσδιορίστου χρώματος “Ποταμιού” έφερε στη ζωή την “Λαϊκή Ενότητα”, το πιο νέο και φρέσκο κόμμα με τον εξηντάρη Λαφαζάνη στην πρώτη γραμμή, τον αδάμαστο Στρατούλη, την συγκλονιστική για την ερμηνεία της -σε τόσα κόμματα- Ραχήλ Μακρή και τον πρωτοπόρο παππού …Ρωμανιά.
Το μέλλον είναι πίσω
Θάλεγε κανείς πως η “Λαϊκή Ενότητα”, όπως και το «Ποτάμι» και οι ΑΝΕΛ βγαίνουν από τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο. Αγάπη για τον λαό και την πατρίδα. Νοσταλγία για το ειδυλλιακό παρελθόν. Νέες ιδέες όπως η εθνικοποίηση των τραπεζών. ‘Απόψε θα γίνει το νέο Κιλελέρ”! Το “νέο” κόμμα είναι η διασταύρωση της μπρεζνιεφικής αριστεράς- εν πλήρη συγχύσει- με το κίνημα της Δραχμής και το εθνικολαϊκό συρφετό του “Όχι”. Αλλά ακόμα κι αν μπορεί να υπάρξει ένα κόμμα χωρίς ξεκάθαρο ιδεολογικό στίγμα τα πολυστιγματικά κόμματα,τα εμπριμέ, δεν έχουν μέλλον. Ούτε ο ιδεολογικός χυλός, ούτε οι πολιτικές σούπες, τα κόμματα μιας χρήσης με τραπεζομάντηλα ως σημαίες, ούτε τα κόμματα ευκαιρίας μπορούν να πάνε μακρυά.
Το “Όχι” στο δημοψήφισμα δεν ήταν πολιτική έκφραση. Ήταν μια εφ’ όλης της ζωής διαμαρτυρία για τα “χαμένα όνειρα”, όσα δεν ζήσαμε, την κλεμμένη μας ζωή. Το μνημόνιο δεν είναι αριστερό ή δεξιό. Είναι ένα δάνειο, μια οικονομική συμφωνία με πολιτικές διαστάσεις. Δεν είναι ούτε εθνική, ούτε λαϊκή στρατηγική ο αντιμνημονιακός αγώνας. Τα αντιμνημονιακά κόμματα δεν έχουν μέλλον ακόμα κι αν παπαγαλίζουν ένα παρελθοντικό, παρωχημένο και απλοϊκό “αντικαπιταλιστικό λόγο” μαζί με χωρία από την Παλαιά Διαθήκη, περί δικαίου και τιμωρίας, περί νίκης του εκλεκτού λαού και περί των Φιλισταίων και των Μακκαβαίων.
Τα νέα κόμματα είναι οπισθοδρομικές πολιτικές κομπανίες με στοιχεία μελλοδραματικά στο φόντο μιας Ελλάδας που υποτίθεται ότι κατέστρεψε η Ευρώπη. H δραχμή εμφανίζεται με θρησκευτική λατρεία ως πολιτικό φετίχ.”Με δραχμή δεν σας μεγάλωσε η μαμά σας;” θα πει ο ιδεολογικός εγκέφαλος της “Λαϊκής Ενότητας” Λαπαβίτσας. Να μην επιτρέψουμε να γίνονται νωρίτερα οι δίκες, ούτε να ανοίξουν τα επαγγέλματα. Όλοι μαζί, πίσω! Πίσω στην “πατρίδα”, τη δραχμή και τη μαμά μας.
Το πρόβλημα με την Ελλάδα που αναζητά μύθους για να βρει την ταυτότητά της είναι πως δεν γνωρίζει ούτε από που έρχεται, ούτε ποιά είναι, ούτε που πάει. Κατά βάθος το ΚΚΕ, η Χρυσή Αυγή, όπως το ευρωλιγούρικο και επαρχιώτικο Ποτάμι θα συμβιβάζονταν με μια γωνίτσα στην Ευρώπη. ‘Γιατί να μη γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης;” όπως είπε κι ο Σταύρος ποζάροντας με τις γαλότσες του μπροστά από αγελάδες. Τα “νέα” κόμματα αντί να σχεδιάσουν το μέλλον θέλουν να διορθώσουν το παρελθόν. Τα “νέα’ κόμματα που είναι ήδη ληγμένα.
Το νέο όραμα που προβάλλει ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι άλλο από την επιστροφή- ως αποκατάσταση- στο παρελθόν που η τότε Αριστερά είχε απορρίψει. Το Σύνταγμα που όλοι επικαλούνται ως πρωτοποριακό ενώ έχει …παλιώσει αυτό που είχε η τότε Αριστερά καταψηφίσει. Τα οράματα του Μπαλτά είναι ιδέες πρωτοποριακές πριν από πενήντα χρόνια. Η Ελλάδα που νοσταλγούν οι “συνεπείς αντιμνημονιακοί” δεν υπήρξε ποτέ. Ούτε μπορούμε να γυρίσουμε πίσω. Αλλά -φευ- η Άνοιξη αργεί πολύ γιατί- μέσα τόσο πολύ αριστερό και δεξιό σκοταδισμό- ακόμα και στα όνειρά τους, τα νέα ελληνικά κόμματα, είναι στερημένα.
