Του Παύλου Γερουλάνου*
Αν θέλουμε μια ανοιχτή κοινωνία πρέπει να αλλάξουμε εμείς.
Να δείξουμε εμείς εμπιστοσύνη στον πολίτη πριν του ζητήσουμε την εμπιστοσύνη του
Μιλάω για βαθιά εμπιστοσύνη.
Την εμπιστοσύνη που δείξαμε όταν αναδείξαμε την τοπική αυτοδιοίκηση, τους συνεταιρισμούς, τον συνδικαλισμό
Έτοιμοι να αποδεχθούμε και να διορθώσουμε τα όποια λάθη κάναμε εμείς αλλά και όσοι διαχειρίστηκαν αυτές τις πολιτικές στην Ελλάδα
Θα ήθελα να ευχαριστήσω το PES Activists για τη δουλειά που κάνουν. Αν θέλουμε να έχουμε σημασία στην πολιτική πρέπει να χτίσουμε περιεχόμενο και τέτοιες προσπάθειες συμβάλουν σε αυτή την κατεύθυνση.
Πριν μιλήσουμε για τους κίνδυνους της ανοιχτής κοινωνίας πρέπει να ξεκαθαρίσουμε αν η ανοιχτή κοινωνία είναι καλή ή κακή πολιτική επιλογή.
Και για να πούμε αν είναι καλή ή κακή επιλογή πρέπει πρώτα να την ορίσουμε. Να πούμε τι είναι.
Ανοιχτή κοινωνία είναι μια κοινωνία ο οποία δίνει συνεχώς την ευκαιρία στον πολίτη να συμμετέχει ενεργά. Όχι μια φορά στα τέσσερα χρόνια και μόνο για κοινοβουλευτικές διεργασίες αλλά συνέχεια, ανάλογα με τις επιλογές που αντιμετωπίζει η κοινωνία και όπου τον ενδιαφέρει.
Σε μια Ανοιχτή Κοινωνία ο πολίτης έχει την ευκαιρία να θέσει την πολιτική ατζέντα, να επηρεάσει την έκβασή της και να ελέγξει την εξουσία που θα την κάνει πράξη.
Το τρίτο είναι ιδιαίτερα σημαντικό.
Με λίγα λόγια, σε μια Ανοιχτή Κοινωνία, ο πολίτης παράγει και προωθεί πολιτική σκέψη.
Το αντίθετο είναι μια κοινωνία που χωρίζει τους πολίτες σε αυτούς που αποφασίζουν και αυτούς που εκτελούν.
ΚΑΛΟ ή ΚΑΚΟ;
Καλό για όσους πιστεύουν ότι η δύναμη της δημοκρατίας πηγάζει από βαθιά πίστη στον άνθρωπο και την δυνατότητά του να πάρει τις αποφάσεις που είναι σωστές για τον ίδιο.
Κακό για όσους πιστεύουν ότι μια μικρή ομάδα φωτισμένων ελίτ πρέπει να αποφασίζει για όλους.
Πιστεύω ότι όσοι ασπάζονται την κλειστή κοινωνία διακατέχονται από βαθιά αλαζονεία.
Και πιστεύω ότι η αλαζονεία της εξουσίας είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ανοιχτή κοινωνία.
Βέβαια η αλαζονεία της εξουσίας είναι διαχρονικός κίνδυνος και ο τίτλος ζητάει να πούμε σήμερα ποιοι είναι οι νέοι κίνδυνοι για την Ανοιχτή Κοινωνία.
Όπως είπαν και άλλοι ομιλητές άλλος ένας διαχρονικός κίνδυνος είναι και το κεφάλαιο.
Όσο λιγότερους έχει να «αγοράσει» τόσο το καλύτερο για αυτό.
Διαχρονικός κίνδυνος είναι οι πολιτικές παρατάξεις που πιστεύουν στο διαχωρισμό των πολιτών σε αυτούς που αποφασίζουν και αυτούς που εκτελούν.
Τόσο η ΔΕΞΙΑ όσο και η ΑΡΙΣΤΕΡΑ πιστεύουν στο «κράτος – πατέρα».
Μόνο η δική μας παράταξη έχει δουλέψει ενεργά για την ανοιχτή κοινωνία διότι μόνο η δική μας παράταξη πιστεύει βαθιά στον πολίτη και την αξία της δικής του συμμετοχής.
Άρα
Δεν είναι νέος κίνδυνος το κεφάλαιο
Δεν είναι νέος κίνδυνος ο καπιταλισμός
Δεν είναι νέος κίνδυνος ο φασισμός
Δεν είναι νέος κίνδυνος ο κουμμουνισμός τύπου Τσάβες
Δεν είναι νέος κίνδυνος ο λαϊκισμός
Άρα ΑΝ δεχθούμε ότι μόνο ο δικός μας χώρος πιστεύει πραγματικά σε μια Ανοιχτή Κοινωνία είναι η δική μας αλαζονεία.
Η αλαζονεία της Κεντροαριστεράς.
Και δυστυχώς από αυτό η ηγεσία της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα και στην Ευρώπη τελευταία πλημυρίζει.
Θα εξηγήσω.
Είναι αλαζονεία, και την έχουμε πληρώσει ακριβά, να προσπαθείς να επιβάλεις την άποψή σου σε μια κοινωνία χωρίς διάλογο όπως κάναμε στο ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ και τις ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ακόμη και αν είναι το σωστό πράγμα να κάνεις.
Αν τις πιστεύεις τις θέσεις σου, ή δούλεψε ανοιχτά για να αλλάξεις τις αντιλήψεις της κοινωνίας ή σεβάσου τις.
Το αντίθετο όχι μόνο δεν περνάει αλλά σε πάει πίσω 10 χρόνια.
Είναι επίσης αλαζονεία να υπερασπίζεσαι τον Μουζάλα όταν λέει τα Σκόπια Μακεδονία.
Να λες τα Σκόπια Μακεδονία στο σαλόνι του σπιτιού σου με τους ελίτ φίλους σου και μετά να σου «ξεφεύγει» δήθεν στην τηλεόραση δείχνει ότι δεν υπολογίζεις τους πολίτες, είτε συμφωνείς μαζί τους είτε όχι.
Εμείς γιατί τον υπερασπιζόμαστε;
Και πάλι, ή σεβάσου την κοινωνία ή δούλεψε για να την αλλάξεις
Επίσης είναι αλαζονεία να προσέρχεσαι σε διάλογο για την σοσιαλδημοκρατία και να απαιτείς να εκπροσωπείσαι ισοδύναμα με τις άλλες δυνάμεις άσχετα με την επιρροή σου στην κοινωνία.
Και βέβαια κάτι σημαντικό εκπροσωπούν οι δυνάμεις της ΔΗΜΑΡ και των ΚΙΝΗΣΕΩΝ αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το ΠΑΣΟΚ έχει Γραμματείς Νομαρχιακών που αφουγκράζονται την κοινωνία και τα θέλω της πιο πολύ και πιο ουσιαστικά από τις «διαβουλεύσεις» των «ελίτ» του Κολωνακίου.
Αυτούς γιατί δεν τους ακούμε;
Επίσης είναι αλαζονεία να χτίζεις κόμματα γύρω από προσωπικότητες και όχι επειδή εκπροσωπείς κάτι καινούριο, μια νέα παράταξη, ένα νέο αξιακό πλαίσιο, έστω ένα νέο πλαίσιο θέσεων.
Αν σέβεσαι τους πολίτες δίνεις μάχη συντεταγμένα στα κόμματα που υπάρχουν και τα αλλάζεις.
Γιατί; Διότι έτσι δημιουργείται παράδοση, έτσι παράγεται διάλογος, έτσι χτίζεις πολιτικό περιεχόμενο.
Έτσι χτίζεται πιο δυνατή η δημοκρατία.
Αλλά αλαζονεία είναι και να έχεις γράψει 10 κυβερνητικά προγράμματα χωρίς να έχεις επικαιροποιήσει τις θέσεις σου από το 1981.
Και αλαζονεία είναι να κατεβαίνεις στις Ευρωεκλογές ως PES, ως Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα με τόσο ρηχό πρόγραμμα.
Από όλο το πρόγραμμα οι μόνες συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις σας, και το λέω με σεβασμό στους οικοδεσπότες, ήταν το πρόγραμμα επανεκπαίδευσης ανέργων και η μετανάστευση.
Θέσεις που πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων την ώρα που το πρόβλημα έγινε οξύ και έγινε ελληνικό.
Δείχνει έλλειψη σεβασμού στον πολίτη που ζητάς να σε εμπιστευτεί με την ψήφο του.
Και πάνω από όλα είναι αλαζονεία την ώρα της μεγαλύτερης κρίσης να διχάζεις τους Έλληνες
Δυστυχώς και σε αυτό έχουμε την φωλιά μας λερωμένη…
Δεν μπορείς να λες ότι για όλα φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι όταν εσύ τους προσέλαβες.
Να κουνάς το δάχτυλο στους υπαλλήλους της ΕΡΤ όταν εσύ έτρεχες το μαγαζί 20 χρόνια.
Και δεν μπορείς να λες «όλοι μαζί τα φάγαμε» όταν εσύ έστρωνες το τραπέζι.
Και βέβαια έχουν μεγάλο μέρος της ευθύνης οι τραπεζίτες, οι επιχειρηματίες, οι δημοσιογράφοι, οι δικαστές, οι πολίτες που φοροδιαφεύγουν ή λαδώνουν αλλά είναι αλαζονεία να τους κατηγορείς όταν εσύ άφησες ανοιχτά τα παραθυράκια μέσα στα οποία λειτουργούν.
Αν θέλεις να αλλάξουν αυτοί, πρέπει πρώτα να δεχθείς τα λάθη σου και να αλλάξεις εσύ.
Αν δεν το κάνεις μην σου κάνει εντύπωση γιατί δεν έρχονται σε μας όταν φεύγουν από τη συγκυριακή επιλογή τους να πάνε στον Τσίπρα.
Αν λοιπόν θέλουμε μια ανοιχτή κοινωνία πρέπει να αλλάξουμε εμείς, ειδικά σε ένα και μόνο πράγμα:
Να δείξουμε εμείς εμπιστοσύνη στον πολίτη πριν του ζητήσουμε την εμπιστοσύνη του.
Μιλάω για βαθιά εμπιστοσύνη.
Την εμπιστοσύνη που δείξαμε όταν αναδείξαμε την τοπική αυτοδιοίκηση, τους συνεταιρισμούς, τον συνδικαλισμό.
Έτοιμοι να αποδεχθούμε και να διορθώσουμε τα όποια λάθη κάναμε εμείς αλλά και όσοι διαχειρίστηκαν αυτές τις πολιτικές στην Ελλάδα.
Να ανοίξουμε πρώτα την πόρτα του κλειστού, γραφειοκρατικού κόμματος και της παράταξης και μετά του κράτους σε όσους θέλουν να συμμετέχουν και να ακούσουμε προσεκτικά τι λένε.
Πολύ προσεκτικά!
Να σταματήσουμε να πιστεύουμε ότι οι λίγοι γνωρίζουν καλύτερα από τους πολλούς.
Και εδώ επιτρέψτε μου μια παρένθεση.
Ξέρετε τι είναι χειρότερο από το να κερδίσει ο Τραμπ;
Να κερδίσει η Χίλαρυ και να μην ακούσει προσεκτικά την οργή των άλλων.
Ο επόμενος Τραμπ θα είναι πολύ πιο επικίνδυνος.
Να δείξουμε λοιπόν εμπιστοσύνη,
Να ανοίξουμε την πόρτα,
και να ακούσουμε προσεκτικά
και τότε όχι μόνο θα επιστρέψουμε στην κορυφή του πολιτικού συστήματος αλλά
η Ανοιχτή Κοινωνία δεν θα κινδυνεύει από τίποτα.
Διότι ο πιο ισχυρός σύμμαχος και υπερασπιστής της Ανοιχτής Κοινωνίας είναι ο πολίτης ο οποίος εμπνέεται να συμμετέχει.
*Ομιλία στους PES Activists Greece
