Του Γ. Λακόπουλου
Σε μια συζήτηση που οργάνωσε στις Βρυξέλλες την περασμένη Τρίτη το CEPS (Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής) με θέμα ‘Μπορεί να λειτουργήσει; Μελλοντικές προοπτικές για την Ελλάδα μετά το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής’, βρέθηκαν οι πλέον ειδικοί του ελληνικού προγράμματος , ανάμεσά τους και ο Ντεκλάν Κοστέλο, επικεφαλής του ελληνικού προγράμματος από την πλευρά της Κομισιόν. Από την Ελλάδα ο πρώην υπουργός Νίκος Χριστοδουλάκης- διακεκριμένος οικονομολόγος προτού μπει στην πολιτική.
Οι άλλοι μιλούσαν για τους αριθμούς με αριθμούς. Ο Χριστοδουλάκης μίλησε για τους αριθμούς με πολιτική. Μάλλον ήταν ο μόνος στο συγκεκριμένο πάνελ που φώτισε από τη σωστή γωνία το θέμα της συζήτησης. Ο παλιός είναι αλλιώς.
Δεν είχε δισταγμό να διατυπώσει τους ενδοιασμούς του για την εμπλοκή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, αλλά και τον προβληματισμό του για τις παραδοχές της σημερινή κυβέρνησης. Συμφώνησε με τους άλλους ότι το τρίτο Μνημόνιο έχει πιθανότητες να βγει, αλλά προσέθεσε μια ζωτική προϋπόθεση: να βρεθούν ως το 2021 κάπου 107 δις ευρώ για επενδύσεις, υποδεικνύοντας ο ίδιος την αναζήτηση τους σε συγκεκριμένες πηγές.
Ήταν η ουσία της συζήτησης. Αν έλειπε θα ήταν ένα ακόμη βαρετό σεμινάριο για το Μνημόνιο.
Το πραγματικό μήνυμα του πρώην υπουργού ήταν ότι οι προϋποθέσεις για θετική εξέλιξη είναι κυρίως πολιτικές, όπως πολιτικές ήταν και οι αιτίες που φτάσαμε ως εδώ. Οι συνομιλητές του διαχειρίσθηκαν το θέμα με μαθηματικές εξισώσεις. Ο Έλληνας πρώην υπουργός το συνδύασε με πολιτικές θέσεις. Αυτή είναι η διαφορά του πολιτικού από τον τεχνοκράτη και πρωτίστως από τον γραφειοκράτη.
Ο Νίκος Χριστοδουλάκης εκπροσωπεί μια γενιά για την οποία ακούστηκαν πολλά αλλά η απουσία της είναι αισθητή. Αν για τον Γιάννη Πανούση, επιτυχημένο μέλος της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα παραμένουν οι απορίες γιατί δεν είναι και σήμερα υπουργός για τον Χριστοδουλάκη ισχύει το ίδιο από άλλη σκοπιά. Ως μέλος της κυβέρνησης Θάνου μόλις σε τρεις εβδομάδες πρόλαβε να εγκαταστήσει ελατήρια για το ΕΣΠΑ και επιπλέον να βάλει χέρι σε τρύπες γεμάτες φίδια, όπως π.χ. οι τηλεφωνικές υπερ-χρεώσεις.
Αντιπρόεδρος στην Τράπεζα Πειραιώς σήμερα, υπήρξε κεντρικός παίκτης στον πυρήνα του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος επί Σημίτη. Από μακριά φαίνεται ότι η συμμετοχή του τον ωφέλησε: δυο φορές βουλευτής Επικρατείας και κατ’ επανάληψη υπουργός. Αλλά αν αξιολογήσει κανείς τα συμφραζόμενα της επιστημονικής διαδρομής του και της δημόσιας παρουσίας του μάλλον χαμένος βγήκε. Σήμερα θα ήταν πιο χρήσιμος.
Από αυτή την άποψη βρέθηκε στο κέντρο των πραγμάτων σε λάθος στιγμή. Πήρε υπουργείο Οικονομικών σε μια περίοδο που ο κύκλος του εκσυγχρονισμού έκλεινε για να ανοίξει η περίοδος Καραμανλή στη χώρα και Γ. Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ. Συμβολικά η ΝΔ εκπροσωπούσε όσα η γενιά του Χριστοδουλάκη -με τον ίδιο πρωταγωνιστή στο Πολυτεχνείο- πολέμησε. Η ορμητική εμφάνιση του Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ συγκρούονταν με άλλες αξίες με τις οποίες συνδέθηκε ο Χριστοδουλάκης, όπως ο λιτός βίος και η ανάληψη ρόλων κατ’ αξίαν. Στο σύστημα των κηπουρών δεν είχε καμιά τύχη. Ο Βενιζέλος που ακολούθησε δεν χρειαζόταν Χριστοδουλάκηδες. Τα ήξερε όλα μόνος του.
Ο καθηγητής και πρώην υπουργός ανήκει σε μια ομάδα πολιτικών στελεχών – και από τη ΝΔ και από το ΠΑΣΟΚ- τα οποία ο οδοστρωτήρας της κρίσης έβγαλε έξω απ’ το δημόσιο βίο. Ωστόσο όταν τον παρακολουθεί κανείς σε πάνελ σαν αυτό της περασμένης Τρίτης αντιλαμβάνεται ότι η χώρα έβαλε μόνη της τα χέρια της και έβγαλε τα μάτια της.
