Οι αδιάφθοροι

Του Λευτέρη Κουσούλη

ΚΟΥΣΟΥΛΗΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ

Η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη από σωτήρες και αδιάφθορους. Όλοι, χωρίς εξαίρεση, αυτοπροβάλλονται στον δημόσιο χώρο ως οι θεμελιωτές μιας νέας τάξης πραγμάτων. Το παρελθόν δεν έχει για αυτούς καμία αξία. Αφού υπήρξε χωρίς αυτούς, είναι το ίδιο το κακό. Από αυτό το κακό αντλούν ανεξάντλητα τα επιχειρήματά τους. Πάντα η ζωή θα δίνει τροφή για σωτήρες και αδιάφθορους.

Στην εδώ πραγματικότητά μας, μέσα από την κρίση και την εκμετάλλευση των αναγκών των ανθρώπων, πρόβαλε ο εγχώριος αδιάφθορος. Όλα στη μικρή αυτή χώρα θα ξεκινούσαν από την αρχή. Δημοκρατία, δικαιοσύνη, νομιμότητα, ψεύδος, αλήθεια. Όλα θα αποκτούσαν νέο περιεχόμενο.

Ο εγχώριος αδιάφθορος ξεκίνησε και αυτός ως σωτήρας. Η υπερφίαλη και ασεβής διακήρυξη περί «Κυβέρνησης κοινωνικής σωτηρίας» δονούσε την πολιτική συνείδηση των στελεχών του. Δεν ήταν δα μικρή και η υπόσχεση. Επιτέλους στην καθημαγμένη χώρα, μια ομάδα φωτισμένων πολιτών θα μας οδηγούσε σε μια κάποια «Γη της Επαγγελίας».

Επειδή πάντα η πραγματικότητα, όσο και αν το κάνει με σεμνό τρόπο, έχει τον τελευταίο λόγο, σύντομα οι εγχώριοι σωτήρες άφησαν τον τίτλο στον Πτολεμαίο. Η ψευδοεπαναστατική όμως μέθη δεν αφήνει σε ησυχία τη συνείδηση των «φίλων» του λαού. Και επειδή η σεμνή πραγματικότητα φέρνει πάντα μέσα της τη δυσκολία της αληθινής ζωής, τη δοκιμασία κάθε κρίσης και την τραγωδία της συλλογικής πορείας μέσα στην κρίση, ο αδιάφθορος επινοεί άλλα μέτωπα.

Δεν ενδιαφέρει το συγκεκριμένο. Δεν έχει νόημα η λεπτομέρεια της ύπαρξης του καθενός. Οι ανάγκες των ανθρώπων είναι πρώτη ύλη για την εξουσία του. Ολα είναι γενικά και αφηρημένα. Ο μεγάλος σκοπός ορίζει τα πράγματα. Στο ύψος του διεκδικεί μια θέση ο αδιάφθορος. Και εκεί εγκαθίσταται. Και από εκεί, τον υψηλό θρόνο του μικρού Ολύμπου της φαντασίας του, ακολουθεί τη γνωστή μέθοδο: είναι ο δρόμος της καταγγελίας, είναι η βιαιότητα που κρύβει μέσα της την άρρητη πρόθεση αφανισμού του άλλου, είναι η χρήση της αλήθειας ως συστατικού στοιχείου του συνολικού ψεύδους του. Ετσι, κάθε αδιάφθορος στην ιστορία – ο εγχώριος δεν ξεφεύγει από τον κανόνα – αυτοαναγορεύεται σε κριτή ζώντων και νεκρών.

Υπάρχει μια μεγάλη στιγμή της Γαλλικής Επανάστασης, που όλοι όσοι ασχολούνται με την πολιτική και την πολιτική σύγκρουση θα πρέπει να μελετήσουν. Είναι η στιγμή που ο Ροβεσπιέρος, στην τελευταία του ομιλία στη Συμβατική, καταγγέλλει εχθρούς και συνωμότες. Αρνείται να πει ονόματα. Ολοι είναι ύποπτοι. Και ο «Νόμος Περί Υπόπτων» της 22ας Πραιριάλ είναι ήδη εκεί και τους απειλεί. Ο Αδιάφθορος ορίζει την τύχη τους. Διεκδικεί την απόλυτη εξουσία. Και – με συνείδηση εκείνος – επιταχύνει έτσι το τέλος του.  

 

Δημοσιεύτηκε στο Βήμα, 03/04/16 

 Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας