Του Γιώργου Λακόπουλου
Ο κανόνας είναι γνωστός: όταν δεν πάει καλά η ομάδα απολύεται ο προπονητής, όχι ο πρόεδρος. Ο Βαρουφάκης πλήρωσε τις αλλεπάλληλες ήττες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Καιρός ήταν.
Ότι ο Αλέξης Τσίπρας, που οργάνωσε ένα δημοψήφισμα «για την αξιοπρέπεια», δέχθηκε την καθόλου αξιοπρεπή υπόδειξη έξωθεν να απολύσει έναν υπουργό του και το έκανε ήταν κάτι που το κατάπιε η ανακούφιση για το τέλος του σόου Βαρουφάκη.
Εφεξής έχουμε να κάνουμε με τα σπασμένα ελληνικά του Τσακαλώτου. Αλλά μήπως η Παναρίτη μιλούσε καλύτερα; Χώρια που η παρουσία του …θεωρητικού της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη Γκαλμπρέηθ- που σταδιοδρομεί ως υιός του πατρός στα κεφάλια τριτοκοσμικών κασιδιάρηδων- ήταν περισσότερο από ενοχλητική για ευρωπαϊκή χώρα.
Όπως ήταν αναμενόμενο το δημοψήφισμα ήταν πύρρειος νίκη για τον Αλέξη Τσίπρα. Κέρδισε στο εσωτερικό, έχασε στο εξωτερικό. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος γυρίζει εναντίον του. Από το βράδυ της Κυριακής η Ευρώπη είναι έξαλλη. Όχι μαζί του, αλλά με τους Έλληνες συνολικά.
Ως τώρα πίστευαν ότι το αδιέξοδο οφείλεται σε μια συγκυριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και τις ιδιοτυπίες μιας αριστερής κυβέρνησης. Με το δημοψήφισμα κατέληξαν ότι οι Έλληνες τρέφουν ως λαός πλέον αντιευρωπαϊκά αισθήματα. Δικαίωμα τους. Αλλά τα λεφτά τα βάζουν οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Ολλανδοί….
Αν ο Αλέξης Τσίπρας είχε ακούσει τον Γιώργο Προβόπουλο και πήγαινε σε μια συνολική διαπραγμάτευση αμέσως μόλις ανέλαβε τον Ιανουάριο, θα έπαιρνε πολλά και θα φορτωνόταν μόνο ένα Μνημόνιο ίσο με το περίφημο «μέιλ Χαρδούβελη». Και τις διαγραφές όσων δεν θα το ψήφιζαν. Αλλά θα είχε μπροστά του μια ανέφελη τετραετία για να αποδείξει τι μπορεί να κάνει η σύγχρονη Αριστερά σε μια αποδιαρθρωμένη χώρα.
Ακολούθησε όμως τη Βαρουφάκεια πολιτική που τον απομόνωσε στην Ευρώπη και τον αποθέωσε στην Ελλάδα. Αλλά τώρα πρέπει να γίνει ικέτης για ένα πρόγραμμα πολλές φορές πιο σκληρό ακόμη και από αυτό που φρόντισε να απορρίψει το εκλογικό σώμα δια του δημοψηφίσματος.
Προφανώς το συνειδητοποιεί αφού απέπεμψε τον αποσυνάγωγο υπουργό του- τον οποίο ο ίδιος θεωρούσε asset για την κυβέρνησή του. Τέτοιο περιουσιακό στοιχείο να του έλειπε. Η πολιτική ζημιά από το Βαρουφάκη είναι ανυπολόγιστη. Και όσοι λένε ότι με τα καμώματά του μόνο ο ….Σόρος ήταν ευτυχής έχουν δίκιο. Το θέμα με τον υπουργό που παρίστανε τον ροκ σταρ δεν κλείνει.
Μπορεί να “γυρίσει το παιχνίδι”;
Η προσπάθεια του Πρωθυπουργού να βάλει και τα λοιπά κόμματα στο κάδρο της προσπάθειας -που θα καταβάλει ο ίδιος πλέον δίνοντας όρκους ευρωπαϊσμού- για νέο Μνημόνιο απέσπασε μόνο γενικές δεσμεύσεις. Οι επιφυλάξεις για τις προθέσεις του δεν είναι μόνο διεθνείς.
Τον “σταυρό του μαρτυρίου” του θα τον σηκώσει μόνος. Και τις εξηγήσεις απέναντι σ’ αυτούς που του έδωσαν 61% θα τις δώσει μόνος- όταν καταλάβουν τι έκαναν.
Με το δημοψήφισμα ο Τσίπρας τέλειωσε για τους Ευρωπαίους. Όχι για τις πολιτικές ηγεσίες. Για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες που απότρεψαν τη χρεωκοπία της Ελλάδας από το υστέρημά τους την τελευταία πενταετία.
Στις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις – σ’ αυτούς που πληρώνουν τα περισσότερα, όπως είναι οι Γερμανοί, και σ’ αυτούς που δεν έχουν να πληρώσουν- όπως είναι οι Βαλτικές χώρες- οι τοπικές πολιτικές ηγεσίες εκφράζουν την συλλογική διάθεση για απομάκρυνση της Ελλάδας από το κλαμπ της Ευρωζώνης.
Το είπε δημόσια ο Ρέντσι προ ημερών, το επανέλαβε ο Ολάντ την Κυριακή στον Τσίπρα τηλεφωνικώς: μαζευτείτε γιατί δεν σας θέλουν οι άλλοι πλέον στην παρέα.
Κανείς δεν ήθελε να βρίσκεται πλέον στη θέση του Έλληνα Πρωθυπουργού. Μέσα σε ένα εξάμηνο τα έχασε όλα και δημιούργησε μια απελπισμένη χώρα σε μια εξοργισμένη Ευρώπη.
Το πραγματικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν είναι η ενίσχυση της διαπραγματευτικής του θέσης, όπως διακήρυξε. Είναι το γράμμα από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες: Μεγάλε, οι μαγκιές τέρμα.
Παρ’ όλα αυτά μπορεί να αποδειχθεί εφτάψυχος και να βγει όρθιος από τη χιονοστιβάδα που ο ίδιος προκάλεσε. Ο ίδιος εναντίον του. Μπορεί αν αλλάξει ρότα να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων και να εδραιώσει τη θέση του.
Η πρώτη προϋπόθεση είναι να αποδοκιμάσει οριστικά -και σαφέστερα από όσο το έκανε το βράδυ της Κυριακής- την ατζέντα για αποκοπή της Ελλάδας από την Ευρώπη. Είτε ήταν δική του εξ αρχής, είτε την υιοθέτησε στην πορεία πιστεύοντας ότι στην καλύτερη περίπτωση θα «κλονίσει συθέμελα την Ευρώπη» και στη χειρότερη θα γίνει κάτι μεταξύ Αλλιέντε και Τσε Γκεβάρα της Γηραιάς Ηπείρου. Να γίνει ο Πρωθυπουργός της υπέρβασης για να μην μείνει ο «Πρωθυπουργός των ΑΤΜ» στη συλλογική συνείδηση.
Δεύτερον, να υιοθετήσει συμπεριφορά εταίρου που σέβεται τους κανόνες της κοινοτικής Ευρώπης, έχει συνείδηση σε πόσο δύσκολη κατάσταση βρίσκεται η χώρα και ξέρει τι πρέπει να κάνει για να τη σώσει. Ή μάλλον ξέρει ότι ο μόνος τρόπος για να τη σώσει είναι να προχωρήσει σε τομές, να πάρει δυσάρεστα μέτρα και να στηριχτεί τους εταίρους και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Αυτό δεν γίνεται με υπουργούς που κλίνουν το κεφάλι μπροστά στον Πούτιν. Ούτε με υβρεολόγια κατά της ευρωπαϊκής πολικής ηγεσίας και ιδεολογικές σαπουνόφουσκες ή μικρομεγαλισμούς. Ο Γιούνγκερ ήταν σαφής στο Ευρωκοινοβούλιο: δεν γίνεται να μας λέτε τρομοκράτες και μετά να ζητάτε βοήθεια.
Τρίτον, να αλλάξει τα χαρακτηριστικά κυβέρνησης του με ανασχηματισμό στον οποίο θα μείνουν εκτός το υπουργικού συμβούλιου οι άχρηστοι, οι αντιευρωπαϊστές και οι αλαφροΐσκιωτοι. Δεν αρκεί η αντικατάσταση του Βαρουφάκη. Στην Ευρώπη δεν στέκεσαι με τα αταβιστικά ιδεολογήματα του Λαφαζάνη για “εναλλακτικές λύσεις”, την προπέτεια του Στρατούλη για την αντίσταση στα νέα γερμανικά τανκς και την ανισόρροπη ρητορεία της Ζωής, για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους ευρωπαίους ηγέτες. Ή τις παλαβομάρες για το χρέος. Αν έχει πρόβλημα η Ραχήλ, ας επιστρέψει στο κόμμα από το οποίο προσήλθε.
Ο Πρωθυπουργός χρειάζεται νέα κυβέρνηση και νέα ήθη. Χωρίς τους σαλεμένους της Κεντρικής Επιτροπής και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Δεν μπορεί να κυβερνάει από την Κουμουνδούρου, αλλά πρέπει να μετακομίσει στο Μαξίμου. Εννοείται ότι αυτή η αλλαγή περιλαμβάνει την απαλλαγή από εναγκαλισμό του Καμμένου και την αναζήτηση άλλων συμμάχων- έστω με εκλογές.
Το τελευταίο σταυροδρόμι.
Μπορεί να κάνει μια τόσο μεγάλη κίνηση ο Αλέξης Τσίπρας; Παίζεται. Αν το κάνει όμως θα πάρει όλα τα λεφτά. Όσο οι πολιτικοί αντίπαλοί του είναι ακόμη στο καναβάτσο και έχει το εσωτερικό ιμπέριουμ, έχει και το περιθώριο να το διατηρήσει για χρόνια . Αλλά, πριν από όλα, πρέπει να γίνει στην Ευρώπη στρατηγικός εταίρος και όχι ο ύποπτος συνομιλητής. Χωρίς να απωλέσει τα αριστερά χαρακτηριστικά του. Υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρόν στο εσωτερικό γι’ αυτό.
Με άλλα λόγια ο Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται ξανά σε σταυροδρόμι- το τελευταίο αυτή τη φορά.
Ή θα συνεχίσει το δρόμο της αβασάνιστης αντιευρωπαϊκής ρητορείας, της ανακολουθίας και της αναπαραγωγή της αρλοουμπολογίας για «κόκκινες γραμμές» και ανέξοδη προσφυγή στη «νίκη της Δημοκρατίας» που έφεραν τη χώρα στο χάλι των ημερών ή πάρει τον άλλο δρόμο.
Θα πει την αλήθεια στους πολίτες, θα καταστρώσει ένα ρεαλιστικό σχέδιο εξόδου από την κρίση -με τομές και μεταρρυθμίσεις και φυσικά χωρίς παροχές.
Αυτό το σχέδιο πρέπει να είναι αξιόπιστο για να εξασφαλίσει την αποδοχή των εταίρων, άρα και τη χρηματοδότηση του . Ο ίδιος να χρησιμοποιήσει την επιρροή του στην ελληνική κοινωνία για να της πει την αλήθεια. Να την πείσει να τον ακολουθήσει στο δύσκολο δρόμο της διάσωσης -υποσχόμενος δίκαιη κατανομή βαρών , απόλυτη εξυγίανση του πολιτικού συστήματος και του κράτους, επιδίωξη της ανάπτυξης με ξένες επενδύσεις και αποκατάσταση της θεσμικής λειτουργίας για όλους.
Αν ακολουθήσει έστω και τώρα αυτόν το δρόμο θα γράψει ιστορία. Η μεγάλη μέρα για τον Αλέξη Τσίπρα δεν ήταν η 5 Ιουλίου. Είναι η επομένη….
