Του Γιώργου Λακόπουλου
Συχνά στην πολιτική ο καλύτερος σύμμαχος είναι ο αντίπαλός σου. Το καλύτερο επιχείρημά σου είναι ο άλλος. Πες μου με ποιούς ψηφίζεις να σου πω ποιός είσαι. Συμβαίνει αυτές τις ημέρες καθώς κορυφώνεται η αντιπαράθεση ανάμεσα στο ΝΑΙ και το ΟΧΙ του δημοψηφίσματος- και της πολιτικής και ιδεολογικής σύγκρουσης που υποκρύπτει. Και ενδεχομένως αυτό να κρίνει το αποτέλεσμα, όχι η ουσία της μιας ή της άλλης επιλογής. Το μέσο είναι το μήνυμα.
Ενδεχομένως το επικοινωνιακό επιτελείο τη κυβέρνησης, προκηρύσσοντας αυτό το ακατανόητο και διχαστικό δημοψήφισμα, ποντάριζε εξ αρχής ότι δεν θα το χάσουν, όπως θα ήταν φυσιολογικό για μια χώρα που ωφελείται από την ευρωπαϊκή παρουσία της. Γιατί θα σπεύσουν να βοηθήσουν οι αντίπαλοί τους.
Πράγματι, ένας μέρος από τον αέρα στα πανιά του ΟΧΙ προέρχεται από τους υποστηρικτές του ΝΑΙ. Με άλλα λόγια το ΝΑΙ – ως ωφέλιμη και αναγκαία επιλογή για τη χώρα -ακυρώνεται σε μεγάλο βαθμό από εκείνους που το εκπροσωπούν το προπαγανδίζουν και το προτείνουν στους πολίτες.
Κάθε φορά που συγκεκριμένοι υποστηρικτές του ΝΑΙ εμφανίζονται επί σκηνής, η οργή που προκαλεί η υπερβολή του λόγου τους και η ανάμνηση του βίου και της πολιτείας τους, στέλνει κύματα ψηφοφόρων στο ΟΧΙ. Από αντίδραση και θυμικό. Ας δούμε κάποιες περιπτώσεις.
Οι εταίροι έχασαν το μέτρο
Πρώτον. Ο ξένος παράγοντας. Οι ευρωπαίοι εταίροι της χώρας έκαναν πολύ καλά που ξεκαθάρισαν εξ αρχής τη θέση τους για τη μια και την άλλη έκβαση του δημοψηφίσματος. Ήταν θεσμική υποχρέωση τους. Έχουν λόγο για ελληνικά πράγματα βάσει των συνθηκών- δεν είναι εισβολείς. Οι Έλληνες πολίτες πρέπει να ξέρουν πως θα εκληφθεί στα κοινοτικά όργανα και τις άλλες κοινοτικές κυβερνήσεις -αλλά και τις άλλες κοινωνίες- η μια ή η άλλη επιλογή τους στην κάλπη της Κυριακής.
Από ένα σημείο και πέρα όμως κάποιοι από τους εταίρους -πλην της οξυδερκούς Άνγκελα Μέρκελ -έχασαν το μέτρο. Είναι τόσο συχνές και τόσο έντονες οι τοποθετήσεις τους υπέρ του ΝΑΙ που προκαλούν το εθνικό αίσθημα μιας μερίδας ψηφοφόρων, οι οποίοι βιώνουν τις τοποθετήσεις τους ως απροκάλυπτη παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας. Εγγράφεται ως απόπειρα χειραγώγησης του φρονήματος των Ελλήνων πολιτών. Διευκολύνει την προπαγάνδα των Συριζαίων για «απόπειρα ταπείνωσης του λαού»- προκαλώντας εθνικά και πατριωτικά -ή εθνικιστικά –αντανακλαστικά.
Εκτός αν στην πραγματικότητα αυτό που θέλουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν είναι να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος, αλλά να απομακρύνουν περισσότερο τη χώρα από την Ευρωζώνη. Να τη θέσουν τελικά εκτός Ευρωπαϊκής οικογενείας, με άλλοθι το ΟΧΙ -το οποίο και οι ίδιοι θα έχουν προκαλέσει με τις χονδροειδείς θέσεις τους.
Σ’ αυτή την περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ απλώς παίζει το παιχνίδι τους- ανεξάρτητα αν αυτό ταυτίζεται με το δικό του.
Το απεχθές πρόσωπο των πρώην
Δεύτερον. Η επανεμφάνιση των πρώην. Οι επικεφαλής των δυο πολιτικών κομμάτων που αποδοκιμάστηκαν μόλις πρόσφατα στις εκλογές, βρήκαν την ευκαιρία να υπενθυμίσουν την παρουσία τους και τα πεπραγμένα τους. Δικαίωμά τους. Αλλά κοντά στο νου κι η γνώση.
Ο τρόπος με τον οποίο το κάνουν- και να είσαι αποφασισμένος υποστηριχτής του ΝΑΙ- σκέφτεσαι μήπως πρέπει να ψηφίσεις ΟΧΙ όταν τους βλέπεις να μιλούν χωρίς ίχνος αυτοκριτικής. Και να σκεφτεί κανείς ότι αυτοί έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ. «Να φύγουν κι όποιος θέλει ας έλθει…» σκέφτηκαν στην κάλπη του Ιανουαρίου αρκετοί πολίτες.
Ο Αντώνης Σαμαράς και ο Βαγγέλης Βενιζέλος είναι για μια ακόμη φορά οι πιο καλοί φίλοι του Αλέξη Τσίπρα. Οι πιο χρήσιμοι υποστηρικτές των επιλογών του -μόνο και μόνο γιατί τις αντιμάχονται και με τον τρόπο που το κάνουν.
Όταν βλέπει κανείς τον παρηκμασμένο και μάλλον υπ’ ατμόν –αρχηγό της ΝΔ με τον ρηχό λόγο και το μαγκίτικο ύφος να κάνει κηρύγματα στον Τσίπρα, -επικαλούμενος την «επιτυχή» διακυβέρνησή του και τους χειρισμούς του στο μνημόνιο- ή κόβει τις φλέβες του ή ψηφίζει ΟΧΙ.
Όταν βρίσκεται αντιμέτωπος ο πολίτης με την αλαζονεία του Βενιζέλου, -αποτυχημένου σε ότι ανέλαβε και αποδιοπομπαίου όχι μόνο από τους ψηφοφόρους αλλά και από το κόμμα του-, βγαίνει από τα ρούχα του. Όταν τον ακούει να υπενθυμίζει από καθέδρας τον «θρίαμβο» με το κούρεμα του χρέους το 2012- αγανακτεί: προσπαθεί να το πιστωθεί προσβάλλοντας -δια της αγνόησης- τον τότε πρωθυπουργό του Λουκά Παπαδήμο. Και όταν του κάνει υποδείξεις ευρωπαϊκής συμπεριφοράς, θυμάται τη δική του συμπεριφορά στις Κάννες και στο δεύτερο μνημόνιο και του φαίνεται λυτρωτικό το ΟΧΙ .
Με εξαίρεση τον Κ. Καραμανλή – που έκανε εύστοχη παρέμβαση με τροχιοδεικτικό χαρακτήρα για την παράταξη του, ως όφειλε, και τη Φώφη Γεννηματά που εκθέτει τις θέσεις της ως νέα αρχηγός, οι υπόλοιποι εκφραστές του παλαιού δικομματισμού μάλλον ζημιά κάνουν στο ΝΑΙ με την εμφάνισή τους.
Οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις της χώρας κατάντησαν να εκπροσωπούνται από την πολιτική των κραυγών του θορυβώδους Άδωνη Γεωργιάδη και από την εν είδει υδρογόνου άχρωμη, άοσμη και άγευστη- παρουσία του Σταύρου Θεοδωράκη. Ο αρχηγός του Ποταμιού θα ήταν καλύτερα να καθίσει στο σπίτι του, αν είναι να προτείνει συγκυβέρνηση υπέρ της Ευρώπης σε δυνάμεις που έχουν μπει σε καραντίνα στην Ευρώπη επειδή την αντιμάχονται.
Το μόνο που καταφέρνει το πολιτικό προσωπικό της αντιπολίτευσης – πλην ορισμένων φωτεινών εξαιρέσεων σαν του Κωστή Χατζηδάκη- είναι να προκαλεί αποστροφή. Ειδικά στους νέους ανθρώπους και τα θύματα της κρίσης. Δεν εξηγούν, αλλά κομπάζουν. Δεν απολογούνται, αλλά κοκορεύονται. Όσοι σιωπούν ενσυνείδητα, προσφέρουν υπηρεσίες στο ΝΑΙ.
Ιδιαίτερη μνεία ωστόσο πρέπει να γίνει στον πολιτικό που έκανε καριέρα ως «θεμελιωτής του Ευρώ» και τώρα -που κινδυνεύει- το μόνο που βρήκε να κάνει είναι δύο ακαδημαϊκές δηλώσεις. Ο Κώστας Σημίτης είναι ο μόνος που είχε κάθε λόγο -και τρόπο- να αντιπαρατεθεί ευθέως με τον Αλέξη Τσίπρα, ακόμη και να τον καλέσει σε μονομαχία . Δεν το έκανε. Το χούι στην πολιτική φεύγει τελευταίο.
Το είδαμε άλλωστε και στην περίπτωση πολιτικού που παριστάνει τον μετανοημένο για το κυβερνητικό παρελθόν του, αλλά προσπαθεί να χωθεί στο μέλλον. Και προσφεύγει στο προστατευτικό περιβάλλον ενός καναλιού για να προβάλει τον εαυτό του ως Ηρακλειδέα της οικονομικής πολιτικής μιας άλλης εποχής. Χωρίς να τολμήσει μια αντιπαράθεση στον ανοιχτό χώρο με τους Συριζαίους. Άλλωστε δεν το έκανε ποτέ, αφού μόνο σε εξασφαλισμένους μονολόγους μετείχε. Ή στην περίπτωση άλλου πρώην κορυφαίου που αυτοϊκανοποιήθηκε με ένα σχοινοτενές κείμενο για το προσωπικό του ΝΑΙ, που κατέληγε με «σεβασμό στο ΟΧΙ»
Η τηλεοπτική υπερβολή
Τρίτον. Σ’ αυτό το δημοψήφισμα το τηλεοπτικό τοπίο μετατράπηκε σε απροκάλυπτο προπαγανδιστή του ΝΑΙ κατά τρόπο που οδηγεί αντανακλαστικά στο ΟΧΙ.
Ό,τι κάνουν οι κομματικοί δημοσιογράφοι του ΣΥΡΙΖΑ στα δικά τους ΜΜΕ και οι στρατευμένοι καλλιτέχνες, ορισμένοι λόγω δύσης της καριέρας τους, το κάνουν –λίγο ή πολύ- προβεβλημένοι και έγκυροι δημοσιογράφοι μεγάλων τηλεοπτικών δεκτών.
Σε πολλές περιπτώσεις η τηλεοπτική ενημέρωση μετατράπηκε σε τηλεβόα υπέρ του ΝΑΙ. Η αντίστοιχη ρεπορταζιακή υποστήριξη μετατράπηκε σε πρόσχημα για υποδεικτικό λόγο, ενώ θα μπορούσε να μιλήσει μόνη της. Κάποιες «τηλεπερσόνες» δίνουν άλλοθι στη λεκτική βία και την ιντερνετική ασυδοσία κάποιων Συριζαίων.
Μεγάλα ονόματα της τηλεόρασης -με λαμπρές εξαιρέσεις, όπως την Μαρίας Χούκλη, της Μαρίας Σαράφογλου, του Νίκου Χατζηνικολάου και λίγων ακόμη- υπερέβησαν το ρόλο τους και έδειξαν ότι στρατεύτηκαν στη μια πλευρά του δημοψηφίσματος, αλλά με τρόπο που έριξε νερό στο μύλο της άλλης.
Αλλά προσοχή. Κάθε δημοσιογράφος και κάθε τηλεοπτικός σταθμός δικαιούται να κάνει τις επιλογές του και αυτός πού κρίνει είναι ο θεατής. Από αυτή την άποψη θα χρεωθεί ο ίδιος ο πρωθυπουργός ενδεχόμενες έκνομες ενέργειες εναντίον τους -από οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ- το βράδυ της Κυριακής.
Το ΝΑΙ ως πολιτική επιλογή
Κάποιοι ξένοι, κάποιοι πρώην, κάποιοι καναλάρχες…. Με τέτοιους εχθρούς ο Τσίπρας, ο ΣΥΡΙΖΑ και η τυχοδιωκτική επιλογή του ΟΧΙ δεν χρειάζονται φίλους. Δουλεύουν οι άλλοι γι’ αυτούς. Προφανώς γιατί δεν έχουν αίσθηση της πρόσληψης που έχει η διαδρομή τους στο μέσο πολίτη.
Αλλά προς Θεού. Το ΝΑΙ και η ουσία του δεν αφορά τους επικυρίαρχους του μιντιακού χώρου. Δεν αρχίζει και τελειώνει στα πρόσωπα και τους μηχανισμούς που ταυτίζονται μαζί του -για τους δικούς τους λόγους -και δια της ταύτισής τους το βλάπτουν. Οι πολίτες πρέπει να αποσυνδέσουν την ψήφο τους απο προηγουμενες κυβερνήσεις, απο πολιτικούς που δεν συμπαθούν και απο μιντιακές συμπεριφορές. Να ψηφίσουν για τον ευατο τους.
Το ΝΑΙ έχει αξία ως κορυφαία πολιτική και εθνική επιλογή, πέρα από πρόσωπα, κόμματα, συμφέροντα και καταστάσεις. Είναι η αναγκαία και η ικανή συνθήκη επιβίωσης της χώρας που βρίσκεται στην πιο δύσκολη στιγμή της μεταπολιτευτικής ιστορίας της: είναι χρεωμένη, δεν παράγει, δεν έχει θεσμούς και δεν μπορεί να τη στηρίξει κανείς άλλος εκτός από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο μόνος τρόπος πλέον να επικρατήσει -δια του ΝΑΙ- το ρεύμα που στηρίζει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας είναι να γίνει πειστική η άποψη ότι εκτός Ευρωζώνης και μακριά από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους εταίρους της η χώρα δεν έχει μέλλον. Δεν θα επιβιώσει, χωρίς τη συνδρομή τους.
Το ΝΑΙ δεν είναι θέση υπέρ της μιας ή της άλλης παράταξης στο εγχώριο πολιτικό παιχνίδι. Είναι συλλογική συναίσθηση της συγκυρίας και συνειδητή επιλογή διάσωσης της χώρας δια της παραμονής της στην κοινοτική Ευρώπη.
Είναι κορυφαία πολιτική επιλογή για τους πολίτες που αξιώνουν «να τους κοιτούν οι πολιτικοί στα μάτια», όπως γράφει ο πολύπειρος και σοφός καθηγητής Αδαμάντιος Πεπελάσης.
Το ΟΧΙ ως τιμωρία.
ΥΓ. Η κυβέρνηση Τσίπρα θα βρίσκεται στη θέση της φυσικά και τη Δευτέρα, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της Κυριακής, ως νόμιμη κυβέρνηση της χώρας. Θα συνιστά πλάνη της να προσπαθησει να παρουσιάσει το όποιο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ως διεύρυνση της λαικής βάσης της- αθροίζοντας και την ακροδεξιά.
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ακόμη περιθώριο να εγκαταλείψει τη στρατηγική της εξόδου απο την Ευρωζώνη τδια της πρόκλησης των αδιεξόδων και έντασης, ή να αποφύγει την παγίδα οσων το επιδιώκουν. Υπάρχει ακόμη καιρός να γίνει πρωθυπουργός της Ελλάδας και όχι «αρχηγός των ατάκτων» της Κουμουνδούρου και των ακροδεξιών αφρόνων. Διαφορέτικά ακόμη και η η ενδεχόμενη επικράτηση του ΟΧΙ θα αποδειχθεί τιμωρία του.
