Του Γ. Λακόπουλου
Για πόσα χρόνια ένα μεγάλο κόμμα μπορεί να υπάρχει χωρίς ηγέτη; Αν πάρουμε για παράδειγμα τη ΝΔ τουλάχιστον έξι- και αυτό δείχνει να είναι το μάξιμουμ. Από το 2009 που έφυγε από την ηγεσία ο Κ. Καραμανλής δεν βρέθηκε κάποιος να τον διαδεχθεί και να κινήσει τον τροχό της μοίρας της μπροστά.
Μπορεί ο Σαμαράς να νίκησε τη Ντόρα και να έμεινε πέντε χρόνια πρόεδρος, αλλά ηγέτης της ΝΔ δεν έγινε ποτέ. Ούτε μπορούσε κάποιος που έριξε κυβέρνησή της. Στην πράξη η συνεισφορά Σαμαρά στη ΝΔ ισούται με τα ιστορικά χαμηλά στα εκλογικά αποτελέσματα, την αφομοίωση των Βορίδη- Πλεύρη -Γεωργιάδη, παρ’ ολίγον και του Καρατζαφέρη- τον Μπαλτάκο και την επιστροφή στη μετεμφυλιακή ρητορική. Αυτά άφησε πίσω του.
Η τελευταία κάθοδος της ΝΔ στις εκλογές με κάποιον που δεν φιλοδόξησε ποτέ ο χριστιανός να γίνει αρχηγός της ή πρωθυπουργός και απλώς σήκωσε το σταυρό του μαρτυρίου του ως προσωρινός, ήταν το τελευταίο καλαμπούρι για το κόμμα που κυβέρνησε τα μισά σχεδόν χρόνια της μεταπολίτευσης. Άλλαξε αρχηγούς σαν πουκάμισα, αλλά ηγέτη από την επετηρίδα του δεν έβγαλε. Ούτε αναγκάσθηκε να παραδοθεί σε κάποιον που έφερε απ’ έξω για να αντιμετωπίσει τον Ανδρέα Παπανδρέου,το πέτυχε αλλά μεσοπρόθεσμα το πλήρωσε.
Τη δεύτερη φορά, για να αντιμετωπίσει τον Κ. Σημίτη, επιστράτευσε κάποιον που δεν είχε δείξει ότι καιγόταν να γίνει αρχηγός εκείνη τη στιγμή τουλάχιστον. Ο Κ. Καραμανλής το δέχτηκε και τους ξελάσπωσε, αλλά όταν έφυγε περιέπεσαν στην ίδια κατάσταση που βρέθηκαν όταν τους άφησε ο ιδρυτής Καραμανλής.
Ή μάλλον χειρότερη. Διότι η συντηρητική παράταξη τα τελευταία χρόνια έχει παραδοθεί σ’ ένα λήθαργο που παραπέμπει στο μύθο του μαρμαρωμένου βασιλιά: στο συλλογικό υποσυνείδητο έχει σφηνωθεί η ιδέα ότι όσο άσχημα και να πάνε τα πράγματα γι’ αυτήν, στο τέλος θα έλθει ο Κ. Καραμανλής καβάλα σ’ άλογο και θα καθαρίσει.
Θεωρούν δηλαδή ότι έχουν έναν ηγέτη στον τόκο και όταν επέλθει το πλήρωμα του χρόνου θα αναλάβει τα ηνία και πάλι δικά μας θάναι. Κάποιοι μάλιστα σπεύδουν στο ισόγειο γραφείο στις παρυφές του Λυκαβηττού και του ζητούν να επιστρέψει. Να επιστρέψει που; Και να αναλάβει τι;
Ο ίδιος είναι πολύ καθαρός μαζί τους: δεν ενδιαφέρεται να αναλάβει την ηγεσία της ΝΔ ακόμη και αν μαζευτούν όλοι στη Ραφήνα και κάνουν νυχθημερόν λιτανεία. Δεν κάνει τον δύσκολο το εννοεί. Όποιος έχει την ευκαιρία να συζητήσει μαζί του σε βάθος αντιλαμβάνεται τη θέση του.
Ο Καραμανλής υπήρξε ο πιο ταλαντούχος πολιτικός της παράταξης του και ένας από τους πιο σημαντικούς πολιτικούς της Μεταπολίτευσης. Αλλά η στιγμή που ανέλαβε τη ΝΔ τον αδίκησε. Πρακτικά το κόμμα του δεν τον ακολούθησε στις μεγάλες κινήσεις που επιχείρησε: την απομάκρυνση της οικονομικής εξουσίας από την πολιτική και την απεξάρτηση της χώρας από τη σκιά του υπερατλαντικού παράγοντα, ως προϋποθέσεις για αλλαγή του κράτους, την ανασύνταξη της κοινωνίας, την εξυγίανση του δημοσίου βίου. Γι΄αυτό και έχασε. Τα υπόλοιπα ως ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται.
Έφυγε το 2009 όπως φεύγουν οι Πρωθυπουργοί και έκτοτε μιλάει με όλους-κυριολεκτικά- τους παράγοντες του δημοσίου βίου, από ενδιαφέρον για τη χώρα που κυβέρνησε -ανεξαρτήτως πως αξιολογεί κανείς τις κυβερνήσεις της -και δεν θέλει να γίνει σκορποχώρι. Όχι ακριβώς το κόμμα που ίδρυσε ο θείος του, αλλά η παράταξη που έχει ως σύμβολο της τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον καραμανλισμό. Ως εκεί.
Δεν προσφέρεται για κομματική νεκρανάσταση. Συνεπώς η ΝΔ ως κόμμα οφείλει να αναζητήσει μόνη της άλλον αρχηγό, να τον επιβάλει στον εαυτό της και να επιχειρήσει με αυτόν τη μετεξέλιξη της. Με την ευχή του, θα έλεγε κάποιος…
Δεδομένου ότι η πολιτική είναι ανταγωνιστική υπόθεση ένα μεγάλο κόμμα δεν αρκεί να έχει απλώς έναν αρχηγό. Πρέπει αυτός να είναι καλύτερος από τον αρχηγό των αντίπαλων για να μπορεί να κερδίσει εκλογές. Ως τώρα το είδος σταμάτησε στον Καραμανλή: ήταν ο τελευταίος που πήρε το κόμμα από την αντιπολίτευση και το οδήγησε αυτοδύναμο στην εξουσία. Υπάρχει σήμερα τέτοιο πρόσωπο στη ΝΔ;
Από τα ονόματα που ακούγονται κανείς δεν μπορεί να είναι ο αναγεννητής της παράταξης. Για τον απλούστατο λόγο ότι όλοι τους εκπροσωπούν το παλιό και το φθαρμένο, ενώ απέναντί τους ο Τσίπρας εξακολουθεί να είναι το καινούργιο. Χρειάζονται λοιπόν κάποιον αντι-Τσίπρα. Κι αυτό δεν φαίνεται στον ορίζοντα, ούτε μπορεί να προκύψει στους κύκλους που κατασκευάζουν αρχηγούς ή από τη συχνότητα εμφανίσεων τους στα κανάλια.
Αντίθετα η ΝΔ πλησιάζει προς το τέλος της όσο την εκπροσωπούν κάποιοι που μέχρι πριν τρία χρόνια ήταν στο κόμμα το Καρατζαφέρη και σήμερα της υπαγορεύουν γραμμή, ιδεολογία και ύφος δημόσιας παρουσίας. Οι εισοδιστές εκ δεξιών, οι μουσαφιραίοι, όπως επισημαίνει καυστικά ο Βαγγέλης Αντώναρος, οδηγούν το κόμμα των Καραμανλήδων σε περιφερειακή δεξιά ομάδα.
Όπως έχουν τα πράγματα οι προοπτικές για τη συντηρητική παράταξη είναι δυσοίωνες. Το κόμμα που την εκπροσωπεί κινδυνεύει να διασπαστεί και να διαλυθεί ή να ξαναπέσει στα χέρια του Σαμαρά και των ορφανών του. Ή να πάρει το δρόμο του ΠΑΣΟΚ προς το πολιτικό περιθώριο. Για να τα αποφύγει δεν έχει πάρα δύο επιλογές:
Είτε θα βρει τον δικό της νεαρό με μαλλί καρφάκι ώστε να πάει με αυτόν στην επόμενη αναμέτρηση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Είτε θα περιμένει να επαναληφθεί το 1974: ένας Καραμανλής θα ιδρύσει νέο κόμμα στη θέση της ΝΔ, αρχίζοντας όμως από το πρώτο στέλεχος.
Μέχρι να αποφασίσουν ποιο από τα δύο θέλουν να τους προκύψει μπορούν να βγάζουν όσους αρχηγούς θέλουν. Προσωρινοί θα είναι.
