Του Γ. Λακόπουλου
Τα συνέδρια των κομμάτων της δημοκρατικής παράταξης είναι πολιτικά γεγονότα συλλογικής αναφοράς για τα ίδια. Αν τα καταφέρουν να είναι και για ένα μέρος της κοινωνίας, ακόμη καλύτερα. Σε κάθε περίπτωση πάντως αποτελούν τη συλλογική απόπειρα να αξιολογηθεί η πορεία της και να προγραμματιστεί η συνέχεια της.
Ως κορυφαία όργανα αποφάσεων τα συνέδρια μπορούν να κρίνουν να πάντα και τους πάντες. Κυρίως μπορούν να ορίσουν με οριστικό τρόπο τη φυσιογνωμία του κόμματος, την ανθρωπογεωγραφία του, τις πρακτικές και την πολιτική του, αλλά και την ιδεολογία που καθορίζει τα προηγούμενα.
Μπροστά σε ένα τέτοιο συνέδριο βρίσκεται ο Αλέξης Τσίπρας, ως επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ και κατ’ ανάγκην και ως πρωθυπουργός.
Πώς θα διαμορφωθούν οι εσωτερικοί συσχετισμοί και ποια μορφή θα πάρουν οι εσωκομματικές αντιπαραθέσεις ενδιαφέρουν μόνο όσους συμμετέχουν και κανέναν άλλον. Αυτό που ενδιαφέρει είναι η πολιτική ουσία του συνεδρίου, όπως θα αποτυπωθεί στις αποφάσεις του και αυτή είναι ένα νόμισμα με δυο πλευρές.
-Η μια αφορά τις συνέπειες του συνεδρίου στη διακυβέρνηση, εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στην εξουσία.
-Η δεύτερη αφορά τη σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με την έννοια της Αριστεράς, με τις αρχές και τις αξίες της.
Και στα δυο οι αποφάσεις πρέπει να είναι καθαρές και πρωτίστως πρέπει να είναι καθαρές οι εισηγήσεις του ίδιου του Τσίπρα. Αυτές οι αποφάσεις πρέπει να έχουν έναν κοινό παρονομαστή:
-Πώς δεν θα ντρέπεται κανείς να ανήκει στην Αριστερά. Πώς θα μπορεί να δηλώνει αριστερός –όχι Συριζαίος, αυτοί είναι μια μικρή οργανωμένη μειοψηφία- χωρίς να πρέπει να απολογηθεί για πράξεις και παραλείψεις του κόμματος και της κυβέρνησης που εμφανίζονται να εκπροσωπούν την Αριστερά σήμερα.
Η χρεοκοπία ΠΑΣΟΚ -ΝΔ
Οι διαδοχικές εναλλαγές στην εξουσία των δυο κομμάτων, που κυριάρχησαν στη μεταπολίτευση κατέστρεψαν τη χώρα. Διέλυσαν την οικονομία της. Καλλιέργησαν τη διαφθορά και τη σήψη. Αποδιοργάνωσαν την κοινωνία, διέσυραν την πολιτική, υποβάθμισαν τον κοινοβουλευτισμό και την ενημέρωση κι έβαλαν σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή υπόσταση της χώρας. Έφαγαν τις σάρκες όσων από τους κόλπους πήγαν αντισταθούν σ’ αυτά- ακόμη και ηγετών τους.
Τελικά οδήγησαν στη χρεοκοπία και τον διεθνή οικονομικό έλεγχο, αφού κατασπατάλησαν τους πόρους της και έχασαν τις ευκαιρίες να αξιοποιήσουν την ευρωπαϊκή υποστήριξη. Αυτός είναι ο συνοπτικός απολογισμός του ΠΑΣΟΚ της ΝΔ και είναι εξοργιστικές οι αναφορές …υπερηφάνειας στο παρελθόν που κάνουν δημοκοπικά οι σημερινές ηγεσίες τους.
Γιατί άραγε είναι υπερήφανοι ο Κυριάκος και η Φώφη- αν εξαιρεθούν κάποια φωτεινά πρόσωπα εκατέρωθεν;
Τα δυο κόμματα μετέτρεψαν το δημόσιο βίο σε διαγωνισμό τριών οικογενειών- δυναστειών, από τις οποίες προέρχονται οι πέντε από τους οκτώ πρωθυπουργούς της Μεταπολίτευσης. Ενώ και άλλοι δυο ως γόνοι και ως εκλεκτοί του κατεστημένου σταδιοδρόμησαν. Ο πρώτος πρωθυπουργός έξω αυτό το κύκλωμα είναι ο Τσίπρας.
Η Αριστερή ελπίδα
Μοιραία η μόνη λύση που απέμεινε στη χώρα -πριν ανατιναχτεί και ξαναγίνει μια ανατολίτικη περιφέρεια εκτός κοινοτικής Ευρώπης, ήταν η Αριστερά. Όχι η Αριστερά των ηττημένων του εμφυλίου, όπως προβοκατόρικα και ανήθικα προβάλλουν κάποιες διατεταγμένες πένες της διαπλοκής. Αλλά η σύγχρονη Αριστερά της Ευρώπης. Των ιδεών του 21ου αιώνα, της δημιουργίας και της δημοκρατίας, των ελευθεριών και τη ανάπτυξης, της κοινωνίας και των πολιτών.
Αυτή η Αριστερά -μετά τα Μνημόνια- ήταν η μόνη ελπίδα σωτηρίας της χώρας. Είτε το κατάλαβε είτε όχι το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ που ανέλαβε να την εκπροσωπήσει. Ήταν ελπίδα γιατί ως παράταξη δεν είχε βάλει τα χέρια της στην ανομία της Μεταπολίτευσης. Δεν είχε σκελετούς στα ντουλάπια της. Δεν είχαν πλουτίσει τα στελέχη της από δημόσιο χρήμα. Δεν είχε γίνει υποχείριο των νταβατζήδων.
Το σύνθημα “Πρώτη φορά Αριστερά” ήταν ένα λυτρωτικό σύνθημα. Όχι για τον ΣΥΡΙΖΑ, ως κόμμα με τις γνωστές ιδεολογικές αγκυλώσεις και τις παλαβομάρες των ομάδων του. Αλλά για την κοινωνία. Αυτή η κοινωνία που συσπειρώθηκε και άλλες φορές στο παρελθόν σε ένα σχήμα αναζητώντας το καλύτερο: το ΕΑΜ, στην προδικτατορική Ένωση Κέντρου, το μεταπολιτευτικό ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, ίσως και στον εκσυγχρονισμό του Σημίτη. Και απογοητεύτηκε ακόμη και όταν την κολάκευαν ή την ωθούσαν στη διαφθορά με τις παροχές- που πληρώνει σήμερα ακριβά.
Η Αριστερή απογοήτευση
Αυτή τη φορά ήταν η σειρά το Αλέξη Τσίπρα να πάρει το μεγάλο δώρο της ιστορίας. Είναι θέμα ιστορικής μελέτης πώς αυτό το δώρο το κακοποίησε με την πρώτη κυβέρνησή που ήταν θηλειά στο λαιμό της χώρας. Ή πώς δεν μπορεί να το αξιοποιήσει με τη δεύτερη, παρότι άλλαξε πλεύση. Για κάνει τόσα πολλά λάθος βήματα στη σωστή κατεύθυνση.
Το πρόβλημα του σημερινού πρωθυπουργού δεν είναι ότι εφαρμόζει το Μνημόνιο με τις αντιλαϊκές –κατ’ ανάγκη- πολιτικές του. Είναι ότι δεν το εφάρμοσε εξ αρχής με τον αριστερό τρόπο. Δηλαδή με κοινωνική δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα. Ώστε να το μετατρέψει σε εργαλείο εξόδου από την κρίση και ανάπτυξης.
Είναι ότι προσπαθούσε να παίξει σε δυο ταμπλό: να δέχεται τελικά την πολιτική που ασκεί πλέον και να κλείνει το μάτι σε όσους δεν την αποδέχονται ή να την ασκεί με βαριά καρδιά. Να αναθέτει την υλοποίηση αυτής της πολιτικής σε καρεκλοκενταύρους του κόμματος, σε ανυπόληπτα πρόσωπα, σε αποτυχημένους και ανικάνους, σε αντιευρωπαϊκούς και προκλητικούς κομματικούς φωστήρες.
Το πρόβλημα σήμερα δεν είναι το δημοσκοπικό προβάδισμα ενός μέλους της γνωστής Οικογένειας Μητσοτάκη. Αυτό είναι αντιμετωπίσιμο. Μόλις χάσουν οριστικά το παιχνίδι κάποιοι καναλάρχες, υπέρ της νομιμότητας, θα ξεφουσκώσει. Επιπλέον, η χώρα δεν μπορεί να βγει από την κρίση χωρίς -προσωρινό- κόστος στην κυβέρνηση που θα τη βγάλει.
Το πραγματικό πρόβλημα σήμερα είναι η απογοήτευση για τη δυσφήμιση των ιδεών της Αριστεράς -από πρόσωπα της κυβερνητικής παράταξης. Η συσκότιση των ιδεών και η διάψευση των ελπίδων που επενδύθηκαν, όχι στην οικονομική αποκατάσταση, αλλά κυρίως στο άλλο μοντέλο διακυβέρνησης. Από τις επιλογές Τσίπρα σε συμμάχους και υπουργούς.
Από τις πρώτες ημέρες της συγκυβέρνησής με την εθνικιστική Δεξιά κάποιος έγραψε σε ένα σάιτ: “Φέρτε πίσω την ψήφο μου”. Και στις εκλογές του Σεπτεμβρίου τέσσερις στους δέκα ψηφοφόρους δεν πήγαν στην κάλπη.
Η πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα μετέτρεψε τη νίκη της – με τα πρόσωπα που προέταξε και τους τυχοδιωκτισμούς τους -σε χλεύη των ηττημένων. Το “Πρώτη φορά Αριστερά” έφερε τον κίνδυνο για “Ποτέ πια Αριστερά”. Αυτό είναι το κόστος όχι οι αριθμοί των δημοσκόπων.
Το πραγματικό κόστος δεν είναι καν τα βάρη -που σηκώνει πάντα η κοινωνία, που δεν είναι άμοιρη ευθυνών- αλλά η συσκότιση της προοπτικής να έχουν αποτέλεσμα.
Το ιστορικό χρέος του Τσίπρα
Αυτή την κατάσταση οφείλει να ανατρέψει ο Τσίπρας στο συνέδριό του. Αυτή είναι η ιστορική αποστολή του. Το χρέος του απέναντι στην Αριστερά. Είναι κάτι περισσότερο από εσωκομματικά ξεκαθαρίσματα λογαριασμών.
Αυτή η αποστολή μπορεί να διεκπεραιωθεί με συγκεκριμένο τρόπο σε συγκεκριμένα πεδία. Το συνέδριο είναι πεδίον δόξης λαμπρόν. Αν δεν το αξιοποιήσει όλα θα χαθούν και ο ίδιος θα βυθιστεί στο χάος όσων δεν κατάλαβαν και δεν τόλμησαν.
-Πρώτο, να κάνει την αυτοκριτική του για τις προεκλογικές υπερβολές, λάθη, αυταπάτες ή ακρότητες -όπως και αν τα ονομάζει κανείς- που στοιχειώνουν και τον ίδιο και την Αριστερά.
-Δεύτερο, να διακηρύξει την προσήλωσή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση -με την ένταξη στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Όχι ως τρέχουσα πολιτική επιλογή, αλλά ως στρατηγική παραδοχή που θα καταγραφεί στο καταστατικό του κόμματος, άρα δεν θα μπορούν να είναι μέλη του όσοι δεν δέχονται αυτή την αρχή.
-Τρίτο, να διαχειριστεί την ντροπιαστική για την Αριστερά συνεργασία τον Καμμένο -με τρόπο που θα οδηγεί προς τη λήξη της.
-Τέταρτο, να αποσυνδέσει την τρέχουσα κυβερνητική λειτουργία από το κόμμα και να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για την συγκρότηση μιας νέας κυβέρνησης που δεν θα παρακολουθεί τους εσωκομματικούς συσχετισμούς και δεν θα περιλαμβάνει πρόσωπα που έχουν περιπέσει σε αναξιοπιστία, ή δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας ή να συντονιστούν με την κοινωνία και τη γυρίζουν πίσω.
-Πέμπτο, να δεσμεύσει το σύνολο της πολιτικής του όχι απλώς στην απώθηση της διαπλοκής από το δημόσιο βίο και το.. δημόσιο ταμείο, αλλά και θεσμικές λειτουργίες που θα θωρακίσουν τη λειτουργία του κράτους και θα εκσυγχρονίσουν τις δομές του, υπέρ του πολίτη.
-Να αναλάβει πρωτοβουλία εξυγίανσης του πολιτικού συστήματος για να επιστρέψουν οι πολίτες στην πολιτική. Να γίνει η Βουλή αληθινός θεσμός αντιπροσώπευσης. Να απελευθερωθεί η πολιτική δράση από την εξουσία του χρήματος και να χειραφετηθεί η ενημέρωση.
Είναι πολλά, είναι δύσκολα, απαιτούν συγκρούσεις και θα έχουν κόστος. Αλλά είναι ο δρόμος ενός αριστερού πολιτικού που βρέθηκε στην εξουσία.
Η σύγχρονη Αριστερά διαφέρει από τις συντηρητικές δυνάμεις γιατί δεν υπάρχει ούτε για να πάρει ρεβάνς από κανέναν και για τίποτε ούτε για να επιβάλει την εξουσία της δια του κράτους και της συναλλαγής. Υπάρχει για να κυλήσει μπροστά τον τροχό της χώρας. Τα υπόλοιπα θα τα αναλάβει η κοινωνία και η Ιστορία. Το μόνο που ζητούν από τον Αλέξη Τσίπρα σ’ αυτό συνέδριο είναι να οδηγήσει έτσι τα πράγματα ώστε να μην ντρέπεται κάποιος για την Αριστερά- είτε ανήκει σ’ αυτή είτε όχι.
