Του Γ. Λακόπουλου.
Καθώς η κλεψύδρα πάει προς το τέλος της η σύγχυση μεγαλώνει.
Το αποτέλεσμα της σημερινής Συνόδου Κορυφής αντιμετωπίζεται περίπου σαν στοίχημα: δεν θα είναι περίεργο αν μάθουμε ότι οι “bookers” έχουν βγάλει ήδη αποδόσεις της μιας ή της άλλης εκδοχής.
Πίσω από αυτή την τζογαδόρικη αντιμετώπιση της ημέρας, διακρίνεται η θεωρία της “πιο δύσκολης απόφασης” που πρέπει να πάρει Ελληνας πρωθυπουργός σε σχέση με την Ευρωζώνη. Ουδέν ανακριβέστερο: κανονικά θα έπρεπε να είναι η πιο εύκολη απόφαση- αν μιλάμε για την επιλογή: εντός ή εκτός Ευρωζώνης.
Ενδεχόμενο “εκτός” δεν θα έπρεπε να υπάρχει και συνεπώς η απάντηση στο θεμελιώδες ερώτημα να είναι δεδομένη.
Τα υπόλοιπα είναι θέμα τεχνικής διαπραγμάτευσης. Αυτό ακριβώς ήταν και το περιεχόμενο της λαϊκής εντολής του Ιανουαρίου: λύσεις εντός της Ευρωζώνης.
Την κατάσταση δυσκόλεψε μόνη της η κυβέρνηση με τις “κόκκινες γραμμές” που κατ’ ουσίαν αξίωναν χρηματοδότηση του προεκλογικού της προγράμματος από τους προϋπολογισμούς άλλων κρατών και την εξαίρεση από τους κοινοτικούς κανόνες και την αξίωση για “πολιτική διαπραγμάτευση” που είχε στην ούγια την ακινησία στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων.
Η πολιτική διαπραγμάτευση, ωφέλησε την πολιτική, αλλά έβλαψε τη διαπραγμάτευση. Απόδειξη ότι η κυβέρνηση δέχεται πως θα αναλάβει περισσότερες επιβαρυντικές δεσμεύσεις από όσες θα αναλάμβανε αν έκλεινε τη συζήτηση εξ αρχής σε τεχνικό επίπεδο.
Και τώρα τι;
Εν πάση περιπτώσει εκεί που βρίσκονται τα πράγματα ας δούμε όλα τα σενάρια των ενδεχόμενων εξελίξεων:
– Πρώτο: το Συμβούλιο Κορυφής καταλήγει σε συμφωνία. Ακολούθως η κυβέρνηση την περνάει από την ελληνική Βουλή και το παιχνίδι μετακινείται στην προσπάθεια υλοποίησής της. Σε δύσκολες συνθήκες, καθόσον θα επιβληθούν φόροι και πρέπει να γίνουν δομικές αλλαγές, αλλά η χρεοκοπία θα έχει αποτραπεί. Συνεπώς αυτό είναι το καλό σενάριο.
–Δεύτερο: το Συμβούλιο Κορυφής καταλήγει σε συμφωνία και η κυβερνητική κοινοβουλευτική πλειοψηφία δεν την εγκρίνει, αλλά η συμφωνία ψηφίζεται στη Βουλή με τις ψήφους άλλων κομμάτων. Σ’ αυτή την περίπτωση η υλοποίηση της συμφωνίας θα είναι δύσκολη. Σε κάθε περίπτωση επακολουθεί ανασχηματισμός. Εναπόκειται στον Πρωθυπουργό να αλλάξει την κυβέρνηση του και να ζητήσει ανανέωση της λαϊκής εντολής.
– Τρίτο: το Συμβούλιο Κορυφής καταλήγει σε συμφωνία , αλλά η Βουλή δεν την εγκρίνει. Σ αυτή την περίπτωση ή πάμε σε συνολική ρήξη με την Ευρωζώνη με την ίδια κυβέρνηση ή παρεμβάλλονται εκλογές για να αποφασίσουν οι πολίτες, που είναι και το φυσιολογικό.
– Τέταρτο: το Συμβούλιο Κορυφής δεν καταλήγει σε συμφωνία , αλλά το θέμα δεν τελεσιδικεί. Η συζήτηση συνεχίζεται με παράταση του τρέχοντος προγράμματος. Σ’ αυτή τη περίπτωση η αναζήτηση λύσης γίνεται δυσκολότερη και η χώρα συνεχίζει να διολισθαίνει εντός του ευρώ.
– Πέμπτο : το Συμβούλιο Κορυφής δεν καταλήγει σε συμφωνία και η κυβέρνηση αποφασίζει να οργανώσει έξοδο από την Ευρωζώνη. Σ΄αυτή την περίπτωση θα χρειαστεί νέα εντολή και συνεπώς πρέπει να προσφύγει σε εκλογές. Αλλά κανείς δεν μπορεί να την υποχρεώσει να το κάνει. Θα κινηθεί με φόντο τη χρεοκοπία, στην οποία θα έχει περιέλθει εν τω μεταξύ η χώρα, και την κοινωνική και οικονομική αναστάτωση που θα προκληθεί.
– Έκτο : το Συμβούλιο Κορυφής καταλήγει σε συμφωνία , αλλά η κυβέρνηση ζητάει την επικύρωσή της από το λαό με άμεσες εκλογές. Ο πρωθυπουργός αφήνει εκτός Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ – λόγω λίστας- τους αντιευρωπαίους του κόμματος. Αυτό το σενάριο θα ήταν το καλύτερο, αλλά μοιάζει πλέον με επιστημονική φαντασία.
– Έβδομο: το Συμβούλιο Κορυφής δεν καταλήγει σε συμφωνία. Η κυβέρνηση δηλώνει την πρόθεσή της να συνεχίσει τη θητεία της προκηρύσσοντας απλώς δημοψήφισμα. Αυτό που μπορεί να κάνει και στην περίπτωση της συμφωνίας- και ανάλογα με το αποτέλεσμά του να πράξει στη συνέχεια. Σ’ αυτή την περίπτωση θα επαναληφτούν οι Κάννες. Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη θα το εκλάβει ως εθνικό τρικ και θα ζητήσει από τις κυβερνήσεις της να απομακρύνουν την Ελλάδα.
– Όγδοο: το Συμβούλιο Κορυφής δεν καταλήγει σε συμφωνία και δρομολογείται η έξοδος από την Ευρωζώνη χωρίς να διαρραγεί η σημερινή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, άρα με την ίδια κυβέρνηση. Σ’ αυτή τη περίπτωση η χώρα πρέπει να ξεκινήσει από το 1950 ενώ οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα αυξηθούν σε βάρος της: εφόσον χάσει την ευρωπαϊκή ομπρέλα οι γείτονες θα γίνουν επιθετικοί- είτε προσκολληθεί σε άλλο κέντρο ,όπως η Μόσχα, η ελληνική κυβέρνηση, είτε όχι. Σε κάθε περίπτωση ο τελικός λογαριασμός θα γίνει στις επόμενες εκλογές.
– Ένατο: το Συμβούλιο Κορυφής δεν καταλήγει σε συμφωνία, η πορεία προς το εθνικό νόμισμα αρχίζει , αλλά παρεμβαίνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας: παραιτείται και υποχρεώνει την κυβέρνηση να πάει σε εκλογές. Σ’ αυτή τη περίπτωση τον τελικό λόγο έχει ο ξενοδόχος.
– Δέκατο. Το Συμβούλιο Κορυφής καταλήγει σε συμφωνία και η ελληνική κυβέρνηση- η ίδια ή άλλη που θα προκύψει από άμεσες εκλογές- καταστρώνει, με τη στήριξη όλων των πολιτικών δυνάμεων, μεσοπρόθεσμο σχέδιο εξόδου από την κρίση. Με λιτότητα και περιορισμούς, αλλά με την εγγύηση για κοινωνική δικαιοσύνη και ορατό ορίζοντα ανάκαμψης και ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής της. Αυτό μπορεί να το πάρει κανείς και ως ανέκδοτο στις σημερινές συνθήκες.
– Ενδέκατο: Όλα αυτά -με ή χωρίς συμφωνία- συνιστούν ομαλές πολιτικές εξελίξεις, με την έννοια ότι όσα θα συμβούν, σε κάθε περίπτωση, προβλέπονται από το Σύνταγμα. Υπάρχει όμως και το ενδεχόμενο πολιτικών εντάσεων που θα καταλήγουν σε διχαστικές συμπεριφορές με εμπλοκή και του λαϊκού παράγοντα -με τη μία ή την άλλη πλευρά- στους δρόμους. Αυτή την εξέλιξη δεν θέλουμε να την ξέρουμε.
