Τι σημαίνει η πτώση της τιμής του πετρελαίου

ΦΩΤΟ: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ

Του Μελέτη Ρεντούμη

ΡΕΝΤΟΥΜΗΣ ΜΕΝΕΛΑΟΣΕίναι γεγονός ότι μέσα από τις σοβαρές γεωπολιτικές ανακατατάξεις που παρατηρούμε από την περυσινή χρονιά κυρίως στη Μέση Ανατολή, το βασικό οικονομικό γεγονός που κυριαρχεί, είναι η διαρκής πτώση της τιμής του πετρελαίου και συγκεκριμένα η τιμή του αργού πετρελαίου.

Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που ήδη προκαλεί αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία οι οποίες σίγουρα θα κορυφωθούν μέσα στο 2016, πιθανότατα μέσα από μία νέα χρηματοπιστωτική κρίση, αν δεν ληφθούν άμεσα τα απαραίτητα δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα ανάσχεσής της κυρίως από τις χώρες του G8 αλλά και την ίδια την ΕΕ.

Η διαρκής συρρίκνωση των τιμών, θα δημιουργήσει ένα κύμα κλεισίματος πολλών μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε εμπορία και διαμεσολάβηση πετρελαίου, ορυκτελαίων και παραγώγων, που σημαίνει εκτεταμένες απολύσεις σε μία σειρά από χώρες, γεγονός που από την πλευρά του θα οδηγήσει σε δημοσιονομική πίεση τόσο τις παραγωγούς χώρες όσο και αυτές που εισάγουν όντας ως επί το πλείστον καταναλωτές όπως η Ελλάδα.

Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο, ότι σε μεγάλο βαθμό η ζήτηση πετρελαίου εξαρτάται τόσο από την αγορά ομολόγων που εκδίδονται έναντι ρευστότητας και την ισοτιμία του δολαρίου, όσο και από παράγωγα χρηματιστηριακά προϊόντα, όπως συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) ώστε να κάνουν οι εταιρίες αντιστάθμιση του ρίσκου, έναντι μελλοντικών αυξήσεων στις τιμές.

Με την σημαντική πτώση όμως των τιμών, θα έχουμε αθέτηση των συμβολαίων εκπλήρωσης και πιθανόν αδυναμία πληρωμής ομολόγων από εταιρίες που τα έχουν εκδώσει, όσο συνεχίζεται η κατάρρευση των μετοχών των μεγάλων πετρελαϊκών εταιριών.

Παρ’όλα αυτά, εκτός από τις παραπάνω συνέπειες, υπάρχει και μια άλλη οπτική περισσότερο αισιόδοξη για την παγκόσμια οικονομία βασισμένη σε πραγματικά στοιχεία.

Πιο συγκεκριμένα, η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, οι ΗΠΑ, είναι περισσότερο καταναλωτές πετρελαίου, μέσω των μεγάλων βιομηχανιών και λιγότερο παραγωγοί πλέον. Σε αυτό συντελούν, τόσο η σχετική υποκατάσταση με το φθηνότερο φυσικό αέριο, οι έρευνες γύρω από τον σχιστόλιθο που αρχίζουν ν’αποδίδουν καρπούς και να δίνουν μια ενεργειακή αυτονομία, αλλά και οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, κυρίως μέσω φωτοβολταϊκών και αιολικής ενέργειας.

Η παραπάνω τάση απεξάρτησης από το πετρέλαιο σε συνδυασμό με την χαμηλή τιμή του πετρελαίου, δίνουν αντίστοιχα το πλεονέκτημα σε μεγάλες βιομηχανίες αλλά και κατασκευαστικές εταιρίες έργων υποδομής, να λειτουργούν με χαμηλότερο λειτουργικό αλλά και οριακό κόστος, γεγονός που τους επιτρέπει ν’αυξάνουν σταδιακά την παραγωγή τους.

Ο πραγματικός βέβαια κίνδυνος για το που τελικά θα γείρει η πλάστιγγα των συνεπειών το 2016 και τα επόμενα χρόνια από την πτώση της τιμής του αργού, ακούει στ’ όνομα Κίνα.

Η μεγάλη επιβράδυνση της παραγωγής της Κίνας που αποτυπώνεται και στους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ, οδηγεί σε μειωμένη ζήτηση πρώτων υλών και νέα μείωση στις διεθνείς τιμές. Αυτή η αλυσιδωτή αντίδραση θα επηρεάσει τόσο τους εξαγωγείς πρώτων υλών, όπως χώρες Λατινικής Αμερικής , Νοτιοανατολικής Ασίας και Αφρικής όσο και τις ΗΠΑ και ΕΕ που εισάγουν προϊόντα από την Κίνα τα οποία δεν θα μπορούν να καλύψουν την ζήτηση λόγω μειωμένης προσφοράς.

Με βάση τα παραπάνω, είναι σίγουρο ότι το 2016 είναι μια κομβική χρονιά τόσο για την παγκόσμια οικονομία όσο και για την χώρα μας, που πυροδοτείται σε μεγάλο βαθμό από την διαρκή πτώση της τιμής του μαύρου χρυσού.

Προς τα που θα κινηθεί τελικά η τάση αποτελεί ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα καθώς θα εξαρτηθεί τόσο από την ικανότητα απορρόφησης των κραδασμών εσωτερικά σε κάθε χώρα με βάση τις παραγωγικές τους δυνατότητες, όσο και από την εξέλιξη του διεθνούς εμπορίου και τη νομισματική πολιτική που θ’ακολουθηθεί με συντονισμένες παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών.

Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται στενή παρακολούθηση όλων των δεδομένων ώστε ν’αποφευχθούν δυσμενείς και ανυπέρβλητες συνέπειες τόσο για την παγκόσμια όσο και για περιφερειακές οικονομίες που θα επηρεάσουν και την χώρα μας.

 

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός μέλος της Πολιτικής Γραμματείας της Δυναμικής Ελλάδας.