Του Μάνου Στεφανίδη
Στους φίλους μου Κώστα Κρεμμύδα και
Βαγγέλη Κούμπουλη που με συγκίνησαν.
Θα μπορούσα να πω “μια φορά και έναν καιρό” αλλά το παραμύθι αυτό συμβαίνει τώρα και το βασίλειο του παραμυθιού είναι δίπλα μας. Θα σας μιλήσω απ´ ευθείας λοιπόν για έναν τόπο που οι άνθρωποι δεν μεγαλώνουν ποτέ, που ζουν και συμπεριφέρονται σαν παιδιά δηλαδή παιδιαρίζουν συνεχώς ακόμα κι όταν είναι γέροι. Που αρνούνται να ενηλικιωθούν αλλά που συμβιώνουν με το στίγμα του παλιμπαιδισμού για πάντα. Που π.χ θεωρούνται νέοι, πολλά υποσχόμενοι καλλιτέχνες άνθρωποι που πενηνταρίζουν. Που συχνά χρησιμοποιούν προς εαυτούς και αλλήλους την δικαιολογία “Παιδί είναι ακόμη”. Περιττό να πω πόσο ξεχωριστός είναι αυτός ο τόπος ο χωρίς μνήμη και πόσο ευτυχισμένοι και μακάριοι οι κάτοικοι του. Οι αεί παίδες αλλά όχι παιδιά της ιστορίας όπως ήθελε ο θείος Κάρολος! Που ξεχνάνε μήπως και τους ξεχάσουν.
Σας μιλώ για έναν τόπο που δεν έχει καμιά σημασία αν κανείς ψηφίζει στα δεκαοχτώ, τα δεκαεφτά, τα έντεκα, ή και τα τριαντατρία αφού οι διαφορές ανάμεσα στις διάφορες ηλικίες είναι, συνήθως, ασήμαντες. Έτσι, άλλοτε ο ένας βασιλιάς της όλβιας αυτής χώρας αποφασίζει να μην ψηφίζουν οι κάτοικοι της καθόλου, άλλοτε να ψηφίζουν καθημερινά, άλλοτε άλλος να ψηφίζουν όποτε ο ίδιος είναι στενοχωρημένος ώστε να ψυχαγωγείται, άλλοτε να ψηφίζουν από το νηπιαγωγείο μήπως και ωριμάσουν εγκαίρως. Σαν τις ντομάτες. Ή τα πεπόνια. Ιδίως αυτά. Επίσης οι προειρημένοι άρχοντες είναι γνωστοί με τα υποκοριστικά τους, π.χ. Πάκης, όχι λόγω οικειότητας αλλά επειδή οι ίδιοι ενσαρκώνουν το άκρον άωτον της νηπιακότητας.
Όμως κανένα από τα παραπάνω μέτρα δεν έπιασε στ’ αλήθεια ποτέ, γιατί οι άνθρωποι εκείνου του ευτυχισμένου βασιλείου δεν ήθελαν με κανένα τρόπο να αναλάβουν ευθύνες περισσότερες από όσες αναλογούσαν στην αμέριμνη παιδικότητα τους γιατί τότε θα έπαυαν να είναι αυτό που ήταν και που τους άρεσε πολύ να είναι και θα γίνονταν κάτι άλλο που δεν ήθελαν καθόλου να γίνουν. Και αυτό προσωπικά μου φαίνεται πολύ λογικό γιατί ποιος, παρακαλώ, επιθυμεί πραγματικά να μεγαλώσει όταν μπορεί να παραμένει παιδί; Και να του συμπεριφέρονται σαν παιδί; Και να έχει όλα τα προνόμια των παιδιών χωρίς καμιά, μα καμιά από τις υποχρεώσεις των μεγάλων;
Από την άλλη πλευρά, ήταν απολύτως φυσικό να μην ισχύουν σε αυτόν τον τόπο εκείνα που ίσχυαν σε άλλες χώρες και τόπους, φερ´ ειπείν η μέθοδος εργασίας, το επιχειρείν, οι παραγωγικές πρωτοβουλίες, η φορολόγηση, η δανειοδότηση κλπ. Αλλά και οι νόμοι ή οι διατάξεις ήταν κάπως χαλαρές και δεν πολυίσχυαν, για να μη πω ότι δεν ίσχυαν καθόλου, γιατί πως να ζητήσεις από τα νήπια να εφαρμόζουν νόμους και κανόνες αφού από τη φύση τους τα παιδιά είναι άτακτα και απείθαρχα. Αυτή, εξάλλου, είναι και η ομορφιά τους. Αυτή η γλυκιά, ούτως ειπείν, αναρχία. Αλλά και των επιχειρηματιών επίσης. Αφού αυτή η χώρα είναι γεμάτη απο όμορφους, άτακτους, μικρούληδες επιχειρηματίες. Που διψάνε για στοργή και – κρατική – προστασία. Εξ αυτού του γεγονότος στο βασίλειο – απέραντο νηπιαγωγείο ανακάλυψαν την τόσο επιτυχημένη έκφραση “κράτος-πατερούλης”. Δεν είναι έκτακτη; Και είναι πια όλα τα παιδάκια εκεί τόσο, μα τόσο ευτυχισμένα. Που μερικά αυτοκτονούν από την πολλή ευτυχία ενώ άλλα παίρνουν των ομματιών τους και πάνε αλλού μήπως και μειωθεί λιγάκι η τόση τους ευφορία (το πιάσατε το υπονοούμενο!).
Σε αυτόν τον τόπο των παλιμπαίδων λοιπόν οι βασιλιάδες, όπως ήδη καταλάβατε, ήταν κι αυτοί, όλοι τους ανεξαιρέτως, παιδιά. Παιδιά ζωηρά, χαριτωμένα με παιδικά μυαλά, νηπιακούς συλλογισμούς και παιδιάστικες συμπεριφορές. Όλα, χωρίς εξαίρεση, το τονίζουμε : Ο Κωστάκης, ο Γιωργάκης, ο Αντωνάκης, ο Βαγγελάκης, ο Κούλης αλλά κι ο Αλέξης, ο πιο μικρούλης αλλά και ο πιο ξεπεταγμένος. Που δεν του παράβγαινε κανείς άλλος στα παιγνίδια και τις σκανταλιές και τα ψέματα. Ιδίως αυτά.
Πόσο ευτυχισμένοι ζούσαν όλοι σε εκείνο το βασίλειο της παιδικότητας χάρη στις ζαβολιές και τα παραμύθια του Αλέξη. Πόσο διασκέδαζαν όλοι με τις σκανταλιές και τα λογοπαίγνια του! Ιδιαίτερα όταν μπέρδευε τη λέξη “αυταπάτες” με την λέξη “άπαντες”. Έκαναν όλοι κάτι γέλια που ακουγόντουσαν ως τη Γερμανία. Και την Κίνα και την Αμερική μπορώ να σας πω. Τα σουσούμια αυτά, κι άλλα περισσότερα, ο μικρός Αλέξης τα είχε ξεσηκώσει από έναν παλιότερο βασιλιά, τον Αντρέα που ενώ ήταν γέρος, παιδιάριζε πιο πολύ από όλους! “Μιμή δώσε μου ένα μήλο!” έλεγε και ξεκαρδιζόταν απ´ τα γέλια ενώ μπαινόβγαινε σε αεροπλάνα και νοσοκομεία. Ήταν, βλέπετε ο γέρος αυτός, ο πρωτοπαιχνιδιάρης, αφενός πολύ γέρος και αφετέρου γιος του, λεγομένου, Γέρου της Δημοκρατίας (εξ ίσου παιχνιδιάρη και εκείνου).
Εννοείται πως σε αυτή την χώρα κανείς δεν ήταν, ούτε εξάλλου θα μπορούσε να είναι, σοβαρός επειδή κάτι τέτοιο δεν θα είχε καμιά, απολύτως, σημασία. Άσε που θα χάλαγε -η σοβαρότης- και τα παιχνίδια των υπολοίπων. Ας πούμε, για παράδειγμα, μπορείς να κάνεις εκλογές ή δημοψηφίσματα με σοβαρούς ή για σοβαρούς; Ή να προωθήσεις επώδυνα μέτρα και μεταρρυθμίσεις που απαιτούν συναίνεση και θυσίες από όλους; Βλέπετε που δεν γίνεται; Θα ήταν η τέλεια αποτυχία, η τέλεια πλήξη. Α, όλα κι όλα, στο βασίλειο της πλήρους και χωρίς περικοπές ή συντομεύσεις παιδικότητας δεν θέλουν να πλήττουν ποτέ. Φαντάζεστε ας πούμε μια σοβαρή Βουλή με ακόμη πιο σοβαρούς βουλευτές; Δεν θέλω ούτε να το σκέφτομαι! Η παιδικότητα απαιτεί τουλάχιστον μια θυσία, εκείνη της σοβαρότητας.
Παραδόξως, τέλος, ενώ απουσιάζουν οι σοβαροί στη χώρα αυτή, πλεονάζουν οι σοβαροφανείς. Αυτοί οι τελευταίοι γίνονται καθεστωτικοί δημοσιογράφοι και αναλυτές ειδήσεων και διευθυντές εφημερίδων και υπουργοί και πρόεδροι τραπεζών ή οργανισμών. Έχουν πάντα ένα σοβαροφανές, πονεμένο ύφος, προϊόν δυσκοιλιότητας ή, σαν να τους πάτησες στον μεσιανό κάλο που θάλεγαν ο Τσιφόρος κι ο Μποστ. Αυτοί οι τύποι προοδεύουν πάρα πολύ στην Ελλάδα, είναι η χρυσή της νεολαία – κυριολεκτικά – και κάνουν τα υπόλοιπα παιδάκια να ξεκαρδίζονται απ’ τα γέλια. Τι καλά που περνάμε! Ακόμη …
* Το παιδί, παιδί είναι, θα τρέξει, θα παίξει, θα λερωθεί.
ΥΓ. Πάντως στα σοβαρά μιλώντας δεν είμαι σίγουρος αν είναι χειρότερα στο βασίλειο της αιώνιας παιδικότητας ή στον υπόλοιπο, εφιαλτικό κόσμο των ενηλίκων. Ιδιαίτερα τώρα που είναι ορθάνοιχτες οι θύρες του παγκόσμιου φρενοκομείου. Και που η απρόσωπη, διεσπαρμένη βία και το τυφλό μίσος τείνουν να γίνουν καθεστώς. Στο κάτω κάτω ακόμα κι όταν τσακώνονται τα νήπια, το πολύ-πολύ να γρατζουνίσουν κάνα γόνατο.