Του Γ. Λακόπουλου
Ακούγεται απίστευτο. Απόπειρα πραξικοπήματος το έτος 2016 σε χώρα υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μέλος του ΝΑΤΟ! Ότι ο τροχός της ιστορίας κύλησε έστω και προς στιγμήν προς τα πίσω και ανέσυρε μήνες του 1980, δείχνει ότι η Τουρκία παραμένει απρόβλεπτη χώρα. Ακόμη και οταν οργανώνενται πραξικόπημα δεν είναι σαφές ποιοί είναι οι πραγματικοί υποκινητές και οι αληθινοί στοχοι. Ηδη οι εσωτερικές αλληλοκατηγορίες περιπλέκουν τις ερμηνείες.
Σε καθε περίπτωση η Τουρκία παραμένει ένας γείτονας με εγκαιροφλεγείς βόμβες στο εσωτερικό της και ποτέ δεν ξέρει κανείς πώς και πότε θα ενεργοποιηθούν. Από την τρομοκρατία μέχρι το κράτος των στρατηγών. Μια στρατιωτική κυβέρνηση στην Άγκυρα θα συνιστούσε ανατροπή όλων των δεδομένων στην περιοχή. Η καταστολή της μπορει να τα ανατρέπει εξ ίσου.
Από αυτή την άποψη όσα συνέβησαν εκείθεν του Αιγαίου απαιτούν την ιδιαίτερη προσοχή της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας καθώς έτσι κι αλλιώς μας επηρεάζουν. Το είδος του καθεστώτος στην Άγκυρα ορίζει και το είδος της εξωτερικής πολιτικής της. Ήδη από τις δραματικές εξελίξεις προκύπτουν κάποια συμπεράσματα.
Είναι αξιοσημείωτο ότι -όπως προκύπτει από τις πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν – η ελληνική ΕΥΠ είχε έγκαιρη πληροφόρηση για την εκδήλωση του πραξικοπήματος. Η διάχυσή της στην πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της χώρας έφερε για πρώτη την κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση στην ίδια γραμμή. Είναι η πρώτη φορά που ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έριξε το φταίξιμο στον Αλέξη Τσίπρα για κάτι.
Αλλά πέραν της διαπίστωσης ότι, έστω δια της ΕΥΠ, οι δύο πολιτικοί αρχηγοί ήλθαν κοντά είναι μια ευκαιρία για τον πρωθυπουργό να αξιολογήσει τη σημασία των αξιόπιστων πληροφοριών στους πολιτικούς χειρισμούς αυτής της διάστασης. Οι λανθασμένες πληροφορίες είχαν παίξει ρόλο στην καταστροφική διαχείριση της περσινής διαπραγμάτευσης στην Ευρώπη.
Με τον ίδιο τρόπο είναι μια αφορμή να επανεκτιμήσει την απόφασή του να τοποθετήσει στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας έναν πολιτικό σαν τον Πάνο Καμμένο.
Είναι προφανές ότι την καταστολή του πραξικοπήματος ο Ερντογάν θα ισχυροποιηθεί και ενδεχομένως η διαχείριση των διεθνών θεμάτων εκ μέρους του θα διαφοροποιηθεί και η εξουσία του μπορεί να γίνει πιο αυταρχική. Η Ελλάδα έχει συμφέρον να οδηγηθεί στην επανένταξη του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας του στην Ευρώπη στους στόχους του και πρέπει να κανει ότι μπορει για να τον επηρεάσει σ αυτό.
Συνεπώς πολύ ορθά ο Έλληνας Πρωθυπουργός έσπευσε να σταθεί στο πλευρό του την κρίσιμη στιγμή. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν πρέπει να μπουν στο κάδρο της τουρκικής πολιτικής κρίσης και η διαρκής επαφή σε επίπεδο κορυφής είναι ο καλύτερος τρόπος να μην υπάρξει εξαγωγή των εσωτερικών προβλημάτων της γειτονικής κρίσης προς δυσμάς. Αντίθετα η στροφή της Τουρκίας προς την Ευρώπη θα αναβαθμίσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ως τμήμα των σχέσεων Ευρώπης Τουρκίας. Η καταστολή του πραξικοπηματος πρέπει να οδηγήσει σε περισσότερο εκδημοκρατισμο την Τουρκία, οχι σε μεγαλυτερη επιθετικότητα του καθεστώτος.
Στο εσωτερικό μέτωπο της Ελλάδας η κοινή αντίδραση -σε ζωντανό χρόνο – κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης απέναντι σε όσα συνέβαιναν στη Τουρκία, ακυρώνει την διαφαινόμενη τακτική ανατίναξης κάθε γέφυρας ανάμεσα στον ίδιο και τον Πρωθυπουργό που έδειχνε να ακολουθεί το τελευταίο διάστημα ο πρόεδρος της ΝΔ.
Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν θέματα στα οποία τα δύο μεγάλα κόμματα της χώρας θα πρέπει να συμπλέουν και αυτό διασφαλίζεται αν οι δύο ηγέτες απομακρύνουν από το περιβάλλον τους ακραίους των δυο κομμάτων.
Αν η ενδεχόμενη επικράτηση των πραξικοπηματιών θα είχε αρνητική επίδραση στα ελληνικά συμφέροντα, η καταστολή του μπορεί να αποτελέσει αφορμή να ξαναδιαβάσουν τις σχέσεις τους οι πρωταγωνιστές της ελληνικής πολιτικής σκηνής.
