Του Μελέτη Ρεντούμη
Το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε με αρκετή έκπληξη θα έλεγα, πάρα την δυσοίωνη οικονομική κατάσταση στη χώρα μας, εν μέσω αξιολόγησης από την Τρόικα και σοβαρών απεργιακών κινητοποιήσεων, την πορεία του πολυπόθητου διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες.
Σε αυτό που θα συμφωνήσουμε οι περισσότεροι πιστεύω είναι ότι έπρεπε καταρχάς κάποια στιγμή να κινηθεί η συγκεκριμένη διαδικασία και να γίνει ο σχετικός διαγωνισμός ώστε να μπει μια τάξη όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας των καναλιών σε σχέση και με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις προς το κράτος.
Μέχρι εδώ όλα καλά θα μου πείτε, αφού όντως η κυβέρνηση κήρυξε την έναρξη της διαδικασίας.
Ο τρόπος όμως που τρέχει ο εκάστοτε διαγωνισμός, οι σχετικές προδιαγραφές και οι περιορισμοί συμμετοχής καταδεικνύουν το πόσο διαφανής είναι ή θέλει να είναι έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ο υγιής ανταγωνισμός όπως απορρέει από την συμμετοχή της χώρας μας στην ΕΕ.
Όσον αφορά λοιπόν το πεδίο των τηλεοπτικών αδειών, το μόνο αρμόδιο όργανο να επιληφθεί και να τρέξει τον διαγωνισμό ορίζοντας κανόνες και προϋποθέσεις είναι το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο, που υποτίθεται είναι ανεξάρτητη αρχή.
Η κυβέρνηση αφήνοντας κενή την διοίκηση του συμβουλίου, παίρνει δια του αρμόδιου υπουργού Τύπου και ΜΜΕ, πάνω της τον διαγωνισμό και τον τρέχει αντικαθιστώντας την ανεξάρτητη αρχή.
Μάλιστα αποφασίζει εξαρχής να μην αφήσει την προσφορά και την ζήτηση ν’αναδείξουν τους νικητές και τους σχετικούς πλειοδότες για τις άδειες, αλλά θέλοντας να βάλει τάξη στην φερόμενη διαπλοκή, δηλώνει ότι οι άδειες οφείλουν και πρέπει να είναι μόνο τέσσερις.
Δεν γνωρίζω καμία περίπτωση ειλικρινά, πέραν τρίτων χωρών ή σουλτανάτων, που επιχειρεί μια κυβέρνηση εξαρχής να ορίσει τον αριθμό των αδειών αρχίζοντας μάλιστα να φωτογραφίζει ποιους θα ήθελε να δει ως κατόχους αυτών των αδειών.
Πρόκειται για καθαρή χειραγώγηση των ΜΜΕ με τρόπο αντισυνταγματικό, καθώς ούτε το δημόσιο συμφέρον εξασφαλίζεται, με την έλλειψη πλουραλισμού αλλά και φορολογικών εσόδων, αλλά αντιθέτως, επιχειρείται να τιθασευθούν τα αντιδρώντα ΜΜΕ όσον αφορά την κυβερνητική πολιτική.
Αυτό που είναι βέβαια εξίσου ενδιαφέρον είναι οι δικαιολογίες της κυβέρνησης στο να ορίσει τον αριθμό αδειών, λέγοντας ότι με περισσότερες άδειες δεν θα είναι βιώσιμα τα κανάλια.
Αλήθεια πώς γνωρίζει τα περί βιωσιμότητας των καναλιών; Εχει δει εκ των προτέρων όλα τα επενδυτικά πλάνα των υποψηφίων συμμετεχόντων;
Αντί να εξασφαλίσει την μέγιστη δυνατή συμμετοχή με όρους επενδύσεων και συγκεκριμένων φορολογικών υποχρεώσεων, την περιορίζει οδηγώντας σε λουκέτο κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας, με συνέπεια χιλιάδες απολύσεις δημοσιογράφων και τεχνικών;
Υπάρχει βέβαια πάντα και το ενδεχόμενο, στα πλαίσια του κρατισμού που είναι σε εξέλιξη αρχής γενομένης από την λειτουργία της ΕΡΤ, να δούμε τους απολυμένους των καναλιών, να προσλαμβάνονται στην κρατική τηλεόραση ώστε με τις πλάτες των φορολογούμενων, να ενισχυθεί το ψυχαγωγικό της πρόγραμμα που δεν ξεπερνά σε τηλεθέαση το 1%.
Επιπρόσθετα, υπάρχουν σοβαρά θέματα αδειοδότησης που δεν έχουν διευκρινιστεί και δημιουργούν ασάφειες σε όλους.
Οι άδειες που θα δημοπρατηθούν θα είναι High Definition, αυτό σημαίνει ότι καταργείται πλήρως το σήμα του Standard Definition, βάσει του οποίου το φάσμα χωρά 50 κανάλια;
Οι 4 άδειες θα είναι γενικού περιεχόμενου (και ειδησεογραφικού). Αυτό σημαίνει ότι ο ίδιος ο υπουργός μπορεί αργότερα να ξεκινήσει νέο διαγωνισμό για άδειες θεματικού περιεχομένου; Πότε και πώς θα γίνει αυτό;
Κάποιοι από τους υφιστάμενους σταθμούς διαθέτουν ήδη άδεια και θυγατρική στην Κύπρο. Άρα θα μπορούν να εκπέμπουν πανελλαδικά έστω και αν δεν έχουν κερδίσει στον διαγωνισμό; Αν όλα τα κανάλια μεταφέρουν την έδρα τους, τί φορολογικά έσοδα τελικά θ’αποκομίσει το κράτος;
Αυτά και άλλα πολλά μένουν να διευκρινιστούν πριν την οριστική έκβαση του διαγωνισμού με στόχο ν’αποκτήσει η χώρα μας ένα σοβαρό ραδιοτηλεοπτικό τοπίο που θα σέβεται την ενημέρωση και τις ανάγκες των τηλεθεατών.
Στην προκειμένη όμως περίπτωση, φαίνεται ότι η ίδια η κυβέρνηση που κόπτεται για τις ανάγκες του κοινού και ιδίως των αδύναμων, προσανατολίζεται στο να τους στερήσει το δικαίωμα στην πολλαπλή και έγκυρη ενημέρωση περνώντας το μήνυμα ότι τα κανάλια είτε θα προσαρμοστούν στην αλήθεια της κυβέρνησης, είτε θα κλείσουν.
Συμπερασματικά λοιπόν, το πρόβλημα με τις τηλεοπτικές άδειες δεν είναι τόσο οικονομικό αλλά πρωτίστως ηθικό και δημοκρατίας και ως τέτοιο οφείλουν να το αντιμετωπίσουν οι πολίτες, για την προάσπιση των δικαιωμάτων τους.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός μέλος της Πολιτικής Γραμματείας της Δυναμικής Ελλάδας.
