Υπάρχουν όρια στην τέχνη;

Γράφει ο Συγκλητικός

Μια σκηνοθέτης του Εθνικού Θεάτρου ανέβασε στην Πειραματική Σκηνή του μια παράσταση στην οποία συμπεριέλαβε κείμενα του καταδικασμένου για δολοφονίες Σάββα Ξηρού.

Αυτομάτως τίθεται ένα ερώτημα. Μπορεί να έχει περιορισμούς ένας δημιουργός; Υπάρχουν απαγορευμένα θέματα, απαγορευμένες περιοχές,  ανέγγιχτες καταστάσεις στην καλλιτεχνική έκφραση;  Πρέπει να προβάλλονται τα έργα μόνο των καθώς πρέπει, των εντάξει, των ενταγμένων, των νομιμοφρόνων; Απαγορεύεται να αναγνωστεί το ποίημα ενός δολοφόνου, να εκτεθεί ο πινάκας ενός βιαστή, να  γίνει αναφορά στο  μυθιστόρημα ενός εμπόρου ναρκωτικών, να απορριφτεί το αρχιτεκτονικό σχέδιο ενός εγκληματία; Υπάρχουν άλλοι εκτός από το κοινό που καταξιώνει ή απορρίπτει;

Οι απαντήσεις είναι πολλές και συναρτώνται με την κουλτούρα, την νοοτροπία, την παιδεία, την πολιτική θέση τα βιώματα, την ιστορική γνωστή, την αισθητική αντίληψη καθενός. Γι’ αυτό και οι αντιδράσεις είναι το ίδιο θεμιτές. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα ή αλλού που ένα έργο τέχνης προκαλεί  αντιδράσεις που δεν έχουν σχέση με το περιεχόμενό του. Εκεί είναι θεμιτή κάθε ένσταση, αλλά με αυτόν που το υπογράφει.

Το ενοχλητικό σ’ αυτή την υπόθεση είναι η χονδροειδής παρέμβαση της αμερικανικής πρεσβείας με το πρόσχημα ότι το Εθνικό Θέατρο έχει κρατική χρηματοδότηση. Ελληνική χρηματοδότηση, όχι αμερικανική.  

Κάποια κόμματα και κάποια πρόσωπα νομιμοποιουμένου να έχουν γνώμη γ’ αυτό και κρίνονται. Οι αμερικανοί από πού κι ως που έχουν λόγο;  Και πως θα πείσει το Εθνικό ότι δεν κατέβασε την παράσταση, τοις κείνων ρήμασι πειθόμενο; 

Όλοι ξέρουμε ότι η αντιτρομοκρατική θεώρηση των πραγμάτων είναι κάτι ιερό για τις ΗΠΑ. Αλλά η ιστορία όμως μας δίδαξε ότι δεν υπάρχουν ιερές απαγορεύσεις. Ιερή είναι μόνο η ελευθερία.