“Ω, ρε, πρόοδος στην Αγριελιά!” ή Λευτεριά στο Φεστιβάλ Αθηνών!

Παραιτηθείτε κύριε υπουργέ και δώστε το Φεστιβάλ στους νέους!

Του Νίκου Λακόπουλου

ΝΙΚΟΣ ΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣΤη λύπη του εκφράζει ο υπουργός πολιτισμού Αρ. Μπαλτάς για την παραίτηση του Γιαν Γαμπρ. “Η επιλογή της παραίτησης υπήρξε αποτέλεσμα της συντονισμένης επίθεσης που δέχτηκε ο Jan Fabre από πολιτικά κόμματα, Μ.Μ.Ε. και μέρους του καλλιτεχνικού κόσμου.”Οι πνευματικές δυνάμεις διεκδικούν την ελευθερία του λόγου και υπεραμύνονται αυτής έναντι της πολιτικής εξουσίας. Στη δική μας ιστορία φαίνεται δυστυχώς να συνέβη το αντίστροφο”. Δηλαδή;

Ο υπουργός έχει επαφή με το περιβάλλον αφού κατάλαβε πως όλα τα κόμματα- και ο ΣΥΡΙΖΑ- τα ΜΜΕ και “μέρος” του καλλιτεχνικού κόσμου -και μένει και τίποτα άλλο;- “συντόνισαν” την επίθεση που ….συντόνισε ο ίδιος. Aυτό που δεν κατάλαβε είναι πως όντως οι πνευματικές δυνάμεις διεκδικούν την ελευθερία του λόγου έναντι της πολιτικής εξουσίας -που είναι ο ίδιος. Δεν είναι απαραίτητο ο υπουργός να πρέπει να διαλέξει ο ίδιος τον οργανωτή του Φεστιβάλ. Αυτό θα ήταν μια ελευθερία. Δεν είναι απαραίτητο να μένει στη θέση του- μετά την κατακραυγή. Κι αυτό θα ήταν μια ελευθερία!

Στο μεταξύ τα νέα λένε πως ο παραιτηθείς curator που θα ανέβαζε βελγικά έργα- και κυρίως δικά του- δεν επρόκειτο να μείνει πολλές μέρες εδώ, ούτε στο Φεστιβάλ! ‘Αει, στο διάολο μ..κα! “σχολιάζει ο Blaine Reininger των Taxedomoon. “Και να προσέχεις μη σε χτυπήσει η πόρτα φεύγοντας”. Αλλά το θέμα δεν είναι η τέχνη του Yan. Aς έρθει να την παρουσιάσει. Είναι που ο υπουργός Μπαλτάς θέλει σώνει και καλά να μας διδάξει κάτι που δεν έχει. Την Ελευθερία του Λόγου. Η “συντεταγμένη” δική του ελευθερία!

“Πάψτε να νομίζετε ότι σας προορίζουν για πρόεδρο. Πρέπει να αλλάξετε συμπεριφορά να θέλετε να σας ανέχονται στην κουζίνα” λέει ο Μπ. Μπρεχτ. Δεν φταίει μόνο η κρίση αλλά η οπισθοδρόμηση είναι γεγονός. Από μια καθυστερημένη αντιδραστική ‘Αριστερά” με ιδέες του ΄80 ή του 1920! O τρόπος που παρεμβαίνει ο υπουργός πότε στην παιδεία και πότε στον πολιτισμό είναι πατερναλιστικός. Η υποδοχή του Φλαμανδού από τον ίδιο τον πρωθυπουργό πλην του επαρχιωτισμού είναι …σουλτανικός. Όπως και η εκδίωξη του προηγούμενου διευθυντή.

Η κυβέρνηση δεν έχει πολιτική για τον πολιτισμό. Μερικοί λένε ότι δεν διαθέτει ούτε πολιτισμό. Ας αφήσει το κράτος τουλάχιστο τον πολιτισμό ήσυχο! Κι ας παραιτηθεί επιτέλους ο υπουργός -που έχει αποδοκιμασθεί ακόμα κι από το κόμμα του, αντί να διδάσκει τι είναι και τι δεν είναι πνευματικές δυνάμεις.

Αλλά όπως έχω γράψει εδώ –Η ζωή στην επαρχία -ούτε η παρωχημένη “Αριστερά”, ούτε ο γραικυλισμός επιτρέπουν τέτοια πειράματα. Για να παραφράσω τον Α. Νιλ, “δεν έχει σημασία ποιος θα είναι διευθυντής του Φεστιβάλ, αρκεί να μην τους αρέσει”. Μπορεί να υπήρξαμε προοδευτικοί, προ …εκατό ετών, κύριε Αριστείδη, αλλά μπορεί και να είμαστε πια μέρος του σκοταδισμού που κύκλωσε την αποικία μας. Όπου ο πρωθυπουργός ασχολείται ο ίδιος, υποδέχεται τον διευθυντή του Φεστιβάλ και τον παρακαλάει να χώσει και τίποτα ελληνικό στο Φεστιβάλ.
Το πρόβλημα με την “ελευθερία του λόγου” είναι πως όταν ορίζεται με υπουργικές αποφάσεις, παύει νάναι ελευθερία. Το υπουργείο αντί να καταστρέψει το Φεστιβάλ, όπως κάνει το κράτος με όλα, ας φτιάξει ένα δικό του! Κι αντί να επιβάλλει πρόσωπα και πολιτικές ή “ταυτότητες” ας δώσει ελευθερία στον χώρο του πολιτισμού. Ας αναθέσει το Φεστιβάλ Αθηνών ή ένα άλλο σε πρόσωπα όπως οι δυο νέες ηθοποιοί -που βραβεύτηκαν προχθές με το Βραβείο Μελίνα Μερκούρη. Η Ιωάννα Παππά και η Αλεξάνδρα Αιδίνη.
 *”Ω, ρε πρόοδος στην Αγριελιά!”- Ατάκα του Γιώργου Κωνσταντίνου στο ‘Ξύπνα Βασίλη”.