Του Μάνου Στεφανίδη
Απάντηση στον Τάκη Θεοδωρόπουλο – Καθημερινή 14.8
Στον Δημήτρη Αληθεινό, προσκυνητή των πολιτισμών του κόσμου
Όχι! Λάθος! Πρόκειται για τεράστια πλάνη υπό θεωρητικό μανδύα. Επειδή ένας ευφυής άνθρωπος μπορεί να γράψει στα σοβαρά την πιο ουρανομήκη ανοησία μόνο και μόνο για να αρέσει στο συντηρητικό κοινό μιας συντηρητικής εφημερίδας. Έστω και αν ο αριστοκρατικός, αφ ‘ υψηλού, σνομπισμός του καταλήγει στο πιο απόλυτο μαύρο, χωρίς υποψία γκρίζου.
Κατ ‘ αρχάς γιατί αυτή η εύκολη διακωμώδηση ενός σχολικού βιβλίου; Τί το κακό να διδάσκεται ένα παιδί ότι τα σπιρίτσουαλς ή η τζαζ , έχουν καταγωγή την λαϊκή μουσική της Κένυας ή της Τανζανίας; Ποιό το παιδαγωγικό λάθος στη γνωριμία με το βυζαντινό μέλος, την δημώδη μουσική αλλά και τους πολιτισμούς του κόσμου;
Και έπειτα προς τί η γελοιοποίηση των αφρικανικών λέξεων; Δυτική υπεροψία ή το σύμπλεγμα του Νεοέλληνα που πιστεύει ότι είναι απόγονος του Μεγαλέξαντρου κι όλα τα άλλα είναι βαρβαρότητα; Από πότε είναι “Ντίσνευλαντ” η μύηση στο άλλο, στο πολιτισμικά ξένο που δεν είναι κατ ‘ ανάγκη εχθρός ή απειλή;
Και η μείζων πλάνη: Οι πολιτισμοί ΔΕΝ είναι ίσοι, ΔΕΝ είναι καν ισότιμοι! Όμως μια τέτοια παραδοχή οδηγεί στο αβίαστο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πολιτισμοί ανώτεροι και κατώτεροι, πολιτισμοί υπέρτεροι που μπορούν να εκμεταλλεύονται τους υπανάπτυκτους, το βασικότερο επιχείρημα της αποικιοκρατίας. Η αγνόηση του Λεβί Στρος οδηγεί στην αγκαλιά του δόκτορος
Μένγκελε.
Συνοψίζω : Όλοι οι πολιτισμοί είναι ισότιμοι. Αρκεί που άλλοι έχουν μεγαλύτερη και άλλοι μικρότερη επίδραση στην παγκόσμια ιστορία. Που καλύπτουν διαφορετικό άνυσμα χρόνου. Επίσης οι πολιτισμοί δεν είναι ποσοτικά, τεχνοκρατικά συγκρίσιμοι. Είναι αυτάρκη και πλήρη σύνολα με ποιοτικές διαφοροποιήσεις. Μια ενδεχόμενη, γραμμική σύγκριση τους θα οδηγούσε σε απίστευτες αφέλειες ή αναχρονισμούς. Π.χ. η ελληνιστική εποχή και η κεντρώα Αφρική του 18 ου αιώνα.
Όλος ο μοντερνισμός, από την άλλη πλευρά, στηρίχτηκε στην αμφισβήτηση του ελληνορωμαϊκού στερεότυπου, ακαδημοποιημένου από και την κατάχρηση και στην γνωριμία του “θαυμαστού καινούργιου κόσμου “. Αυτού του κόσμου τον οποίο ο επαρχιωτισμός του σνομπ αρθρογράφου σαρκάζει τόσο επιπόλαια . Μάλλον είναι επηρεασμένος ο ίδιος από τον Σαρκοζί κι όχι από τον Μαλρώ. Ή, έστω, τον Ζαν Κλαιρ. Κούλε, μας κούλανες! (ελληνοκαφρικό αστειάκι για ελληνολάτρες ).
