Γράφει η Μένη Μαλλιώρη*
Όταν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) γίνονται Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης!
Δεν είναι πρώτη φορά που η ταχύτητα, και όχι μόνο, μετάδοσης κάποιας πληροφορίας καταλήγει σε παραπληροφόρηση. Είναι όμως ίσως η πρώτη φορά που η πληροφορία αφορά σε ένα τόσο ευαίσθητο και ταυτόχρονα αποτρόπαιο θέμα όπως η παιδοκτονία της μικρής Άννυς που έλαβε παγκόσμιες διαστάσεις.
Χθές αναμεταδόθηκαν, με “ταχύτητα φωτός”, σχεδόν ταυτόχρονα στα περισσότερα πανελλαδικής εμβέλειας τηλεοπτικά κανάλια, ψευδείς ειδήσεις που στιγμάτιζαν άτομα, οργανισμούς, κρατικούς λειτουργούς και ειδικές ομάδες ασθενών. Ταυτόχρονα είδαμε, το συχνό πλέον φαινόμενο των τηλεπαρουσιαστών να δικάζουν και να καταδικάζουν, με ύφος ειδικού, γνωστούς και αγνώστους.
Η συνέχεια είναι, ότι σήμερα δικάζεται στο αυτόφορο η γυναίκα που ανέφερε ψευδώς ότι, είναι ψυχίατρος του ΟΚΑΝΑ, ότι παρακολουθούσε τους γονείς της Άννυ, ότι ο πατέρας έπασχε από διπολική διαταραχή, ότι του χορηγούσε φάρμακα αναφέροντας μάλιστα την εμπορική ονομασία των φαρμακευτικών σκευασμάτων κάτι που για αυτονόητους λόγους είναι ανεπίτρεπτο και ότι είχε επανειλημμένα ζητήσει από τον εισαγγελέα ενδοοικογενειακής βίας να αρθεί η κηδεμονία του παιδιού, χωρίς ωστόσο να εισακουστεί.
Άν και προφανώς πρόκειται για άτομο με ειδικά προβλήματα, εύλογα αναρωτιέται κανείς ποιοί είναι άραγε, αν υπάρχουν, οι μηχανισμοί ελέγχου της αξιοπιστίας δημόσιων δηλώσεων και μάλιστα όταν αφορούν σε ειδικά και ευαίσθητα θέματα, όταν θίγουν δημόσιους λειτουργούς ή ακόμα χειρότερα όταν στιγματίζουν άτομα ειδικών ομάδων.
Ο ΟΚΑΝΑ στην ανακοίνωσή του μεταξύ άλλων αναφέρει ότι, “τόσο επώδυνα περιστατικά, όπως η περίπτωση της Άννυ, που συνδέονται με έντονη δημόσια συναισθηματική φόρτιση, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πολλή προσοχή και ευαισθησία από όλες τις πλευρές και να αξιολογούνται η αξιοπιστία και η εγκυρότητα των πηγών, από τις οποίες αντλούνται όσες πληροφορίες έρχονται στη δημοσιότητα σχετικές ή μη”.
Το MEGA αναφέρει επίσης ότι “έπεσε θύμα παραπληροφόρησης και η Διεύθυνση Ειδήσεων & Ενημέρωσης κατόπιν όλων αυτών εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι μια γυναίκα, θέλησε να χρησιμοποιήσει και να εξαπατήσει τον σταθμό μας, αλλά και άλλους τηλεοπτικούς σταθμούς με τέτοιο τρόπο, για μια υπόθεση που έχει συγκλονίσει το πανελλήνιο, παίζοντας με την μνήμη της 4χρονης για να κερδίσει λίγα λεπτά δημοσιότητας”.
Αναμφισβήτητα ευπρόσδεκτη η έκφραση λύπης του MEGA, αναρωτιέται όμως κάποιος και εκτιμώ δικαιολογημένα το ατυχές αυτό συμβάν οφείλεται μόνο στην “επιθυμία” της καταγγέλουσας για λίγα λεπτά δημοσιότητας ή και στην “βουλημία” των τηλεοπτικών μέσων για την μετάδοση “φοβογόνων” και παραπλανητικών πληροφοριών χωρίς τον στοιχειώδη έλεχγο της “ταυτότητας” του πληροφοριοδότη? Και βέβαια σε καμμία περίπτωση δεν υπαινίσσομαι έλεγχο της ελεύθερης έκφρασης του καθενός αλλά στην προκειμένη περίπτωση δεν πρόκειτε περί αυτού.
Καταληκτικά, χρήσιμη κρίνεται η κατάρτιση ενός κώδικα δεοντολογίας που θα αφορά στο περιεχόμενο αλλά και στο τρόπο ελέχγου διάδοσης αξιόπιστων πληροφοριών. Θα ήταν ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο και για τον ρόλο των μέσων αλλά και για την ψυχοσωματική υγεία των ακροατών.
* Η Μένη Μαλλιώρη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχιατρικής ΕΚΠΑ,