Του Νίκου Λακόπουλου
Ρευστότητα, απομείωση χρέους, επενδύσεις. Αυτοί είναι στόχοι της κυβέρνησης τους επόμενους είκοσι μήνες. Η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα δεν έφερε καμία είδηση. Η αποκατάσταση της οικονομικής σταθερότητας, η ανάκαμψη της οικονομίας και η επιστροφή στην ανάπτυξη.
Μάλλον είναι η πρώτη φορά στην νεώτερη πολιτική ιστορία που οι προγραμματικές δηλώσεις δεν αφορούν ένα πρόγραμμα για το μέλλον, αλλά την αποκατάσταση του παρελθόντος: να αποκατασταθεί η ρευστότητα, να ξαναβγούμε στις αγορές, να γυρίσουμε πίσω στο επίπεδο ζωής, της καταραμένης εποχής, από την οποία θέλουμε ξεφύγουμε.
Η ελάφρυνση του χρέους κι η έξοδος από τα μνημόνια είναι ο στόχος με ωραίες κορώνες όπως ότι η συμφωνία εγγράφει την «αντίσταση του λαού”. Αλλά πως φτάσαμε στα μνημόνια; H κυβέρνηση εμφανίζει ως επίτευγμα την αποφυγή του Grexit και την έξοδο από την Capital controls που η ίδια προκάλεσε. Η κοινωνική δικαιοσύνη και η αξιοπρέπεια του λαού, εμφανίζονται εδώ –σε μια κοινωνία ισότητας και ευημερίας- ως ευχές κι ωραίες λέξεις σε μια έκθεση ιδεών που δεν είναι σίγουρο πως θάπαιρνε έστω ένα μέτριο βαθμό. Τα όνειρα είναι καλό πλαίσιο κομματικού οράματος, αλλά δεν έχουν θέση σε προγραμματικές δηλώσεις, αν εκλαμβάνουν τις επιθυμίες ως γεγονότα.
Η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης με ταυτόχρονη πάταξη της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας είναι οι άμεσοι στόχοι της κυβέρνησης, είπε ο πρωθυπουργός. Αιώνιος στόχος των ελληνικών κυβερνήσεων που δεν θα επιτευχθούν, επειδή αυτή η κυβέρνηση είναι ή δηλώνει ότι είναι «αριστερή». Πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία η οικονομική σταθερότητα δεν είναι στόχος μιας συντηρητικής, αλλά μιας προοδευτικής κυβέρνησης.
Το “άλλο μοντέλο”
Ο αφορισμός της «νεοφιλελεύθερης πολιτικής» δεν έχει κανένα πρακτικό αντίκρυσμα. Μπροστά στα ταμείο, όλες οι πολιτικές είναι ίδιες και τα μνημόνια αναπόφευκτα. Δεν υπάρχουν αριστερά και δεξιά μνημόνια. Είναι ο δρόμος του ρεαλισμού και δεν ωραιοποιείται με αριστερές κορώνες. Το ταμείο είναι μείον κι αν βγάζουμε ένα συμπέρασμα από την ομιλία του ώριμου Τσίπρα είναι μία και μόνο λέξη. Φορολογία.
Τα «σοφά λόγια» – τα ακούσαμε πολλές φορές- δεν αλλάζουν την πραγματικότητα. Το μόνο ερώτημα που μένει είναι αν μια αριστερή κυβέρνηση μπορεί να περάσει –«σκληρά-αντιλαϊκά μέτρα» καλύτερα από μια άλλη κυβέρνηση, αφού αυτή τη φορά είναι …υπέρ του Λαού και για την περηφάνεια και αξιοπρέπειά του.
Το «άλλο μοντέλο» -που θα στηρίζεται στην ενίσχυση και την προστασία του μισθού και της εργασίας, στην αναδιανομή των φορολογικών βαρών, στην ενίσχυση της τεχνολογίας και της καινοτομίας- δεν περιγράφεται πουθενά. Η «αξιοποίηση του υψηλών προσόντων του ανθρώπινου δυναμικού της πατρίδας μας» είναι μια φράση που ταιριάζει σε κάθε κυβέρνηση και χαϊδεύει τα αυτιά του λαού. Τι μένει; Tα κόκκινα δάνεια, η προστασία της πρώτης κατοικίας, η επαναρρύθμιση της αγοράς, η σταδιακή αύξηση του μισθού, ο δημόσιος χαρακτήρας της ΔΕΗ και το νέο ταμείο «αξιοποίησης» της δημόσιας περιουσίας που πριν ξεπουλιόταν αλλά τώρα «αξιοποιείται»!
Το “εθνικό σχέδιο”
Ο καπιταλισμός, έλεγε ο Τζ. Κένεθ Γκαλμπρέιθ είναι η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Ο σοσιαλισμός ακριβώς το αντίθετο! Η ρητορική του Αλέξη Τσίπρα πνίγεται μέσα στα ίδια της τα λόγια. Πως φτάσαμε στο μνημόνιο; Kαι πως θα βγούμε; To «πρόγραμμα» δεν μας λέει. Εκτός αν είναι το θέμα η αναστολή του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση- ως τον Νοέμβρη- και βλέπουμε μετά. Αύριο, έλεγε η Σκάρλετ Ο Χάρα- η ηρωίδα στο “Όσα παίρνει ο άνεμος” –‘θα είναι μια καινούργια μέρα”.
Το «εθνικό σχέδιο» είναι παλιές ατάκες για φορολογική μεταρρύθμιση, νέο αναπτυξιακό νόμο, ίδρυση αναπτυξιακής τράπεζας- που είχε προαναγγείλει προ πενταετίας ο κ. Χρυσοχοΐδης και φυσικά πάταξη της γραφειοκρατίας, που είχε προαναγγείλει ο Ανδρέας Παπανδρέου το…1981! Οι ωραίες λέξεις για «ηλεκτρονική διακυβέρνηση» και …ψηφιακή πολιτική (!) δεν βοηθάνε, ούτε οι «αγορές χωρίς μεσάζοντες», οι “πυλώνες”, ακόμα κι ο «διάλογος». Δεν αλλάζει τίποτε αν συζητάμε- και μάλιστα αιώνες- αν δεν μπορούμε να αλλάξουμε την οικονομία και την κοινωνία.
Η κυβέρνηση υπόσχεται- σεμνά και ταπεινά- να βρει δουλειά σε 100.000 ανέργους το επόμενο εξάμηνο, αλλά η πραγματική ανεργία αφορά πάνω από ενάμισυ εκατομμύριο ανθρώπους. Χωρίς να υπολογίσουμε τους νέους «είλωτες» , τους αυτοεκμεταλευόμενους μικροεπαγγελματίες, που δεν είναι άνεργοι, αλλά κάτι χειρότερο: αλυσοδεμένοι με χρέη, δάνεια, υπόδικοι σε μια χώρα που το να ανοίξεις επιχείρηση είναι ποινικό αδίκημα.
Αυτοί θα πληρώσουν τα βάρη- ελλείψει “μαζικής” ολιγαρχίας. Που έχουν σπίτια- αλλά όχι δουλειά, επιχειρήσεις- αλλά όχι κέρδη, σκάφη, πισίνες, χωράφια στο χωριό. Είναι «ιδιοκτήτες». Η πάταξη της φοροδιαφυγής, η καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και άλλα τέτοια είναι ελληνικά ανέκδοτα. Η είσπραξη φόρων και εισφορών θα μπορούσε να γεμίσει το δημόσιο ταμεία μόνο θεωρητικά, αλλά δεν αυξάνει τον πλούτο της χώρας. Τον μειώνει. Γιατί οι φοροδιαφεύγοντες δεν θα προλάβουν να πληρώσουν τον φόρο –όπως τον καταραμένο ΦΠΑ. Θα έχουν κλείσει τις επιχειρήσεις τους. Ο μαθηματικός τύπος των μικρών επιχειρήσεων είναι ένας: Το κόστος λειτουργίας τους -φόροι, εισφορές, εργασία, ενοίκια, πρώτες ύλες- είναι 136% των εσόδων τους.
Περισσότερη φορολογία
Λίγο πριν ανέβει το ΠΑΣΟΚ ξανά στην κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Γιώργο Παπανδρέου, μία υπουργός του-νυν συνεργαζόμενη με τον ΣΥΡΙΖΑ- έκανε σε ένα πάνελ λογαριασμούς. Αφού η ΔΕΗ χρωστάει στο ΙΚΑ 16 δις και το ΙΚΑ στην ΔΕΗ άλλα τόσα, έχουμε να λαμβάνουμε 32 δις! Αυτά είναι τα λογιστικά των κυβερνήσεων από την εποχή της δεκαετίας ΄80. Ότι αν μετράμε τα χρήματα αυτά αυξάνονται ως δια μαγείας.
Κι έτσι τα 70 δις- από πρόστιμα και τόκους κι όχι από χρήμα πραγματικό- είναι μια μαγική εικόνα. Υπάρχουν, αλλά δεν υπάρχουν. Και δεν θα εισπραχτούν ποτέ. Γιατί δεν υπήρξαν ποτέ. Δεν είναι δάνεια που έδωσε το κράτος- χα, χα!- στις επιχειρήσεις, αλλά χρέη που βεβαίωσε πολύ συχνά ένας χρηματιζόμενος εφοριακός ή ένας φορομπηχτικός νόμος. Το αν η φορολογούμενη επιχείρηση είναι κερδοφόρα ή όχι δεν έχει σημασία.
Η φορολογία που υπόσχεται με ειλικρίνεια ο Αλέξης Τσίπρας- υπέρ του αδυνάτου- θα είναι μια ακόμα θηλειά στην ισχνή ελληνική οικονομία. Σχέδιο ανάπτυξης δεν υπάρχει. Ο σοσιαλισμός θα είναι ένα πρόγραμμα του ΕΣΠΑ! Αλλά πόσα χρήματα πια είναι τα 36 δις του πακέτου-φάντασμα Γιούνκερ; H νέα κυβέρνηση δεν έχει κανένα σχέδιο –επιθετικό- για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η αριστερή κυβέρνηση που επιδιώκει «επενδύσεις» είναι επίσης ένα ανέκδοτο. Στην πραγματικότητα μισεί τις επιχειρήσεις. Κι όταν λέει «ελάτε να επενδύσετε στην Ελλάδα» είναι σαν να λέει φέρτε τα χρήματά σας για να τα …κατασχέσουμε, αφού δεν πιστεύουμε στην ιδιωτική οικονομία.
Το πρόβλημα με τις επιχειρήσεις, είναι πως χρειάζονται το -μισητό- κεφάλαιο. Για να λυθεί το πρόβλημα της ανεργίας θα χρειάζονταν χίλιες βιομηχανίες που να απασχολούν χίλιους πεντακόσιους εργαζόμενους (!) αλλά δεν υπάρχουν τέτοια σχέδια στην Ελλάδα. Τα αταβιστικά ένστικτα αυτής της Αριστεράς που αγαπά το κράτος και μισεί την οικονομία την οδηγούν στο να κλείνει κι όχι να δημιουργεί παραγωγικές δυνάμεις. Ό,τι είναι “ιδιωτικό” πρέπει να πεθάνει. Πολλές από αυτές θα ρυπαίνουν το περιβάλλον!
Θα μπορούσε βέβαια να είναι συνεταιριστικές – κοινωνικές ή κρατικές επιχειρήσεις, αλλά ούτε αυτό είναι στο πλάνο. Θα μπορούσε το πρόβλημα της ανεργίας να λυθεί αν επτακόσιες χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις μπορούσαν να απασχολήσουν τρεις εργαζόμενους- η μόνη λύση για την Ελλάδα. Αλλά ούτε αυτό υπάρχει στα σχέδια της κυβέρνησης. Όταν τελειώσει με την συμφωνία και το χρέος θα χτυπήσει την φοροδιαφυγή και το λαθρεμπόριο, θα πατάξει την αδήλωτη εργασία και με την «ψηφιακή (!) πολιτική» της θα βρει ένα δρόμο για ένα «νέο μοντέλο». Φυσικά αυτό θα είναι μια άλλη μέρα, ίσως κι ενός νέου αιώνα.
Τουλάχιστο, αυτούς τους εφτά-οχτώ μήνες συμφωνήσαμε ότι θα μείνουμε στην ίδια Ένωση- με τους τοκογλύφους, εκβιαστές. Ότι χρειαζόμαστε ένα “εθνικό σχέδιο” κι ότι πρέπει να υπάρχουν τράπεζες. Είναι μια αρχή να ξεκινήσουμε. Και θα ήταν καλύτερα, αν ξέραμε και που πάμε…
