Το μεγαλοφυές – ή μήπως παρανοϊκό;- σχέδιο του Γιάνη Βαρουφάκη για χρεοκοπία

 

 

Του Νίκου Λακόπουλου

«Σε είκοσι λεπτά θα είχαν στεγνώσει όλα τα ΑΤΜ καθώς όλοι θα γνώριζαν ότι το νέο νόμισμα θα υποτιμηθεί βάναυσα (σε σχέση με το ευρώ) μερικά λεπτά της ώρας μετά την δημιουργία του. Φυσιολογικά, όλοι θα τραβούσαν όσο πιο πολλά ευρώ μπορούσαν από τις τράπεζες. Αύριο το πρωί οι ουρές έξω από τις τράπεζες θα ήταν ατελείωτες και μετά από μια ώρα οι τράπεζες θα κατέβαζαν τα ρολά. Η οικονομία θα κατέρρεε».

Γιάνης Βαρουφάκης 2011

 

Ο σημερινός υπουργός Οικονομικών έγραφε, τέσσερα χρόνια. Για το εφιαλτικό σενάριο της χρεοκοπίας, πιστεύοντας πως αν το κάνουμε οι δανειστές θα έκαναν ουρά να μας δανείσουν! Ωστόσο προτείνει χρεοκοπία εντός του ευρώ κι ανατριχιάζει στην ιδέα εθνικού νομίσματος:

«Μέχρι το κράτος να παράξει το νέο νόμισμα (κάτι που παίρνει βδομάδες), η χώρα θα είχε βυθιστεί στο απόλυτο σκότος. Χωρίς πρόσβαση στις χρηματαγορές, στο απεχθές ΔΝΤ, στην ανεκδιήγητη ΕΕ, το ρολόι θα γύρναγε πίσω πολλές δεκαετίες. Η φτώχεια θα εισέβαλε στο 80% των νοικοκυριών. Κάποια στιγμή θα ξανα-βρίσκαμε μια κάποια ισορροπία αλλά τίποτα δεν μου εγγυάται ότι η ισορροπία αυτή θα ήταν καλύτερη από την σημερινή. Οι επιτήδειοι και πάλι κερδισμένοι θα ήταν (καθώς θα είχαν διατηρήσει πρόσβαση σε λογαριασμούς ευρώ εκτός Ελλάδας) ενώ η συντριπτική πλειοψηφία θα καταριόταν την ώρα που κηρύχθηκε η μετα-Μνημονιακή στάση πληρωμών».

Στο ίδιο άρθρο του ο σημερινός υπουργός Οικονομικών εξηγεί γιατί δεν υπέγραψε υπέρ της σύστασης Επιτροπής για το χρέος γιατί “καμία Επιτροπή δεν μπορεί ούτε να βρει τι έγιναν τα δανεικά ούτε και να εντοπίσει σε ποιον χρωστάμε το χρέος σήμερα.

” Όπως ξέρεις, τα ομόλογα αλλάζουν συνεχώς χέρια. Οπότε, οι αρχικοί μας δανειστές δεν είναι εκείνοι στους οποίους χρωστάμε σήμερα. Και, τρίτον, η ΕΛΕ δεν μπορεί (ό,τι και να κάνει) να τα βάλει με το μεγάλο πρόβλημα της αγοράς των στοιχημάτων τύπου CDS τα οποία έχουν θεμελιωθεί πάνω στο χρέος του ελληνικού δημοσίου.

Αυτή η προσπάθεια, εστιάζοντας αποκλειστικά στη ταυτότητα των αρχικών δανειστών, μας αποπροσανατολίζει από την πραγματική φύση της σημερινής κρίσης που δεν αφορά το χρέος αυτό καθ’ εαυτό αλλά την άκρως προβληματική αρχιτεκτονική της ευρωζώνης, τα παράγωγα που έχουν χτιστεί πάνω στο χρέος και στην μαύρη τρύπα του τραπεζικού συστήματος η οποία έχει εξελιχθεί σε αυτό που ονομάζω bankruptocracy (πτωχο-τραπεζοκρατία)”.

“Δυστυχώς, την στάση πληρωμών δεν την απειλήσαμε τότε που έπρεπε. Το αποτέλεσμα ήταν ένα νέο απεχθές δάνειο 110 δισ, μετά Μνημονίου, και το EFSF για Ιρλανδία και Πορτογαλία (με τα αντίστοιχα δικά τους Μνημόνια).

Σε άλλο του άρθρο του ο Γιάνης Βαρουφάκης λέει πως μόνο φεύγοντας από την ΕΕ θα μπορούσαμε, μετά τον Μάιο του 2010, να κηρύξουμε μονομερώς στάση πληρωμών, αλλά «η έξοδος από το ευρώ για μια ελλειμματική χώρα θα μας έστελνε στην νεολιθική εποχή πριν καλά-καλά το καταλάβουμε».

“Η λύση θα πρέπει να είναι ευρωπαϊκή. Αν δεν έρθει, το ευρώ θα καταρρεύσει. Και τότε η στάση πληρωμών θα αποτελέσει όχι μόνο επιθυμητή εξέλιξη αλλά και μονόδρομο, Η κατάρρευση του νομίσματος που ποτέ δεν έπρεπε να είχε δομηθεί όπως δομήθηκε, του ευρώ, θα φέρει την ήπειρό μας στο χείλος μιας καταστροφής που δεν μπορούμε να διανοηθούμε”.

Σε ένα άλλο άρθρο του με τίτλο «Η χαρά της χρεοκοπίας» ως καθηγητής –  αρθρογράφος ο Βαρουφάκης γράφει:

“ Ε, λοιπόν, ήρθε η ώρα να αγκαλιάσουμε αυτό που φοβόμαστε. Αν οι φίλοι μας οι Γερμανοί δεν έχουν πρόβλημα να χρεοκοπήσουμε, καιρός είναι να το κάνουμε. Χωρίς δεύτερη κουβέντα. Όχι ως διαπραγματευτική μπλόφα και ούτε μόνο γιατί το χειρότερο που μπορεί να μας συμβεί είναι να χρεοκοπήσουμε, αλλά επειδή ήρθε η ώρα να στρέψουμε το βλέμμα στην αισιόδοξη πλευρά της χρεοκοπίας.

Ποια είναι λοιπόν τα χαρμόσυνα νέα; Ότι μια πτώχευση θα αποδειχθεί σχετικά ανώδυνη. Ο λόγος διττός: Πρώτον, δεν είμαστε κατά μέσον όρο ούτε οι φτωχότεροι ούτε οι πιο υπερχρεωμένοι. Δεύτερον, όσον αφορά τα χρέη του δημοσίου, αυτά βαραίνουν εμάς, ως άτομα, πολύ λιγότερο από όσο βαραίνουν τους ξένους.

“Πράγματι, το κράτος θα στριμωχθεί. Για κάμποσο καιρό το δημόσιο θα πρέπει απλώς να ξοδεύει όσα μαζεύει από φόρους. Και γιατί είναι κακό αυτό; Να μάθει επί τέλους, αφού θα έχει ανακουφιστεί από το νταλκά των τοκοχρεολυσίων, να ζει με αυτά που εισπράττει. Π.χ. να καταγγείλει όλες τις εξοπλιστικές συμβάσεις, να συμπιέσει τους ανώτερους μισθούς (τον δικό μου συμπεριλαμβανομένου) τόσο που να καλύπτει τις δαπάνες του από τους φόρους που εισπράττει κλπ.

Οι τράπεζές μας; Θα υποφέρουν, είναι αλήθεια – δεδομένου ότι ακόμα και το 25% του δημόσιου χρέους που διαθέτουν θα παγώσει. (…) Ο αποκλεισμός του κράτους μας από τις χρηματαγορές δεν θα διαρκέσει πολύ. Αν κηρύξει στάση πληρωμών, και ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό του, δεν θα περάσει πολύ καιρός που παλιοί δανειστές θα αποδεχθούν νέους όρους αποπληρωμής ενός ποσοστού των περασμένων δανεικών και νέοι υποψήφιοι δανειστές (μπορεί και οι ίδιοι με τους παλιούς) θα σχηματίσουν ουρά έξω από το Υπουργείο Οικονομίας να το δανείσουν!”

“Σε τελική ανάλυση, είναι λάθος μας να φοβόμαστε τόσο πολύ την στάση πληρωμών του ελληνικού δημοσίου. Άλλοι πρέπει να φοβούνται μια τέτοια εξέλιξη περισσότερο από εμάς:

Ο καθηγητής πιστεύει ότι η Μέρκελ θα φοβηθεί για τις τράπεζές της που θα κλονιστούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα ξέρει τι να κάνει για μια χώρα που δεν θα μπορεί να αποβάλλει και θα είναι υπό πτώχευση. Οι κυβερνήσεις Ολλανδίας και Αυστρίας θα τρέμουν για το ποιος θα είναι ο στόχος των αγορών «που η όρεξή τους θάχει ανοίξει».  Όπως και οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, αλλά και «όλοι όσοι έχουν επενδύσει στο ευρώ, είτε σε περιουσιακά στοιχεία είτε ως μέσο συναλλαγής».

.
 Στάση πληρωμών λοιπόν! Τώρα! Με χαμόγελο και αισιοδοξία! (Και ξέρετε ποιο είναι το ωραίο; Ότι αν πειθόμασταν να απελευθερωθούμε από τον φόβο της πτώχευσης, οι φίλοι μας οι Γερμανοί θα έσπευδαν την ίδια στιγμή να την αποσοβήσουν…)

H άποψη του Βαρουφάκη –σε ένα άλλο άρθρο του «Το δικό μας χρέος”- ήδη από το 2010 έχει στο μυαλό του  την αποχώρηση και την προτείνει στην τότε κυβέρνηση, της οποίας ήταν σύμβουλος. «Γιατί αυτό; Επειδή η τρόικα τελεί κι εκείνη, όπως κι εμείς, υπό πανικό».

«Μερικές φορές, λοιπόν, ο κλήρος πέφτει στον αδύνατο να πει όχι σε μια συμφωνία βλαπτική όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και για τον (φαινομενικά) ισχυρότερο. Για να μπορεί όμως να το πει, είναι αναγκαίο ο ίδιος να πιστέψει ότι η κατάρρευση της διαπραγμάτευσης δεν είναι το χειρότερο αποτέλεσμα».

Μόλις πρόσφατα, τον Δεκέμβρη του 2014 ο Γιάνης Βαρουφάκης επανέρχεται για να πει πως «Έτσι θα χορέψουν οι αγορές πεντοζάλη»:

“Ως γνήσιος  Κρητικός, έστω και ψευδο-κρητικός, επικροτώ την αλληγορία του Αλέξη Τσίπρα περί λύρας και πεντοζάλη. Μακάρι μια ελληνική κυβέρνηση να οδηγούσε τον χορό των αγορών, αντί να σέρνεται συνεχώς σε ένα οικτρό γαϊτανάκι θεσμικών δανειστών και αρπακτικών «επενδυτών». Όσο διαρκούν αυτές οι διαπραγματεύσεις, οι αγορές και οι κερδοσκόποι θα είναι σε κατάσταση αποπληξίας. Όταν ολοκληρωθούν, με την Ελλάδα ξανά βιώσιμη χώρα, τότε, πράγματι, οι αγορές θα σπεύσουν να χορέψουν από πεντοζάλη έως και βαλς στους δικούς μας σκοπούς.

Όλα αυτά, είναι ωραία και θεαματικά και χρήσιμα για ένα μάθημα Πολιτικής Οικονομίας ή ταιριάζουν στην Θεωρία των Παιγνίων που διδάσκει ο καθηγητής, που έγινε υπουργός. Αλλά τι θα συμβεί, αν κάτι δεν πάει καλά; Τι θα γίνει αν δεν τρέξουν οι δανειστές πίσω μας με τις πυτζάμες; Aυτό είναι το θέμα ενός μαθήματος, που θα μάθουν καλά, αλλά ως πειραματόζωα οι Έλληνες και όχι μόνο αυτοί.

* Οι υπογραμμίσεις δικές μου. Τα πλήρη κείμενα στο Protagon.gr