Του Μιχάλη Ψύλου
Όλα ξεκίνησαν στις 24 Απριλίου 1915. Εκείνο το βράδυ, ο επικεφαλής της Αστυνομίας της Κωνσταντινούπολης διέταξε τη σύλληψη της αρμενικής ελίτ της πόλης.
Μέσα σε λίγες ημέρες ,600 Αρμένιοι διανοούμενοι εκτελέστηκαν. Τους επόμενους μήνες, ο Αρμένικος πληθυσμός έγινε στόχος σε ολόκληρη την οθωμανική επικράτεια». Ο διάσημος Γάλλος ιστορικός Φιλίπ Βιντελιέ, συγγραφέας του περίφημου βιβλίου «Τουρκική Νύχτα», περιγράφει με δραματικό τρόπο πως εξοντώθηκαν 1,5 εκατομμύριο Αρμένιοι.
«Οι άνθρωποι αυτοί πέθαναν είτε μετά από σφαγή είτε εξαντλημένοι από τις κακουχίες», συνεχίζει ο Βιντελιέ. «Οι Αρμένιοι, όπως και οι Ελληνες και άλλοι μη μουσουλμάνοι, θεωρούνταν πολίτες δεύτερης κατηγορίας και οι πραγματικοί λόγοι της εξόντωσής τους ήταν οι ίδιοι με όλες τις γενοκτονίες: Υπήρχε η επιθυμία των Νεότουρκων για εθνοκάθαρση, για να αποκατασταθεί η τουρκική καθαρότητα».
Αυτά τα ιστορικά γεγονότα δεν μπορεί να τα αποδεχθεί ακόμη η επίσημη Τουρκία. Πόσο μάλλον ο Πρόεδρος Ερντογάν που είναι νοσταλγός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας . Προειδοποίησε λοιπόν χθες ότι «θα συνεχίσει να υπερασπίζεται την αλήθεια ενάντια στο ψέμα της λεγόμενης “γενοκτονίας” των Αρμενίων»!
- Ναι, αυτή ήταν η προκλητική απάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις πληροφορίες ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν πρόκειται να αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων ,με αφορμή την αυριανή επέτειο των 105 χρόνων από την έναρξη των σφαγών.
Ποια συγγνώμη και κουραφέξαλα δηλαδή, από τον Τούρκο Πρόεδρο. Όσο σφίγγει ο κλοιός γύρω του ,τόσο πιο προκλητικός θα γίνεται ο Ερντογάν. Πέρυσι, για παράδειγμα, είχε στείλει τουλάχιστον, μια επιστολή στον Αρμένιο Πατριάρχη στην Τουρκία όπου δήλωνε πως θυμάται «με σεβασμό τους Οθωμανούς Αρμένιους που έχασαν τη ζωή τους κάτω από σκληρές συνθήκες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου». Αποφεύγοντας βέβαια οποιαδήποτε αυτοκριτική.
Εφέτος ,μόλις έμαθε ότι ο Μπάιντεν πρόκειται να κάνει λόγο για «γενοκτονία των Αρμενίων» ,στη διάρκεια αυριανής εκδήλωσης μνήμης, ο Τούρκος πρόεδρος ,έδειξε το πραγματικό του πρόσωπο. Ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, Ομέρ Τσελίκ, προειδοποίησε επίσης τον Μπάιντεν να μην τολμήσει «με κανένα τρόπο να χρησιμοποιήσει εκφράσεις όπως “γενοκτονία των Αρμενίων” για ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος» ,γιατί «κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται μεταξύ συμμάχων».
- Απειλητικό μήνυμα και προς την Ελλάδα
Με την ευκαιρία πάντως της επίθεσης στον Μπάιντεν, η Άγκυρα έσπευσε να στείλει και μήνυμα στην …Ελλάδα. Στη διάρκεια ειδικής συνεδρίασης της Ύπατης Συμβουλευτικής Επιτροπής υπό τον Πρόεδρο Ερντογάν – γράφει η Hurriyet – «συζητήθηκαν επίσης η αρνητική στάση της Ελλάδας στην Κύπρο, τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου και οι πιέσεις εναντίον της τουρκικής (sic) μειονότητας στη Δυτική Θράκη».
Για να δούμε τι πρέπει να περιμένουμε φυσικά και στην άτυπη συνάντησης 5+1 την ερχόμενη Τρίτη στη Γενεύη για το Κυπριακό!
Με πραγματική αδημονία περιμένουμε λοιπόν την αυριανή δήλωση Μπάιντεν για τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Τρεις πηγές στον Λευκό Οίκο προεξοφλούν ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος είναι πιθανό να χρησιμοποιήσει τη λέξη «γενοκτονία». Επί δεκαετίες πάντως ,οι εκάστοτε ένοικοι του Λευκού Οίκου φρόντιζαν να αποφεύγουν επιμελώς να προφέρουν την έκφραση «Γενοκτονία των Αρμενίων» για να μην διαταράξουν τις σχέσεις με την Άγκυρα.
Το 2019, και τα δύο σώματα του Κογκρέσου είχαν εγκρίνει ψήφισμα που αναγνώριζε ως «γενοκτονία» τις σφαγές των Αρμενίων , εξοργίζοντας την Τουρκία. Ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε αρνηθεί να το υπογράψει για να μην χαλάσει τη καλή του σχέση με τον «φίλο» του Ερντογάν.
Φαίνεται όμως ότι ο Μπάιντεν έχει αποφασίσει να διαβεί τον …Ρουβίκωνα , εφαρμόζοντας μια εξωτερική πολιτική που όχι μόνο δεν σκιάζεται τον Ερντογάν, αλλά τον θεωρεί και μέρος των προβλημάτων στην περιοχή. Και δεν θα διστάσει να τον κάνει …Τούρκο! «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να συνεργάζονται σε θέματα ασφάλειας με μια χώρα που δικαιολογεί παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο όνομα δήθεν του αντιτρομοκρατικού αγώνα, υπονομεύοντας έτσι την ευρύτερη συμμαχία του ΝΑΤΟ» τονίζει με έμφαση το CNN.
Ο Ιρβάιν Κότλερ ,πρόεδρος του Κέντρου Raoul Wallenberg για τα τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης του Καναδά, υπενθυμίζει στο CNN ότι χιλιάδες έχουν φυλακιστεί στην Τουρκία,τουλάχιστον 6.000 ακαδημαϊκοί έχουν χάσει τη δουλειά τους με την κατηγορία της διάδοσης τρομοκρατικής προπαγάνδας. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Τουρκία κατατάσσεται σταθερά μεταξύ των χωρών με τους περισσότερους φυλακισμένους δημοσιογράφους .Από το 2016, έχουν κλείσει επίσης τουλάχιστον 160 μέσα ενημέρωσης και περισσότερες από 400.000 ιστοσελίδες».
Προεκλογική δέσμευση Μπάιντεν
Κατά την εκστρατεία του ως προεδρικός υποψήφιος πέρυσι, ο Μπάιντεν είχε δεσμευτεί να τιμήσει τα 1,5 εκατομμύρια Αρμένιους που σφαγιάστηκαν στα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
«Θυμόμαστε τις φρικαλεότητες που αντιμετώπισε ο αρμενικός λαός στο Metz Yeghern – τη γενοκτονία των Αρμενίων. Εάν εκλεγώ, δεσμεύομαι να υποστηρίξω ένα ψήφισμα που θα αναγνωρίζει τη γενοκτονία των Αρμενίων και θα καταστήσει τα παγκόσμια ανθρώπινα δικαιώματα κορυφαία προτεραιότητα», είχε γράψει προεκλογικά στο Twitter ο Μπάιντεν. Και φαίνεται ότι θα εκπληρώσει τη δέσμευσή του.
Ο Γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Μαριάν ,συγγραφέας του βιβλίου «Η Γενοκτονία των Αρμενίων» λέει ότι ακόμη και ο Μπαράκ Ομπάμα είχε κάνει λόγο μόνο «μεγάλη καταστροφή». Και αυτό ήταν, σύμφωνα με την Αμερικανίδα πρέσβειρα στον ΟΗΕ, Σαμάνθα Πάουερ «μια από τις μεγάλες αποτυχίες» της προεδρίας Ομπάμα.
- «Για τον Μπάιντεν όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά γιατί προτάσσει τα ανθρώπινα δικαιώματα ως την πυξίδα της διπλωματίας του. Όσο και αν ο Ερντογάν προσπάθησε απεγνωσμένα αυτόν τον μήνα να δείξει την ατλαντική του προσκόλληση, παίρνοντας τη θέση της Ουκρανίας στην αντιπαράθεσή της με τη Μόσχα» ,σημειώνει ο Γάλλος φιλόσοφος.
Γιατί όμως αρνείται τόσο πεισματικά η Τουρκία να μιλήσει για τη γενοκτονία των Αρμενίων. «Λόγω εθνικισμού, αλλά όχι μόνο» λέει ο Φιλίπ Βιντελιέ. «Αρχικά, το καθεστώς του Μουσταφά Κεμάλ βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε Νεότουρκους αξιωματούχους. Τα πρόσωπα που ήταν υπεύθυνα για τη γενοκτονία βρέθηκαν σε θέσεις-κλειδιά του καθεστώτος, κάτι που εξηγεί την αρνητική θέση» τονίζει.
Ο σπουδαίος Γάλλος ιστορικός επιρρίπτει όμως ευθύνες και στις Μεγάλες Δυνάμεις της Δύσης. «Αρχικά ευνοϊκές για το Αρμενικό ζήτημα, οι μεγάλες δυνάμεις που κέρδισαν τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο άλλαξαν τη θέση τους μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο.Εν μέσω του ψυχρού πολέμου, δεν υπήρχε πλέον ζήτημα να λογοδοτήσει η Τουρκία, διότι η Δύση την ήθελε ουσιαστικά ως προπύργιο ενάντια στη Ρωσία”, λέει ο Βιντελιέ.
Και παρ` ότι τουλάχιστον 30 χώρες έχουν αναγνωρίσει σήμερα τη Γενοκτονία των Αρμενίων-αναμεσά τους και η Ελλάδα το 1996- απουσίαζε το Αμερικανικό ειδικό βάρος. Ας περιμένουμε λοιπόν έως αύριο…