Του Βασίλη Κόκκα
” Όπως ό αετός σκοτώνεται από ένα βέλος φτιαγμένο μέ δικό του φτερό,έτσι και τό χέρι τού κόσμου πληγώνεται από τήν ίδια του τήν τέχνη” μάς προειδοποίησε πρίν από μερικές δεκαετίες ή Helen Keller. Εμείς όμως δέν ακούμε! Συνεχίζουμε νά ξεγελάμε τούς εαυτούς μας….
Είναι αλήθεια ότι ή σύγχρονη τεχνολογία, έχοντας σέ μεγάλο βαθμό κατακτήσει τήν τέχνη τού ελέγχου τής φύσης ,έχει βάλει μία νέα πραγματικότητα στή θέση τής ” φυσικής” πραγματικότητας πού γνώριζαν μέχρι τώρα οί άνθρωποι στόν πλανήτη μας. Αναμφίβολα οί εξυπηρετήσεις, οί διευκολύνσεις,οί παροχές καί οί νέες δυνατότητες κάνουν τή ζωή μας πιό εύκολη.Όχι όμως χωρίς τίμημα πού κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητο φαίνεται ότι είναι.
Γιατί ζώντας πλέον κατά κανόνα μακρυά από τή φύση,σχηματίζουμε συχνά μία όχι καί τόσο ισορροπημένη άποψη γιά τή ζωή.Στίς μοντέρνες καί τεχνολογικά προηγμένες κοινωνίες,όλοι μας έχουμε τόν καθημερινό πειρασμό νά βλέπουμε τήν κάθε δυσφορία σάν ένα πρόβλημα πού πρέπει νά λυθεί! Ξεχνώντας καί παραβλέποντας τή μεγάλη αλήθεια πού είναι ότι ή ζωή έχει χαρές καί λύπες,περιλαμβάνει τόσο τήν ευχαρίστηση όσο καί τόν πόνο!!!
Έχουμε δημιουργήσει καί ζούμε σέ μεγάλο βαθμό σέ ένα τεχνητό περιβάλλον.Συγχέουμε τήν πραγματική καί τήν ψεύτικη απόλαυση. Βλέπουμε τή ζωή σάν τηλεπαιχνίδι….
Υποκύπτουμε στόν πειρασμό νά ζούμε τελικά ένα υποκατάστατο τής ζωής,καθισμένοι μπροστά σέ μία οθόνη τηλεόρασης ή υπολογιστή καί δεχόμενοι αισθητικά ερεθίσματα μόνο μέσα από τά μάτια καί τά αυτιά μας!Δέ βλέπουμε πλέον τήν απόλαυση, τή χαρά καί τήν ευτυχία σάν κάτι πού πρέπει νά επιδιώξουμε καί νά κερδίσουμε μετά από ενεργητικό αγώνα…
Ή σύγχρονη κοινωνία αριστεύει στήν ικανότητα νά απομονώνει καί νά συσκευάζει τήν απόλαυση,παρακάμπτοντας όμως τά φυσικά της μονοπάτια! Άν καί τίς περισσότερες φορές ή τεχνητή,εύκολη καί βραχυχρόνια απόλαυση δημιουργεί μακροχρόνια δυστυχία….
Μέ αδιόρατους τρόπους, ή σύγχρονη τεχνολογία μάς έχει επιτρέψει νά απομονώνουμε τό φαινόμενο τής ευχαρίστησης από τίς φυσικές πηγές του καί νά τό αναπαράγουμε μέ έναν τρόπο πού μπορεί τελικά νά αποδειχθεί βλαπτικός!
Ή γεύση αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα τής διαφοράς μεταξύ “φυσικής” καί “τεχνητής” ευχαρίστησης.Οί γευστικές θηλές διακρίνουν μόνο τέσσερεις ποιότητες
-αλμυρό,πικρό,γλυκό καί ξινό- πού ενεργούν ώς δείκτες καί μάς βοηθούν νά καθορίσουμε ποιές τροφές είναι καλές γιά μάς.Μέ τρόπο αξιοθαύμαστο,τό σώμα μας μπορεί νά τροποποιήσει τό επίπεδο τής ευχαρίστησης πού αντιλαμβάνεται καί νά τό χρησιμοποιήσει ώς κίνητρο σέ μία επείγουσα ανάγκη.Μετά από μία πολύ κουραστική σωματική δραστηριότητα καί έντονη εφίδρωση πού μπορεί νά προκαλέσει βαριά έλλειψη άλατος, τό νά πιούμε μέ τό ζόρι ένα ποτήρι νερό στό οποίο έχουμε διαλύσει δύο κουταλιές αλάτι είναι φάρμακο.Τό αξιοπερίεργο καί αξιοθαύμαστο είναι ότι σέ μία τέτοια περίπτωση τό νά πίνουμε άλμη όχι μόνο δέ μάς ενοχλεί αλλά νοιώθουμε ότι πίνουμε νέκταρ!!! Γιατί; Γιατί ή επείγουσα φυσιολογική ανάγκη κατορθώνει καί τροποποιεί τή γευστική μας αντίληψη γιά νά μπορέσει τό σώμα μας νά ανταποκριθεί στίς ανάγκες του!
Έχετε αναλογισθεί ποτέ ότι μέ τό πού αποκτήσαμε τή τεχνογνωσία καί τή δυνατότητα νά εκχυλίζουμε καί νά απομονώνουμε τά ηδονικά στοιχεία τής τροφής,δημιουργήσαμε ταυτόχρονα καί τό ενδεχόμενο τής ανατροπής τής φυσιολογικής ισορροπίας;Γιά παράδειγμα,τώρα πού μπορούμε νά εξορρύσουμε,νά αποθηκεύουμε καί νά εμπορευόμαστε τό αλάτι,οί σύγχρονες κοινωνίες τείνουν νά καταναλώνουν όλο καί περισσότερο…Εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζεται νά μπαίνουν σέ δίαιτες πτωχές σέ αλάτι γιά νά διορθώσουν τίς αρνητικές συνέπειες τής υπερκατανάλωσης.
Τά ίδια καί χειρότερα ισχύουν καί γιά τό γλυκό!!! Τρώμε μήλα,σταφύλια,καρπούζια καί
πορτοκάλια γιά νά ικανοποιήσουμε τίς γευστικές θηλές μας καί ταυτόχρονα έχουμε τό όφελος από τίς βιταμίνες καί τά θρεπτικά συστατικά τους.Σκέτη,ραφιναρισμένη ζάχαρη δέν υπάρχει στή φύση!!! Ή τέχνη τής βιομηχανικής παραγωγής καί επεξεργασίας της σέ συμπυκνωμένη μορφή αποτελεί σχετικά πρόσφατο επίτευγμα. Μέχρι τό 19ο αιώνα ό βιομηχανικός κόσμος δέν παρήγε μαζικές ποσότητες καί από τότε ή κατανάλωση ζάχαρης αυξήθηκε εκθετικά, ανοίγοντας ένα κουτί τής Πανδώρας γεμάτο σοβαρά ιατρικά προβλήματα!!!Ό διαβήτης,ή παχυσαρκία καί μύρια άλλα προβλήματα υγείας πηγάζουν από τήν υπερκατανάλωση ζάχαρης, μία συνέπεια τής σύγχρονης δυνατότητας μας νά αναπαράγουμε γεύσεις ευχάριστες.
Άς προβληματισθούμε λοιπόν καί άς αναθεωρήσουμε τυχόν βεβαιότητες πού είναι προβληματικές….Είναι καιρός νά αρχίσουμε νά ανακαλύπτουμε ξανά τά φυσικά μονοπάτια!