Του Γ. Λακόπουλου
Δεν ξέρουμε αν ο Σταύρος Ψυχάρης, από την απομόνωσή του στο Πόρτο Ράφτη, επικοινωνεί με κάποιους και με ποιους. Οι πληροφορίες λένε ότι η κατάσταση της υγείας του δεν επιτρέπει πολλές επαφές.
Το ερώτημα είναι αν πληροφορήθηκε τι ακριβώς -δεν- συνέβη στην έκθεση «ΤΟ ΒΗΜΑ: 100 ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΙΣΤΟΡΙΑ» -που εξέθεσε στο Ίδρυμα Γουλανδρή διαχρονικά πρωτοσέλιδα της εφημερίδας- και πόσες ανάποδες πήρε.
Σύμφωνα με όσα δημοσιεύτηκαν, αλλά και με όσα συζητήθηκαν, ήταν μια υπόθεση καλών δημοσίων σχέσεων της σημερινής εφημερίδας, αλλά κατώτερη της Ιστορίας της που τέμνεται στο σημείο που γνωρίζουν όλοι:
Καταφανώς για να εξισωθεί το παρελθόν του “Βήματος” με το επίπεδο των πολιτικών προσανατολισμών του, απουσίαζε από την έκθεση αναφορά στον Σταύρο Ψυχάρη, τελευταίο ιδιοκτήτη του Βήματος όσον αφορά την εποχή του ως φύλλο του ΔΟΛ.
Στην εκδήλωση εμφανίστηκαν και κάποιοι Συριζαίοι, αλλά ήταν εμφανώς δεξιοκρατούμενη. Ο Θεός ξέρει ποια σχέση έχουν με την Ιστορία του “Βήματος ” ο Γεραπετρίτης, η Ντόρα, ο Χαρδαλιάς , ο Πατούλης, ο Πειραιώς Σεραφείμ, ο Βορίδης, ο Καλλιάνος, ο Μπακογιάννης και η Δόμνα Μιχαηλίδου.
Αν ο νέος ιδιοκτήτης του τίτλου δεν έχει καμία υποχρέωση να μνημονεύσει κανέναν- από την τράπεζα αγόρασε τον τίτλο- δεν ισχύει το ίδιο για τον διευθυντή και κάποια στελέχη της εφημερίδας.
Από πλευράς οφειλής του στον Ψυχάρη η παράλειψη -ειδικά του διευθυντή που μίλησε- μπορεί να αποδοθεί στο πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας τις σχέσεις του.
Υπάρχει όμως και η πλευρά του ιστορικού ατοπήματος. Γιατί ο Ψυχάρης δεν είναι μόνο μέρος της Ιστορίας του Βήματος. Είναι και ο δημιουργός της για μια μεγάλη περίοδο.
Με τις τολμηρές ιδέες του την ανανέωσε μετα το 1984 και την έκανε αυτό που ουδέποτε άλλοτε υπήρχε τον ελληνικό τύπο: έγκυρο φύλλο υψηλής ποιότητας και ταυτόχρονα πρώτη εφημερίδα σε κυκλοφορία.
Το “Βήμα της Κυριακής” υπήρξε τομή στην ιστορία του ελληνικού Τύπου -ανεξάρτητα από τις πολιτικές αξιολογήσεις που μπορεί να κάνει ο καθένας. Υπήρξε δημοσιογραφικό προϊόν υψηλών προδιαγραφών που επιβραβεύθηκε στο περίπτερο από τους αναγνώστες για πολλά χρόνια.
Αυτό ήταν έργο Ψυχάρη. Με την καθιέρωση νέων αντιλήψεων για το περιεχόμενο μιας “αστικής” εφημερίδας και τον τρόπο του ρεπορτάζ που υπηρετήθηκε από μια γενιά δημοσιογράφων που δημιούργησε ο ίδιος.
Η παράλειψη αναφοράς στην εποχή του, από όσους τη γνωρίζουν και της οφείλουν, μπορεί να μην είναι και πολύ φρόνιμη εκ μέρους τους. Γιατί ο Ψυχάρης έχει δυο ισχυρά όπλα στα χέρια του. Για την ακρίβεια δύο βιβλία.
Ένα με τη 12ωρη εξομολόγηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή στον ίδιο, για να δημοσιευτεί μετά το θάνατό του. Το βιβλίο είναι έτοιμο προς έκδοση από χρόνια και η αναστολή του δεν είναι άσχετη με τις καταλυτικές συνέπειες που θα έχει στο δημόσιο βίο.
Το δεύτερο βιβλίο αφορά την πορεία της ελληνικής δημοσιογραφίας- άρα και της πολιτικής- επί των ημερών του και ίσως κάνει πολλούς από όσους γνωρίζουν τι μπορεί να…. γνωρίζει ο Ψυχάρης να μην έχουν ύπνο. Γνωρίζει πρωτίστως όσα συνέβησαν για δεκαετίες στο Συγκρότημα, συμπεριφορές προσώπων και παρασκήνια που δεν κολακεύουν κάποιους από τους πρωταγωνιστές τους.
Το “δημοσιογραφικό- ιστορικό ταξίδι μέσα στον χρόνο”, όπως παρουσιάστηκε από τους ιθύνοντες η έκθεση, ήταν σημαντική ευκαιρία να δουν οι νεότεροι αυτό που είχε καθιερώσει ως σλόγκαν της εφημερίδας ο Ψυχάρης: οι δημοσιογράφοι είναι οι ιστορικοί του παρόντος.
Ήταν όμως και μια ευκαιρία να αναδειχθούν αυτοί που διαμόρφωσαν και πλοήγησαν αυτό το ταξίδι. Η παράλειψη του διευθυντή που εξομοίωσε το “Βήμα” με τις μεγάλες ευρωπαϊκές εφημερίδες δεν τιμά όσους το αμέλησαν…
Κατά τα λοιπά ας περιμένουμε την ώρα που θα μιλήσει ο ίδιος ο Ψυχάρης…
ΥΓ: Στην ομιλία του ο Αντ. Καρακούσης αναφέρθηκε και στον ιδιοκτήτη του”Βήματος” Βαγγέλη Μαρινάκη, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι “το 2017, μεσούσης της εκδοτικής κρίσης, ένιωσε την ανάγκη να παρέμβει και να διασώσει τι δύο ιστορικές εφημερίδες, “Το Βήμα” και “Τα Νέα”,”
Ουδέν ανακριβέστερο. Καμιά “παρέμβαση ” του επιχειρηματία για τη “διάσωση” των δυο εφημερίδων δεν υπήρξε.
Τέτοιο χαρακτήρα είχε η παρέμβαση Σαββίδη που υπονομεύθηκε από μέσα. Αλλά και από τον Μητσοτάκη, που δεν αναγνώριζε στον Ψυχάρη το δικαίωμα να πουλήσει την επιχείρηση του σε όποιον ήθελε- για να διασωθεί.
Ο Μαρινάκης εμφανίστηκε αφού χρεοκόπησε ο ΔΟΛ και αγόρασε τους τίτλους από τις τράπεζες, ενώ εν τω μεταξύ οι μέτοχοι του “Μέγκα” το άφησαν επίσης να χρεοκοπήσει.
Από εκεί και πέρα να συμφωνήσουμε ότι συνιστά προσφορά στον ελληνικό τύπο και τους εργαζόμενους του ότι τις κατέστησε οικονομικά βιώσιμες και ικανές να συνεχίσουν…
Με μια διαφορά βεβαίως: ότι άλλαξε ο πολιτικός προσανατολισμός τους. Το Συγκρότημα Λαμπράκη ήταν παραδοσιακά αντιδεξιό εκδοτικό κέντρο και χώρος έκφρασης της Δημοκρατικής Παράταξης – Αριστεράς και Κεντροαριστεράς.
Υπό τη νέα ιδιοκτησία τους οι δυο τίτλοι εκπροσωπούν εφημερίδες που υποστηρίζουν την ΝΔ. Και ειδικά έναν Μητσοτάκη- εξέλιξη που κάνει τα κόκκαλα του Χρήστου Λαμπράκη να τρίζουν.
Τα υπόλοιπα είναι θέμα κρίσης, κυρίως από το αναγνωστικό κοινό. Γιατί όπως έλεγε ο Ψυχάρης “η εφημερίδα ψηφίζεται κάθε μέρα”…