Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ανακάλυψε έναν υποψήφιο για τον πιο απομακρυσμένο σπειροειδή γαλαξία στο σύμπαν, με την ονομασία Zhúlóng. Ο εντυπωσιακός αυτός «δίδυμος» του Γαλαξία μας, χρονολογείται περίπου 1 δισεκατομμύριο χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη και φαίνεται υπερβολικά μεγάλος για να εξηγηθεί με βάση τις υπάρχουσες θεωρίες.
Όταν οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν το James Webb για να ρίξουν μια ματιά στο πρώιμο σύμπαν, ανακάλυψαν τυχαία έναν γαλαξία που μοιάζει με τον δικό μας, με εμφανείς σπειροειδείς βραχίονες, κεντρικό πυρήνα από παλαιά άστρα και έναν δίσκο με νεογέννητα αστέρια. Δεδομένων των αναγνωρίσιμων χαρακτηριστικών του και του εντυπωσιακού μεγέθους του, οι ερευνητές ονόμασαν αυτόν τον γαλαξία τον πιο μακρινό «δίδυμο» του Γαλαξία μας που έχει παρατηρηθεί ποτέ.
Η ανίχνευση ενός τέτοιου πλήρως σχηματισμένου σπειροειδούς γαλαξία τόσο νωρίς στην κοσμική ιστορία ενισχύει πολλές πρόσφατες ανακαλύψεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, οι οποίες αμφισβητούν τις υπάρχουσες κοσμολογικές θεωρίες. Αυτές οι θεωρίες προβλέπουν ότι γαλαξίες αυτού του μεγέθους απαιτούν αρκετά δισεκατομμύρια χρόνια για να σχηματιστούν μέσω μιας σειράς συγχωνεύσεων μικρότερων γαλαξιών.
Η νέα μελέτη εκτιμά ότι ο δίσκος του Zhúlóng που σχηματίζει αστέρια, έχει διάμετρο περίπου 60.000 έτη φωτός, σε σύγκριση με το πλάτος του γαλαξία μας που είναι 100.000 έτη φωτός, και περιέχει περίπου 100 δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες, σε σύγκριση με το 1,5 τρισεκατομμύριο του Γαλαξία μας.
Πώς έγινε η ανακάλυψη
Η περίπτωση του Zhúlóng ενισχύει το επίμονο ερώτημα στην κοσμολογία: πώς αντικείμενα όπως γαλαξίες και υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες κατάφεραν να σχηματιστούν τόσο γρήγορα στο πρώιμο σύμπαν. Ο Γαλαξίας μας φέρεται να χρειάστηκε δισεκατομμύρια χρόνια για να αποκτήσει τη σημερινή του μορφή — ενώ ο Zhúlóng φαίνεται να το πέτυχε σε λιγότερο από ένα δισεκατομμύριο χρόνια.
Ο επικεφαλής της έρευνας, καθηγητής Νίκου Μαντουσούνταν, δήλωσε στο εργαστήριό του στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του Κέιμπριτζ ότι ελπίζει σύντομα να αποκτήσει τα στοιχεία που θα επικυρώσουν την ύπαρξη ζωής. «Αυτή είναι η ισχυρότερη ένδειξη μέχρι σήμερα ότι ίσως υπάρχει ζωή εκεί έξω. Ρεαλιστικά, μπορώ να πω πως αυτό θα μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε μέσα στα επόμενα ένα με δύο χρόνια».
Ο K2-18b έχει μέγεθος δυόμισι φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γης και απέχει 700 τρισεκατομμύρια μίλια από εμάς.
Η ομάδα του Κέιμπριτζ διαπίστωσε ότι η ατμόσφαιρα φαίνεται να φέρει το χημικό αποτύπωμα ενός ή δύο μορίων που σχετίζονται με τη ζωή: του διμεθυλοσουλφιδίου (DMS) και του διμεθυλοδισουλφιδίου (DMDS). Στη Γη, τα αέρια αυτά παράγονται από θαλάσσια φυτοπλαγκτόν και βακτήρια.
Ο καθηγητής Μαντουσούνταν εξέφρασε την έκπληξή του για την ποσότητα του αερίου που φάνηκε να ανιχνεύθηκε: «Η συγκέντρωση που εκτιμούμε είναι χιλιάδες φορές υψηλότερη από αυτήν που υπάρχει στη Γη», είπε. «Οπότε, αν όντως συνδέεται με ζωή, τότε αυτός ο πλανήτης θα βρίθει ζωής».
Μάλιστα, ο καθηγητής είπε ότι: «Αν επιβεβαιώσουμε ότι υπάρχει ζωή στον K2-18b, αυτό θα είναι ουσιαστικά η απόδειξη ότι η ζωή είναι κοινό φαινόμενο στον γαλαξία».
Ακόμα κι αν η ομάδα φτάσει στο πολυπόθητο πέντε σίγμα, αυτό δεν θα αποτελεί αδιάσειστη απόδειξη ύπαρξης ζωής, σύμφωνα με την καθηγήτρια Catherine Heymans του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. «Ακόμα κι αν είμαστε τόσο βέβαιοι, παραμένει το ερώτημα ποια είναι η προέλευση αυτού του αερίου», δήλωσε.
«Το Σύμπαν είναι γεμάτο εκπλήξεις»
«Στη Γη παράγεται από μικροοργανισμούς στους ωκεανούς, αλλά ακόμη και με τέλεια δεδομένα δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι έχει βιολογική προέλευση σ’ έναν εξωπλανήτη. Το Σύμπαν είναι γεμάτο εκπλήξεις και ίσως υπάρχουν γεωλογικές διεργασίες στον συγκεκριμένο πλανήτη που να εξηγούν την παρουσία αυτών των μορίων».
«Ό,τι γνωρίζουμε για πλανήτες γύρω από άλλα άστρα προέρχεται από μικροσκοπικές ποσότητες φωτός που περνούν μέσα από τις ατμόσφαιρές τους. Επομένως, έχουμε να ερμηνεύσουμε εξαιρετικά αμυδρά σήματα – όχι μόνο για σημάδια ζωής, αλλά για όλα τα υπόλοιπα επίσης», σχολίασε.
Ο Δρ Νικολάς Γουόγκαν από το Ερευνητικό Κέντρο Ames της NASA έχει ακόμη μία ερμηνεία. Δημοσίευσε μελέτη στην οποία υποστηρίζει ότι ο K2-18b είναι ένας μικρός αέριος γίγαντας χωρίς επιφάνεια.
«Μπορεί να είναι το σημείο καμπής, όπου για πρώτη φορά το θεμελιώδες ερώτημα “είμαστε μόνοι στο σύμπαν;” είναι εφικτό να απαντηθεί».
Η μελέτη έχει δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό The Astrophysical Journal Letters.