Λίγα μόλις λεπτά μετά την συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Χάγη, η Άγκυρα ανακοίνωσε μνημόνιο συνεργασίας με τη Λιβύη σε ελληνική υφαλοκρηπίδα (νότια της Κρήτης)και έκανε γνωστό ότι η Τουρκία θα προμηθευτεί σύντομα τα Eurofighter.
«Φυσικά συζητήσαμε για το F35. Όσον αφορά τα F35, έχουμε καταβάλει περίπου 1,3-1,4 δισεκατομμύρια δολάρια και διαπιστώσαμε ότι ο κ. Τραμπ έχει καλή θέληση όσον αφορά την αγορά των F35» δήλωσε ο Ερντογάν μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη.
Η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με την Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίων (TPAO), με αντικείμενο την πραγματοποίηση γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές ανοιχτά της Κρήτης.
Η συμφωνία τίθεται σε εφαρμογή μετά τις πρόσφατες συνομιλίες ανάμεσα στα δύο μέρη στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με τουρκικές πηγές, ενώ η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης επιβεβαιώνει ότι στο πλαίσιο του έργου θα πραγματοποιηθούν δισδιάστατες σεισμικές έρευνες από την TPAO.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της ηλεκτρονικής εφημερίδας Türkiye με τίτλο «Νέα κίνηση στη Γαλάζια Πατρίδα! Τουρκία και Λιβύη αναλαμβάνουν δράση κατά της Ελλάδας», οι δύο χώρες ξεκινούν άμεσα σεισμικές εργασίες στις τέσσερις θαλάσσιες περιοχές.
Αντιδρά στις ανακοινώσεις της Αθήνας η Λιβύη
Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις στις προηγούμενες ημέρες και τα δύο πολιτικά κέντρα της Λιβύης είχαν εκφράσει την έντονη αντίθεσή τους στην πρόσφατη ανακοίνωση της Αθήνας, που κοινοποιήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αφορά διεθνή πρόσκληση υποβολής προσφορών για την αδειοδότηση ερευνών για υδρογονάνθρακες στις εν λόγω περιοχές.
Η Λιβύη, με ρητορική που αντικατοπτρίζει τις πάγιες θέσεις της Τουρκίας περί θαλάσσιων ζωνών, αμφισβητεί μονομερώς τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, υποστηρίζοντας πως οι συγκεκριμένες θαλάσσιες ζώνες «βρίσκονται εντός περιοχών θαλάσσιας κυριαρχίας που τελούν υπό διαφορά με το λιβυκό κράτος».
Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει έντονη αντίδραση της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, η οποία χαρακτηρίζει τις ελληνικές ενέργειες «μονομερείς», υπονοώντας ιδιαίτερα τον πρόσφατο διαγωνισμό για υδρογονάνθρακες που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 12 Ιουνίου. Σύμφωνα με τους Τούρκους, ο διαγωνισμός αυτός «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης».
Σε αυτό το πλαίσιο, η Türkiye επισημαίνει την πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας. Αναφέρει μάλιστα ότι ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Νικόλαος Γκαριελίνης, κλήθηκε στο λιβυκό υπουργείο Εξωτερικών, όπου του διαβιβάστηκε η επίσημη αντίδραση της λιβυκής κυβέρνησης.
Ωστόσο η λιβυκή πλευρά πλέον επιχειρεί να αγνοήσει στην πράξη το διεθνές δίκαιο, ερχόμενη σε ακόμη πιο σφιχτό εναγκαλισμό με την Τουρκία.
Σημειωτέον ότι ο κ. Μητσοτάκης είχε στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ και μία σύντομη συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για την οποία ανέφερε: “Θέσαμε τα θέματα που έπρεπε και είμαστε σε αναμονή εξεύρεσης ημερομηνίας για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας”.
“Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν θα δεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων”, διαμηνύουν διπλωματικές πηγές όσον αφορά στη συμφωνία Λιβύης- Τουρκίας για σεισμικές έρευνες για υδρογονάνθρακες.
Οι ίδιες πηγές επισήμαιναν ότι ο χάρτης που φέρεται να έχει κυκλοφορήσει από τη λιβυκή εταιρεία πετρελαίου “εκ πρώτης όψεως φαίνεται κινείται νοτίως της μέσης γραμμής.” Αλλά έστελναν αυστηρό μήνυμα σε Τρίπολη και Άγκυρα για να μην υπάρξει αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο μέλλον.
Στην ανακοίνωση δεν αποσαφηνίζεται ποιες είναι αυτές οι περιοχές, ωστόσο όπως αναφέρθηκε κυκλοφόρησε συγκεκριμένος χάρτης. Αλλά σε κάθε περίπτωση, αυτή η συμφωνία Λιβύης- Τουρκίας “πατάει” πάνω στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έχει προγραμματίσει επίσκεψη σε Τρίπολη και Βεγγάζη στις αρχές Ιουλίου, με στόχο την επαναπροσέγγιση και με τα δύο κέντρα εξουσίας στη Λιβύη και με την πρόθεση να προτείνει προσφυγή στη Χάγη για τον καθορισμό ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών.