Του Νίκου Λακόπουλου
Το “δώρο” του Κυριάκου Μητσοτάκη στο ΚΚΕ- τα έγγραφα της “Συμφωνίας του Θέρισσου”- απασχολούν ήδη τους ιστορικούς ερευνητές και τον τύπο- όπως την Εφημερίδα των Συντακτών που μιλά για “ιστορική λαθροχειρία”.
“Ο πρόεδρος της Ν.Δ. είπε ένα τεράστιο ψέμα, διαγράφοντας ουσιαστικά μερικές από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας της Κρήτης, στις οποίες ενέχεται η παράταξη των Βενιζελικών-Φιλελευθέρων αλλά και ο ίδιος ο πατέρας του” γράφει ο Μάριος Διονέλλης.
“Η συμφωνία του Θερίσου όντως υπεγράφη στις 7 Νοεμβρίου του 1943 στο χωριό Μεσκλά Χανίων. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ισχυρίζεται πως είναι ο ίδιος που συνέταξε το χειρόγραφο κείμενό της αλλά και πως την υπέγραψε μαζί με τον Μιλτιάδη Πορφυρογένη ως εκπρόσωποι της ΕΟΚ και του ΕΑΜ αντίστοιχα. Ωστόσο, σε δακτυλογραφημένη ανατύπωση του 1948 το όνομα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη έχει προστεθεί χειρόγραφα, ενώ το όνομα του Πορφυρογένη δεν υπάρχει στις υπογραφές παρά μόνο σε μία σημείωση που αναφέρει ότι παρέστη μεν κατά το πλείστον των συζητήσεων αλλά δεν υπέγραψε”.
Η ανάγνωση που κάνει η εφημερίδα είναι πως “αποτελεί μέγα ιστορικό ψεύδος πως η συμφωνία αυτή απέτρεψε τον εμφύλιο πόλεμο στην Κρήτη, τη στιγμή που ο συντάκτης της, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, φαίνεται να έπαιξε ενεργό ρόλο ακριβώς στο αντίθετο, στη μεταφορά του εμφυλίου στο νησί”. Ο ίδιος ο γραμματέας του ΚΚΕ Δημ. Κουτσούμπας, όταν παρέλαβε το έγγραφο για να εμπλουτίσει το αρχείο του κόμματος φαίνεται να πιστεύει πως την ιστορική μνήμη έχει ο καθένας δικαίωμα “να τη διαβάζει από την δική του σκοπιά”. Αλλά δεν είναι άσχετο ποια στιγμή διάλεξε ο υιός Μητσοτάκη να “χαρίσει” το έγγραφο, όπως άλλοτε ο τότε γραμματέας διάλεξε τη στιγμή να φάει τα γιουβαρελάκια της κας Μητσοτάκη -καθιστώντας τον Ανδρέα Παπανδρέου υπόδικο κι απαλάσσοντας τον μετέπειτα πρωθυπουργό από την Αποστασία και τον χαρακτηρισμό -από τον Ανδρέα- του Μητσοτάκη ως “Εφιάλτη της Δημοκρατίας”.
Η απόπειρα της εφ. ‘Αυριανή” να χαρακτηρίσει τον Κ.Μ. ως συνεργάτη των Γερμανών με τη γνωστή φωτογραφία κατέρρευσε όταν αποδείχτηκε πως ο ένας από τους Γερμανούς με τους οποίους εικονίζεται ήταν αντιναζιστικής, λιποτάκτησε και παντρεύτηκε στην Ελλάδα. Η Πολιτική Βιογραφία του Κώστα Μητσοτάκη από τον Δημ. Δημητράκο -με πρόλογο του Μίκη Θεοδωράκη- που έγινε και υπουργός της κυβέρνησης της “Νέας Δημοκρατίας”- παρουσιάζει έναν -νεαρό τότε- να βρίσκεται στα πόδια των Γερμανών -ως δικηγόρος και μάλιστα γερμανομαθής.
“Πήγαινα στα γραφεία της Γκεστάπο ένοπλος. Αν έβγαζα το πιστόλι και τους έλεγα “Ψηλά τα Χέρια” θα το έκαναν”.
Οι Γερμανοί μένουν σπίτι του, αλλά αυτός εργάζεται με -και για- τους Άγγλους, ως Ελληνας πατριώτης. Συνελήφθη δύο φορές, αλλά τη μια του χαρίστηκε η ζωή -λόγω 25ης Μαρτίου- και την άλλη ανταλλάχτηκε με Γερμανούς αιχμαλώτους και μάλιστα κατ΄εντολήν του …Χίτλερ. Η ατυχία ήταν πως αν και οπλοφορούσε συνελήφθη την μοναδική φορά που δεν είχε πιστόλι μαζί του. Καλύτερα γιατί θα τους πυροβολούσε και θα τον εκτελούσαν.
Η διήγηση του ίδιου του Μητσοτάκη χρόνια πολλά μετά παίρνει τρομακτικές διαστάσεις: “Βλέποντάς με να περνώ οι διάφοροι γνωστοί ‘αρχισαν να λένε “τον πιάσανε πάλι τον Μητσοτάκη”. Μετά εγώ διέταξα να παραδοθεί σε μένα η Γκεστάπο και διέταξα να μου παραδώσει όλο τον οπλισμό”! Ήταν περίπου 90 αυτόματα και 150 πιστόλια τα οποία “μοίρασα και φυλάκισα τη Γκεστάπο κι άρχισα να ανακρίνω εγώ τον Γλεμπίν που με ανέκρινε ίσαμε τότε…Δεν μου είπαν βέβαια πολλά πράγματα, αλλά εγώ τους ανέκρινα κανονικά”.
Το βασικό πρόβλημα με τον Μητσοτάκη είναι πως σε τέτοιες στιγμές, όπως όταν του παραδόθηκε ένας Γερμανός Στρατηγός- είτε είναι μόνος του είτε όσοι παραβρίσκονται έχουν άλλη άποψη για τα πράγματα. Φυσικό, αλλά και ύποπτο όταν μιλάμε γι΄αυτόν που έστειλε στο δικαστήριο για υποκλοπές τον Ανδρέα Παπανδρέου που -όπως θα πει μετά ο αρχικοριός Μαυρίδης- της έκανε …ο ίδιος.
Ένα βιβλίο -του Ι. Παίζη- που το 1972 για την “γερμανοφιλία” του πατέρα του Μητσοτάκη -που έγραφε πως στο σπίτι των Μητσοτάκηδων “κάνανε κάθε βράδυ γλέντια με Γερμανούς”- αποσύρθηκε αμέσως ύστερα από μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση. Εν προκειμένω “το κείμενο της Συμφωνίας τη” Θερίσσου γράφτηκε από τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και απέβλεπε στην αποφυγή του εμφυλίου πολέμου στην Κρήτη, την μοναδική περιοχή που συνέβη κάτι τέτοιο. Τη συμφωνία διαπραγματεύθηκαν και υπέγραψαν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης από την πλευρά της ΕΟΚ και ο Μιλτιάδης Πορφυρογένης από την πλευρά του ΕΑΜ. Η διαπραγμάτευση αυτή στάθηκε αφορμή να δημιουργηθεί μια αμοιβαία εκτίμηση ανάμεσα στους δύο άντρες παρά τις ιδεολογικές τους διαφορές. Αργότερα ο Μητσοτάκης έκρυψε τον Πορφυρογένη και τον βοήθησε να διαφύγει στη Στερεά Ελλάδα».
Tο συμφωνητικό του Θέρισου αν και έγινε το 1943 καθαρογράφηκε το 1948 με μια σημείωση ότι ήταν εκεί ο Πορφυρογένης, αν και δεν την υπέγραψε. Το υπογράφει ο Σκουλάς, αλλά ένα χέρι έχει γράψει πάνω από ένα όνομα την λέξη «Μητσοτάκης». To πρωτότυπο –που γράφτηκε ….δια χειρός Μητσοτάκη -όπως γράφει στο …πλάι (!)- αλλά για ποιο λόγο και πότε ο συντάκτης ή κάποιος άλλος θεώρησε απαραίτητο να τονίσει -στο πλάι- δια χειρός ποίου συνετάχθη; Προφανώς οι συντάκτες είχαν προβλέψει τον Εμφύλιο που θα γινόταν ίσως γιατί είχαν μαντικές ικανότητες. Aλλά δεν μερίμνησαν να γράψουν μέσα στο κείμενο πως αυτός απεφεύχθη -στην Κρήτη- χάρη στον Μητσοτάκη.
Φυσικά ο Εμφύλιος έγινε και στην Κρήτη με πρωταγωνιστή τον Γυπάρη που μαζί με τον Μητσοτάκη εκλέγεται βουλευτής με το ψηφοδέλτιο των Φιλελευθέρων του Σοφοκλή Βενιζέλου. Στην κηδεία του πρώτου ο Μητσοτάκης θα εκφωνήσει επικήδειο για την συμβολή του στον “συμμοριτοπόλεμο” -που χάρη σ΄αυτόν δεν έγινε ποτέ στην Κρήτη. Θάλεγε κανείς πως ο Κ.Μ ανάλογα με τις περιστάσεις μεταμορφώνεται από αντικομμουνιστή -σε φιλοκομμουνιστή που διαθέτει πολλές μαρτυρίες και για το ένα και για το άλλο. Ποιος ήταν τελικά ο Μητσοτάκης;
“H πολιτι
κή μου ήταν να ελαχιστοποιήσουμε τις αρνητικές συνέπειες του Εμφυλίου”. Κι έτσι “δώσαμε αμνηστία σ΄αυτούς που αποπειράθηκαν να δολοφονήσουν τον Σοφοκλή Βενιζέλο”, αλλά ” δεν είχα ζητήσει δημόσια την κατάργηση της Μακρονήσου”. Αντιθέτως. Είχε από την προσωπική του εφημερίδα -τον Κήρυκα- καταγγέλλει την «πλήρην συνθηκολόγησιν του επισήμου κράτους ενώπιον της κομμουνιστικής βίας», είναι καθοδηγητής- λέει- του Γυπάρη και θα γράψει ότι «η συμβολή του εις την διάλυσιν των εαμικών σωμάτων υπήρξε σημαντική».
Ο ίδιος ήταν στόχος της ΟΠΛΑ, αλλά οι σχέσεις του με Αριστερούς τον έσωσαν από την δολοφονία του. Ήταν λογικό να είναι αντικομμουνιστής, όπως ο Βενιζέλος που ζητούσε την εκτέλεση του Μπελογιάννη- όταν ο Καρτάλης απειλούσε να παραιτηθεί αν γινόταν- όντας φίλος του Μητσοτάκη. Είναι η στιγμή που ακόμα κι ο Ντε Γκολ ή ο Αρχιεπίσκοπος ζητάνε να μην εκτελεσθεί η στιγμή. Τι θα κάνει ο -βουλευτής- Μητσοτάκης που φυγάδευσε από την Κρήτη λίγα χρόνια πριν, όπως λέει τον Πορφυρογέννη; “Δεν είχα καμία ανάμιξη, έμεινα απαθής, θεατής των γεγονότων”.
Αυτός είναι ο Μητσοτάκης. Δεν θέλει να γίνει η εκτέλεση του Μπελογιάννη, αλλά μένει απαθής. Έχει υπερασπιστεί όμως τον Μπριλάκη, αλλά και εξαίρει τον Γυπάρη για τη στάση του στον “συμμοριτοπόλεμο”. Κάνει συμφωνίες με τους κομμουνιστές, αλλά υμνεί και τους κομμουνιστοφάγους. Κι όταν έρχεται η στιγμή παίζει τον ιστορικό του ρόλο. Πάντα στα παρασκήνια, πάντα μυστικά, όταν δεν υπάρχει κάποιος άλλος.
«Η ανταλλαγή Ελλήνων πολιτών με Γερμανούς στρατιωτικούς, υπήρξε μοναδική στην ιστορία του Β’ παγκοσμίου πολέμου και χρειάστηκε να εγκριθεί από την ανώτατη συμμαχική και γερμανική ηγεσία. Επίσης, στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη από την πλευρά των Ελλήνων και τον ταγματάρχη Denis Ciclitira από την πλευρά των Άγγλων, έγινε η μυστική παράδοση του τελευταίου Γερμανού Στρατηγού Benthag στο σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου στα Χανιά, στις αρχές Μαΐου του 1945 προκειμένου να δρομολογηθεί η επίσημη παράδοση στο Ηράκλειο λίγους μήνες αργότερα».
Δηλαδή. Ο Στρατηγός παραδόθηκε δυο φορές – τη πρώτη …μυστικά στον Μητσοτάκη, αλλά τελικά έφυγε με τον οπλισμό του που σημαίνει πως μάλλον δεν παραδόθηκε ποτέ. Η σκηνή αυτή αξίζει να αποδοθεί, όπως την αφηγείται ο ίδιος. “Μαθαίνω ότι η Γερμανία κατέρρευσε κι ο Χίτλερ αυτοκτόνησε. “Τι περιμένουμ娔 λέω στους άλλους. “Πρέπει να τολμήσουμε να πάμε μέσα και να πάμε στο Γερμανό Στρατηγό”.
“Έγινε λοιπόν το εξής εκπληκτικό. Παίρνουμε ένα μικρό γερμανικό φορτηγάκι- λάφυρο πολέμου- φορτώνουμε ασύρματους και σακίδια και ξεκινάμε εν στολή ο Τσικλητήρας και γω και μπαίνουμε στην κατεχόμενη ζώνη. Μας σταματάνε. Εγώ τότε φώναξα το όνομά μου. Του είπε ότι είχαμε έρθει για την παράδοση του Γερμανού Στρατηγού”. Ο φρουρός, ένας ναύτης τάχε χαμένα”.
Ο Γερμανός του προσέφερε …πούρο και καφέ και δέχτηκε να παραδοθεί. Υπήρχαν όμως και οι ένοπλοι Χανιώτες γι΄αυτό η παράδοση κρατήθηκε μυστική!
Πάμε πάλι. “Παρεδόθη σε μένα ο Γερμανός στρατηγός, αλλά μείναμε σύμφωνοι ότι δεν θα το ανακοινώσω”. Ο Μητσοτάκης κι άλλοι δυο εγκαθίστανται σε ένα σπίτι διακόσια μέτρα πιο κάτω και οι Γερμανοί τους φέρνουν πίτσες. “Δεν το ήξερε κανείς. Οι Γερμανοί είχαν παραδοθεί. Είχα απευθείας σύνδεση με το Γερμανό στρατηγό, σήκωνε το τηλέφωνο και του έδινα διαταγές”.
Θα αναρωτιέστε τι έγινε μετά. Μετά ο Γερμανός ξαναπαραδόθηκε επίσημα κι ο Μητσοτάκης συνέλαβε την Γκεστάπο.
