Του Γ. Λακόπουλου
Ο ανασχηματισμός ήταν καμένος, από τη στιγμή που χρειάστηκε δυο μήνες από την προαναγγελία του για να προκύψει. Παρόλα αυτά ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κατάφερε να του προσδώσει κάποιο ενδιαφέρον. Το νέο κυβερνητικό σχήμα έχει από όλα: ανανέωση, κομμένους, συμβιβασμούς, προσδοκίες και απογοητεύσεις.
Φέρνει στο προσκήνιο νέα πρόσωπα με καλές προοπτικές, απομακρύνει κάποια από τα βαρίδια, αλλά όχι όλα, διαψεύδει τις ελπίδες δυο τουλάχιστον προσώπων που ξεροστάλιαζαν έξω το μέγαρο Μαξίμου, αλλά δεν καταφέρνει να ανοίξει την πόρτα σε κάποιους άλλους, εκτός ΣΥΡΙΖΑ που το άξιζαν.
Είναι καλό σχήμα -και πάντως καλύτερο από το προηγούμενο- αλλά θα μπορούσε και καλύτερο. Είναι ολοφάνερο ότι σε πολλές περιπτώσεις οι ισορροπίες διαμορφώθηκαν κοντά στο μηδέν.
Παίρνει το ρίσκο να δώσει ευκαιρίες σε νέα πρόσωπα. Αλλά και επιδίδεται σε ασκήσεις μάλλον άτυχων εσωτερικών ισορροπιών, μετακινήσεις και αυξομειώσεις αρμοδιοτήτων.
Βελτιώνει την εικόνα κάποιων υπουργείων και αξιοποιεί ότι καλό μπορεί να βρεθεί στην σημερινή Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ , αλλά και επιβεβαιώνει την πολιτική ανορθογραφία με τον Καμμένο.
Το εγχείρημα –έξι μήνες αργότερα από τότε που ο πρωθυπουργός έχει υποσχεθεί να αξιολογήσει την κυβέρνηση του Σεπτεμβρίου-είχειι ένα πρόβλημα: όχι ποιους να βγάλει – αυτοί έκαναν μπαμ- αλλά κυρίως ποιους να βάλει. Το δεύτερο καθόριζε το πρώτο.
Στο πολιτικό κλίμα του καλοκαιριού είχε πληθώρα υποψηφίων εκτός ΣΥΡΙΖΑ για να αντικαταστήσουν ήδη αποτυχημένους Συριζαίους. Θεώρησε ότι πρέπει να προηγηθεί το συνέδριο και έχασε το τάιμινγκ. Στο συνέδριο κυριάρχησε, αλλά ήταν μια πύρρειος κυριαρχία: δεν υπήρχε πολιτική ουσία αφού δεν έβγαλε κανένα όραμα και καμιά στόχευση.
Απλώς αποδείχθηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα είναι ένα μεγάλο γκρουπούσκουλο. Μόλις 28.000 μέλη ψήφισαν για το συνέδριο ενός κόμματος που παίρνει δυο εκατομμύρια ψήφους – ως τώρα τουλάχιστον.
Έκτοτε τον πήρε η αποκάτω- και ένας από τους στόχους του ανασχηματισμού είναι να το αναστρέψει. Τα λάθη στην επικοινωνία που διόγκωσαν την Καλογριτσιάδα, οι τραγικοί χειρισμοί με το ΕΣΡ, τον Πολύδωρα και την επιμονή του υπουργού Επικρατείας να σύρει την κυβέρνηση στο χορό της υπεράσπισής του, δημιούργησαν συνθήκες που περιόρισαν τις επιλογές του Τσίπρα εκτός ΣΥΡΙΖΑ. Άρα περιορίστηκαν και οι χειρισμοί του εντός.
Έπρεπε να φύγουν οι αποτυχημένοι, οι απροσάρμοστοι και όσοι – δηλαδή τουλάχιστον ένας- έχουν προελκύσει τη βουή πλήθους για ηθικούς λόγους. Προφανώς και όσοι τον παρέσυραν σε λάθη και όσοι προσπάθησαν να τον εκβιάσουν για να κρατήσουν την καρέκλα τους. Πολύς κόσμος.
Μια κίνηση θα ήταν να τους απομακρύνει χωρίς συζήτηση και ας πήγαιναν στη Βουλή να το ρίξουν. Η καλύτερή του. Προτίμησε να διαπραγματευτεί. Αλλά το κλίμα είχε αλλάξει στο μεταξύ.
Χωρίς καλό πάγκο, χωρίς βοήθειες απέξω άρχισαν παίρνουν πάλι το πάνω χέρι οι κομματικοί που στην καλύτερη περίπτωση δεχόταν απλώς μετάθεση. Αυτό έκανε τη σούπα πιο ξινή και αραίωνε επικίνδυνα το μείγμα της νέας εκκίνησης και ανανέωσης που ήθελε να δείξει. Τελικά προτίμησε τον αιφνιδιασμό της γενιάς του. Ανέδειξε μια ομάδα 4ορηδων. Αλλά δεν μπόρεσε να πάει ως το τέλος τη σκούπα. Και το νέο σχήμα έχει βαρίδια και απροσάρμοστους.
Για να αρχίσουμε τις αρνητικές πλευρές του ανασχηματισμού, η περίπτωση Σκουρλέτη -που έχασε το αντιμνημονιακό παιχνίδι του αλλά αναβαθμίστηκε- δείχνει ότι η Κουμουνδούρου έχει ακόμη ισχύ και αυτό φάνηκε και σε άλλες περιπτώσεις που δεν αφορούν το κόμμα. Π.χ. το υπουργείο Εξωτερικών θα παραμείνει χωρίς εξωτερική πολιτική και το υπουργείο Άμυνας ως αυτόνομη μονάδα ιδιωτικής χρήσεως.
Ποια διοικητική μεταρρύθμιση να περιμένουμε από την γιατρό Όλγα Γεροβασίλη και ποια ναυτιλιακή πολιτική θα ασκήσει ο Πάνος Κουρουμπλής; Τι ακριβώς υποδηλώνει η παραμονή του Σπίρτζη, του Κατρούγκαλου ή του Σταθάκη; Για ποιο λόγο δεν έγινε δραστική παρέμβαση στο υπουργείο Γεωργίας; Πόσο θα αντέξει στο υπουργείο Δικαιοσύνης ο Κοντονής; Σε τι εξυπηρετεί η παραμονή του Πολάκη;
Τι θα αλλάξει επειδή ο Νίκος Παππάς πήρε ένα δώρο για να συνεχίσει τους λανθασμένους αττικισμούς του με τον νόμο του και απλώς δεν θα είναι πλέον κάτι σαν Πρωθυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ;
Τι άλλο από τον Ζουράρι είχε να προσφέρει το Καμμένος από τη στιγμή που τσίμπησε ένα ακόμη υφυπουργείο; Τι ακριβώς εξυπηρετεί η διατήρηση …τεσσάρων υπουργών Επικρατείας -με τον Αλέκο Φλαμπουράρη μόνιμο σε έναν ρόλο στον οποίο κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς κάνει;
Στη θετική πλευρά του ανασχηματισμού βρίσκουμε την παρουσία νέων ανθρώπων με καλό βιογραφικό -που, αν μη τι άλλο, θα μεταφέρουν το κλίμα της γενιάς τους. Η υπουργοποίηση της Κονιόρδου έχει την αυτόνομη αξία της, όπως έχει και η επιβράβευση κάποιων προσώπων με σοβαρή κοινοβουλευτική παρουσία, όπως ο Φάμελλος και ο Γαβόγλου, ή του Μουζάλα, του Ξανθού, του Τσιρώνη, του Χαρίτση και του Χουλιαράκη που παρέμειναν.
Τολμηρές κινήσεις όπως η ανάθεση του υπουργείου Εργασίας σε μια άγνωστη νεαρή έχουν το ενδιαφέρον τους. Όπως έχει φυσικά ενδιαφέρον να δούμε αν ο υπουργός Οικονομίας διατηρεί τις απόψεις τους κατά της συμμετοχής στο Ευρώ που του αποδίδονται, ίσως λόγω της σχέσης του με τον διαβόητο υιό Γκαλμπρέιθ. Στην περίπτωσή του πάντως ο Πρωθυπουργός διατήρησε τη συνήθεια να υπουργοποιεί … ζευγάρια.
Προφανώς θετική επίπτωση στην κυβερνητική εικόνα έχει η απουσία του Δρίτσα, του Μπαλτά και των μικρομεσαίων που απομακρύνθηκαν , όπως και η υπουργοποίηση του Στέργιου Πιτσιόρλα -τον οποίον δε θα μπορεί να αποδοκιμάζουν ως …αντικυβερνητικό ορισμένοι -χωρίς να προκαλούν κυβερνητική κρίση πλέον. Φυσικά και η απομάκρυνση Φίλη, ο οποίος δεν πλήρωσε τον Ιερώνυμο, όπως λένε, αλλά την δημόσια αξίωση του να παραμείνει. Ήταν θέμα αξιοπρέπειας για τον Τσίπρα.
Στις ουδέτερες πλευρές της αλλαγής υπουργικού συμβουλίου καταγράφεται ότι αφού ο Πρωθυπουργός δεν βρήκε αξιόλογα ονόματα από το ΠΑΣΟΚ άλλων εποχών, προτίμησε να μην συμβιβαστεί με τη Μαριλίζα. Όπως προτίμησε να μην επιβραβεύσει τον παλιό εσωκομματικό αντίπαλο του Φώτη Κουβέλη. Θα μπορούσε όμως να βρεθεί στο νέο σχήμα μια θέση για τη Λούκα Κατσέλη και παραλειφθούν -αν μη τι άλλο για να μικρύνει το σχήμα-, κάποια ονόματα που είτε υπάρχουν είτε όχι στην κυβέρνηση κανείς δεν θα το προσέξει.
Εν κατακλείδι ο Αλέξης Τσίπρας κινήθηκε μάλλον συντηρητικά στον πρώτο, κατ’ ουσίαν, ανασχηματισμό της θητείας του. Θα μπορούσε και καλύτερα.