Toυ Βασίλη Κόκκα
Ζούμε αναμφίβολα σέ μία εποχή έκρηξης τών ανισοτήτων!Αναβιώνουν παθολογίες πού σημάδεψαν μαύρες σελίδες στήν ιστορία μας.
Ή όλο καί ακριβέστερη γνώση αυτών τών πολύ μεγάλων καί συχνά κραυγαλέων ανισοτήτων δέν οδηγεί όμως στή διόρθωση τους.Αντίθετα,επιφέρει ένα αίσθημα αδυναμίας καί ενός πολιτικού κλονισμού….
Παντού στόν πλανήτη αυξάνεται ραγδαία ό αριθμός τών ατόμων πού λαμβάνουν γλίσχρες αμοιβές γιά τήν εργασία τους καί πολλαπλασιάζονται τά νοικοκυριά πού ζούν κάτω από τό όριο τής φτώχειας ώς αποτέλεσμα κυρίως τής ανεργίας καί τής επισφαλούς εργασίας.Τήν ίδια στιγμή πού υπάρχει μία θεαματική έως καί σκανδαλώδης αύξηση στά έσοδα τών τραπεζιτών,τών χρηματιστών,τών διευθυντικών στελεχών τών μεγάλων επιχειρήσεων,όπως καί τών μεγάλων αθλητών ή τών διασημοτήτων τού θεάματος.
Στίς ΗΠΑ τό 1982 τό 10% τών υψηλότερων εισοδημάτων συγκέντρωνε περίπου τό 35% τού συνολικού πλούτου καί σκαρφάλωσε τό 2015 στό 66% !!!Στή Γαλλική περίπτωση ανάμεσα στό 2000 καί στό 2008 ή αύξηση γιά τούς χαμηλόμισθους ήταν συνολικά 4% ενώ ό πλούτος τού 1% τής προνομιούχου ελίτ υπερδιπλασιάσθηκε…..
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι εδώ καί αρκετά χρόνια έχει γίνει αλλαγή πορείας στόν κόσμο μας.Αυτό εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους γιατί άν συνεχισθεί αυτή ή κατηφορική πορεία θά απειλήσει νά κλονίσει τήν ίδια τή δημοκρατία!
Κι όμως,ή σημερινή κατάσταση δέν αποτελεί κληρονομιά τού παρελθόντος.Αντίθετα,
σηματοδοτεί μία θεαματική ρήξη μέ αυτό,αντιστρέφοντας μία μακροχρόνια τάση μείωσης τών εισοδηματικών καί περιουσιακών ανισοτήτων τού προηγούμενου αιώνα.Καί αυτό τό κλείσιμο τής ψαλίδας δέν έγινε από μόνο του…Προήλθε από τήν ταχύτερη άνοδο τών κατώτερων εισοδημάτων,από τήν επιβράδυνση τής αύξησης τών αμοιβών τών πιό προνομιούχων καθώς και από τίς κοινωνικές μεταβιβάσεις καί τά πολύ ισχυρά διορθωτικά αποτελέσματα τής προοδευτικής φορολογίας.Έγινε χάρη σέ μεγάλους κοινωνικούς αγώνες,μαχητικές διεκδικήσεις καί πολιτικές ηγεσίες πού πίστευαν ότι γιά νά μήν είναι κατάφωρα άδικη μία κοινωνία,θά πρέπει νά εγγυάται σέ όλους ανεξαίρετα τήν ικανοποίηση τών βασικών αναγκών(στέγη, τροφή,υγεία,εκπαίδευση).
Στίς μέρες μας εμφανίζεται ένα έκ πρώτης παράδοξο…Ενώ τό αίσθημα ότι ζούμε σέ μία άδικη κοινωνία είναι μακράν πλειοψηφικό, αυτή ή κρίση δέν οδηγεί σέ διεκδικητικές δράσεις ή σέ πολιτικές επιλογές πού έχουν σοβαρές πιθανότητες νά ανατρέψουν τήν πορεία τών πραγμάτων…
Υπάρχει παντού μία διάχυτη κοινωνική δυσαρέσκεια πού όμως συνήθως συνδυάζεται μέ μία πρακτική παθητικότητα καί τελικά καταλήγει σέ μία μορφή σιωπηλής ανοχής καί εντέλει άρρητης αποδοχής αρκετών εκφράσεων αυτών τών σκανδαλωδών ανισοτήτων!!!Γι αυτό καί ενώ ξέρουμε τά πάντα,λέμε τά πάντα,χωρίς όμως τελικά ν’αλλάζει τιποτε….Βρισκόμαστε καθημερινά ενώπιον καταστάσεων πού μάς θλίβουν καί μάς στενοχωρούν αλλά παραμένουμε παθητικοί,χωρίς κάν ν’αντιλαμβανόμαστε τήν παράλυση μας….
Αυτή τήν οφθαλμοφανή διάσπαση τής κοινωνικής κρίσης τήν πριμοδοτεί καί τήν υποδαυλίζει δόλια καί μεθοδικά ή ολιγαρχία τού πλούτου σέ αγαστή συνεργασία μέ πολιτικούς ελαφρών βαρών πού δέν έχουν αρχές καί αξίες καί μέ τήν αμέριστη συνδρομή τών συστημικών ΜΜΕ τής αφεντικογραφίας….
Έτσι λοιπόν,από τή μιά έχουμε μία γενική απόρριψη τής σημερινής μορφής τής κοινωνίας,μία διάχυτη απογοήτευση,ή οποία όμως συνυπάρχει μέ μία μορφή αποδοχής τών μηχανισμών πού τήν παράγουν!!!Είναι ένα είδος σύγχρονης πολιτικής σχιζοφρένειας πού αφορά πολλούς από μάς.Καταγγέλουμε μέ στεντόρεια φωνή καί πάθος τίς επαχθείς πραγματικές ανισότητες ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζουμε σιωπηλά ώς νόμιμες τίς πηγές τής ανισότητας πού βρίσκονται από πίσω τους!!! Μέ όσα κάνουμε καί μέ όσα δέν κάνουμε….
Γιατί ή αλήθεια είναι ότι καί ή λαότητα κάποιες φορές επιδεικνύει μία επιλήψιμη ασυνέπεια! Δέν έχει πάντα δίκιο…
Πέρα από τά κοινωνικά δεδομένα υπάρχουν καί οί ειδικές καταστάσεις πού τίς συνδυάζουμε μέ ατομικές επιλογές πού δέν είναι πάντα συμβατές μέ τό συλλογικό συμφέρον καί τίς ευρύτερες κοινωνικές καί πολιτικές επιδιώξεις.Γιατί,άλλο πράγμα νά διαμορφώνεις γνώμη,νά διατυπώνεις κρίσεις καί νά παίρνεις αποφάσεις γιά γενικές καταστάσεις στίς οποίες τά άτομα προβάλλουν τόν εαυτό τους αφηρημένα ενώ οί προσωπικές τους συμπεριφορές καθορίζονται συγκεκριμένα καί στηρίζονται σέ μορφές δικαιολόγησης πολύ πιό στενές…
Δυσκολεύονται πολλοί νά τό κατανοήσουν καί ούκ ολίγοι δυσανασχετούν αλλά ή αλήθεια είναι ότι έχουν αλλάξει παντού στόν κόσμο τά δεδομένα τής πολιτικής καί κομματικής αντιπαράθεσης.Νά ένας λόγος πού έχουν αποσταθεροποιηθεί βαθύτατα τά αριστερά προοδευτικά κόμματα τά οποία είχαν ταυτισθεί ιστορικά μέ τήν προώθηση τής ιδέας τής ισότητας.Δέ δίνουν πλέον τόν τόνο τής εποχής!!!Μπορεί τά συνθήματα νά διατηρούν ασφαλώς τή θέση τους στά προγράμματα καί στούς προεκλογικούς λόγους αλλά οί αριστερές βεβαιότητες είναι πιά συνήθως αποκομμένες από τήν εμπειρία,καθώς αδυνατούν νά υποδείξουν μέ απτό καί προφανή τρόπο τούς αγώνες που πρέπει νά δοθούν καί τίς προοπτικές πού πρέπει νά αναζητηθούν. Οί προοδευτικές ιδέες καί επαγγελίες έχουν γίνει μία απόμακρη θεότητα καί ή τυπική λατρεία τους δέν τρέφει πλέον καμιά ζωντανή πίστη!!!Πόσο δέ μάλλον όταν τά ζητήματα τών μή προνομιούχων αντιμετωπίζονται μέ όρους συμπόνιας καί όχι κοινωνικών δικαιωμάτων…
Ό τρόπος ζωής μας γίνεται ολοένα πολύ λιγότερο γοητευτικός απ’ότι ήταν πρίν μερικά χρόνια.Υπάρχει στούς περισσότερους από μάς ένα αίσθημα ανησυχίας πού κάποιες φορές μάς παρακινεί ν’αναζητούμε αποδιοπομπαίους τράγους καί νά καταφεύγουμε σέ μαγικές σκέψεις….
Εκπίπτει καθημερινά ό ίδιος ό δημοκρατικός βίος καθώς τόν σέρνουν οί δαίμονες τής ομοιογένειας τού πολιτικού συστήματος καί ή μαρμάρινη εντολή τής TINA……
Ό λόγος τών προοδευτικών δυνάμεων πάνω σέ ό,τι βιώνουμε είναι δυστυχώς συχνά ανυπόστατος.Ενοχικά διστακτικός ή ακάθεκτα ξύλινος!Εκσυγχρονιστικός ή αγκυλωμένος…
Μοιρασμένος ανάμεσα σέ ένα σχίσμα πού τόν υπερβαίνει,ένα σχίσμα ανάμεσα στήν κοινωνία καί τήν οικονομία.Γι’αυτό καί παραδέρνει,μή βρίσκοντας τή ψυχή του,
ανάμεσα στή Σκύλλα καί στή Χάρυβδη….
Στή δίνη τής συγκυρίας άς αναλογισθούν όλοι ότι οί επικκλήσεις πού στηρίζονται στό δεκανίκι κοσμητικών επιθέτων καί ευφάνταστων επικοινωνιακών τρίκ,ηχούν πλέον σάν κενό κέλυφος.Δέν αρκεί πιά κανένα αρνητικό ξόρκι.Τά εκατομμύρια τών……αφανών απαιτούν νά σκιαγραφηθεί μία θετική εικόνα ενός επιθυμητού κόσμου!!!
Είναι άραγε εφικτό στίς μέρες μας;
” Είμαστε πλασμένοι από τήν ίδια ύλη
πού είναι φτιαγμένα τά όνειρα
καί ή μικρή ζωή μας περιβάλλεται
από ένα ύπνο…”
William Shakespeare