Του Μανώλη Δρεττάκη
Η πολύνεκρη τραγωδία που προκάλεσαν οι πυρκαγιές στην Αττική βύθισε σε πένθος τον λαό μας για τον άδικο χαμό τόσων πολλών συνανθρώπων μας που είτε ζούσαν είτε βρέθηκαν στις πυρόπληκτες περιοχές.
Μπροστά σ’ αυτή την τραγική κατάσταση, εκείνοι που στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων είναι όλοι αυτοί (πυροσβέστες, λιμενικοί, αστυνομικοί και εθελοντές) που με κίνδυνο της ζωής τους βοήθησαν στο να σωθούν εκατοντάδες εγκλωβισμένοι στη στεριά και στη θάλασσα, καθώς και όσοι στη συνέχεια με κάθε τρόπο παρέχουν βοήθεια στους πληγέντες για να ανακουφίσουν τον πόνο τους.
Σε αντίθεση με όλους τους παραπάνω, η σημερινή κυβέρνηση και τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα επί σαράντα χρόνια, αντί να ομονοήσουν μπροστά σ’ αυτή την εθνική τραγωδία, αλληλοκατηγορούνται, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι με αυτό τον τρόπο συνεχίζονται η εγκληματική ανευθυνότητα και η απρονοησία με την οποία κυβέρνησαν (οι προηγούμενοι) και κυβερνούν (οι σημερινοί) τη χώρα.
Δύο παραδείγματα που έζησα τη δεκαετία του ’80 είναι χαρακτηριστικά της διαχρονικής ανευθυνότητας και της απρονοησίας, με τις οποίες όλες οι κυβερνήσεις αντιμετώπισαν το πρόβλημα των πυρκαγιών -και όχι μόνο.
Το πρώτο, το 1982, ως υπουργός Οικονομικών στο Υπουργικό Συμβούλιο. Υπουργός Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος ήταν τότε ο αείμνηστος Αντώνης Τρίτσης, ο οποίος είχε καταρτίσει ένα νομοσχέδιο για την πολεοδομική ανασυγκρότηση της χώρας.
Συζητώντας μαζί του, του έλεγα «προώθησέ το, για να σταματήσει η ανέγερση νέων αυθαιρέτων».
Δυστυχώς, πολλοί, με διάφορους τρόπους, κατάφεραν να καθυστερήσει η ψήφισή του, η οποία έγινε το 1983. Στο μεσοδιάστημα, χτίστηκαν πολλά αυθαίρετα.
Την τύχη που είχε τελικά ο νόμος αυτός στη συνέχεια (δηλαδή την κατάρρευση της προσπάθειας αυτής εξαιτίας πιέσεων που ασκήθηκαν) την περιγράφει η αρχιτέκτων Φωτεινή Μαργαρίτη σε άρθρο της στο φύλλο της Εφημερίδας των Συντακτών της 3.8.18.
Το δεύτερο, το 1988, όταν σε προσκύνημά μου στο Αγιον Ορος συνάντησα τον δασάρχη της Χαλκιδικής, ο οποίος μου έλεγε ότι δεν του χορηγούσαν τα μικρά ποσά που χρειάζονταν για να καθαριστούν από τα ξερά χόρτα τα μονοπάτια του Αγίου Ορους. Δύο χρόνια αργότερα, το 1990, ξέσπασε μια πολύ μεγάλη πυρκαγιά στο Αγιον Ορος, που κατέκαψε μια τεράστια έκταση, και από την οποία κινδύνευσαν να καούν μοναστήρια.
Διαχρονικά, με μεγάλη καθυστέρηση ψηφίζονται νόμοι για την αντιμετώπιση πυρκαγιών, πλημμυρών, σεισμών και άλλων καταστροφών, οι οποίοι μένουν στα χαρτιά, λόγω πιέσεων από μικρά και μεγάλα συμφέροντα, στα οποία υποκύπτουν οι κυβερνώντες προκειμένου να παραμείνουν στην εξουσία. Το χειρότερο είναι ότι το πρόβλημα των αυθαιρέτων διαιωνίζεται με τους διαδοχικούς νόμους όλων των κυβερνήσεων (και της σημερινής) για τη νομιμοποίησή τους για καθαρά εισπρακτικούς λόγους.
Οι νόμοι αυτοί ενθαρρύνουν και εκείνους που δεν έχουν ακόμα χτίσει αυθαίρετα, να το πράξουν, βέβαιοι ότι κάποια κυβέρνηση θα τα νομιμοποιήσει.
Η ανευθυνότητα, όμως, των κυβερνήσεων συνεχίζεται και όταν επέλθει η καταστροφή. Η προηγούμενη πολύνεκρη τραγωδία συνέβη στις πυρκαγιές στην Ηλεία και στην Εύβοια, το 2007.
Τόσο έπειτα από όλες τις μεγάλες πυρκαγιές που είχαν συμβεί τα προηγούμενα χρόνια όσο και μετά από εκείνη του 2007, τη μεγαλύτερη από όλες και στην οποία κάηκαν πάνω από 2.000.000 στρέμματα, καμιά κυβέρνηση, είτε του ΠΑΣΟΚ είτε της Ν.Δ., δεν έλαβε τα μέτρα που χρειάζονταν για να αποτραπούν απώλειες ανθρώπων και να ελαχιστοποιηθούν οι καμένες εκτάσεις.
Επί σαράντα χρόνια, οι κυβερνήσεις των κομμάτων αυτών, εκτός από ανευθυνότητα, επέδειξαν και εγκληματική απρονοησία και σήμερα εμφανίζονται ως αμέτοχες της καταστροφής.
Τηρουμένων των αναλογιών, το ίδιο ισχύει και για τη σημερινή κυβέρνηση. Είναι βέβαιοι οι κυβερνώντες ότι τα τριάμισι χρόνια που βρίσκονται στην εξουσία δεν χτίστηκαν κι άλλα αυθαίρετα, παρά την οικονομική κρίση;
Επιπλέον, όλα τα χρόνια που ήταν στην αντιπολίτευση, δεν κατήγγελλαν τους τότε κυβερνώντες για την έλλειψη μέτρων αποτροπής ή περιορισμού των πυρκαγιών και δεν στηλίτευαν την αδράνειά τους στην κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών και κατοικιών πάνω σε ρέματα ή που εμπόδιζαν πρόσβαση στη θάλασσα; Τι έκαναν για όλα αυτά τα τελευταία τριάμισι χρόνια;
Το χειρότερο είναι ότι, λόγω της κρίσης, έκαναν περικοπές στις δαπάνες που χρειάζονταν για την αγορά αναγκαίων μέσων πυρόσβεσης και πρόσληψη προσωπικού.
Τώρα, εξαγγέλλουν τη λήψη μέτρων που θα έπρεπε να έχουν λάβει τους πρώτους έξι μήνες της θητείας τους. Δεν το έκαναν.
Με ανάληψη της πολιτικής ευθύνης και ανασχηματισμό, οι κυβερνώντες δεν μπορούν να κάνουν μέσα στον έναν χρόνο που τους απομένει για τη συμπλήρωση της τετραετίας τα όσα δεν έκαναν τα τριάμισι προηγούμενα χρόνια και, φυσικά, δεν μπορεί να είναι βέβαιοι ότι θα κερδίσουν τις εκλογές.
Ανεξάρτητα, όμως, από το ποια θα είναι η επόμενη κυβέρνηση, η σημερινή οξύτατη αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβερνώντες και στους προκατόχους τους (και σήμερα αντιπολιτευόμενους) το μόνο που εγγυάται είναι ότι η ανευθυνότητα και η απρονοησία των κυβερνήσεων θα συνεχιστούν.
*πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ