FRESH

Η άναρχη και αυθαίρετη δόμηση βασικός παράγοντας της τραγωδίας

 

Οι πραγματικές συνέπειες μιας χρόνιας μάστιγας που κατατρύχει τη χώρα μας, εκείνη της αυθαίρετης δόμησης, ήρθαν εκ νέου στην επιφάνεια, δυστυχώς αυτή τη φορά με τον πλέον τραγικό τρόπο, μετά τις φονικές πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική. Όπως επισημαίνει άλλωστε το πόρισμα της έρευνας, που διεξήγαγε ομάδα του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών με επικεφαλής τον καθηγητή Ευθύμιο Λέκκα, η άναρχη και αυθαίρετη δόμηση υπήρξε βασικός παράγοντας της τραγωδίας στο Μάτι. «Ο ιδιαίτερος πολεοδομικός σχεδιασμός του οικισμού  ενέργησε ως “παγίδα” για τον πληθυσμό που προσπάθησε να εκκενώσει», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο πόρισμα.

Η συγκεκριμένη ζοφερή πραγματικότητα προφανώς δεν αφορά μόνο την πληγείσα περιοχή του Ματιού, καθώς η αυθαίρετη δόμηση φαίνεται να έχει κατακλύσει σταδιακά εδώ και δεκαετίες κάθε σπιθαμή σχεδόν

«Αν κοιτάξει κανείς τον πολεοδομικό χάρτη της Αττικής τόσο το 1960 όσο και το 1990, αλλά κι αργότερα, θα διαπιστώσει πως ό,τι αυθαίρετο είχε χτιστεί μέχρι τότε, είχε νομιμοποιηθεί» σημειώνει χαρακτηριστικά μιλώντας στο Τvxs.gr ο ομότιμος καθηγητής Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ, Γιώργος Σαρηγιάννης.

της ελληνικής επικράτειας. Σε κάθε περίπτωση τα επίσημα στοιχεία των δηλώσεων αυθαίρετης δόμησης, που έδωσε στη δημοσιότητα το ΤΕΕ είναι κάτι παραπάνω από αποκαλυπτικά. Σύμφωνα με αυτά λοιπόν, τα δηλωμένα αυθαίρετα ακίνητα μόνο στην περιοχή του Ματιού είναι 327, από τα οποία περίπου τα μισά ανήκουν στην κατηγορία 5, δηλαδή μιλάμε για παντελώς αυθαίρετα κτίσματα ή με υπέρβαση μεγεθών άνω του 40% και τα οποία κατασκευάστηκαν μετά το 1983. Όπως προαναφέραμε βέβαια η πανελλαδική εικόνα σχετικά με την αυθαίρετη δόμηση είναι εξίσου άσχημη, καθώς στη συγκεκριμένη κατηγορία ανήκουν σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία 971.000 κτίσματα. Ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά αυθαιρέτων βάσει του πληθυσμού καταγράφεται στο Ηράκλειο Κρήτης. Περίπου 35.000 αυθαίρετα κτίσματα αντιστοιχούν σε σχεδόν 150.000 κατοίκους!

Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις

Υπενθυμίζεται ότι μόλις προχθες η κυβέρνηση, δια στόματος του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα, ανακοίνωσε δέσμη μέτρων με σκοπό την αντιμετώπιση της κατάστασης. Αυτή περιλαμβάνει 20 άμεσες παρεμβάσεις για την αντιμετώπηση της αυθαίρετης δόμησης. Μάλιστα όπως επισημάνθηκε το αμέσως επόμενο διάστημα, με βάση τη σχετική προτεραιοποίηση, θα προχωρήσει η κατεδάφιση 3.200 αυθαίρετων κτισμάτων και κατασκευών που έχουν ήδη τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης. Πρόκειται για κτίσματα που βρίσκονται σε ζώνη αιγιαλού, αναδασωτέες δασικές εκτάσεις σε εθνικούς δρυμούς και ρέματα στην Αττική. Το ίδιο θα συμβεί και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Επίσης για κάθε αυθαίρετο κτίσμα που εντοπίζεται σε φάση κατασκευής, θα προχωρά άμεσα η κατεδάφισή του, ενώ επιταχύνονται οι διαδικασίες ελέγχου και κατεδαφίσεων για περιφράξεις σε απόσταση 500 μέτρων από τη ζώνη αιγιαλού. «Αν κάποια αρμόδια αρχή ή υπάλληλός της -και το λέω, διότι έχει συμβεί κατά κόρον τις τελευταίες δεκαετίες- επιλέξει να κάνει τα στραβά μάτια σε περιπτώσεις αυθαίρετων κτισμάτων, να ξέρει ότι τα ψέματα τελείωσαν. Θα αρκεί μια σχετική Υπουργική Απόφαση για να επιβληθεί επιτέλους η νομιμότητα», τόνισε ο πρωθυπουργός, ανακοινώνοντας παραλληλα πως δημιουργείται ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΥΠΕΝ, σε συνεργασία με το ΤΕΕ, για την αυθαίρετη δόμηση, μέσω της οποίας θα γίνεται καταγραφή όλων των αυθαιρεσιών – πολεοδομικών, δασικών, σε αιγιαλούς, σε ρέματα. Παράλληλα, θα γίνεται παρακολούθηση της πορείας όλων των καταγγελιών, ώστε να μην λιμνάζουν πια, σε συρτάρια Υπηρεσιών.

«Επί δεκαετίες ο καθένας έχτιζε όπως ήθελε και μετά τρέχαν από πίσω οι κυβερνήσεις και τα νομιμοποιούσαν»

Την ίδια στιγμή πάντως ειδικοί, που παρακολουθούν με ιδιαίτερη προσοχή την εξέλιξη της αυθαίρετης δόμησης στη χώρα μας, εκτιμούν πως η αντιστροφή της υπάρχουσας κατάστασης μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι. «Αν κοιτάξει κανείς τον πολεοδομικό χάρτη της Αττικής τόσο το 1960 όσο και το 1990, αλλά κι αργότερα, θα διαπιστώσει πως ό,τι αυθαίρετο είχε χτιστεί μέχρι τότε, είχε νομιμοποιηθεί» σημειώνει χαρακτηριστικά μιλώντας στο Τvxs.gr ο ομότιμος καθηγητής Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ, Γιώργος Σαρηγιάννης και προσθέτει: «Αυτό σημαίνει πως επί δεκαετίες ο καθένας έχτιζε όπως ήθελε, γνωρίζοντας πως κανείς δε θα τον πειράξει. Αντιθέτως, εκείνο που συνέβη στην πράξη είναι ότι κάθε κυβέρνηση που εκλεγόταν, έτρεχε να νομιμοποιήσει κάθε αυθαιρεσία».

«Αυτό δε συνέβη τυχαία, καθώς η ελληνική οικονομία δομήθηκε συνειδητά από το 1952, με συγκεκριμένη κατεύθυνση που εκπορευόταν από την Τράπεζα της Ελλάδος, στην οικοδομή. Ελάχιστοι λοιπόν ήταν αυτοί που θέλησαν να μπουν εμπόδιο σε αυτή τη διαδικασία» προσθέτει ο ομότιμος καθηγητής Αρχιτεκτονικής. Ένας από αυτούς τους ελάχιστους που θέλησαν να βάλουνε τάξη σε αυτή την κατάσταση ήταν, σύμφωνα και με την άποψη του κυρίου Σαρηγιάννη, ο Αντώνης Τρίτσης, στον οποίο ανήκει και η πιο σοβαρή σχετική νομοθετική προσπάθεια το 1983. Τονίζει όμως με νόημα πως «ήταν σαφές πως όλοι όσοι τον διαδέχτηκαν είχαν άλλες προτεραιότητες κι άλλες κατευθυντήριες γραμμές. Γι’ αυτό τον λόγο γίνανε αλλεπάλληλες καίριες τροποποιήσεις στον νόμο Τρίτση, που ουσιαστικά ανέστειλαν σε πολλές περιπτώσεις τις ευεργετικές διατάξεις του».

Ιδιαίτερα αιχμηρός είναι ο κύριος Σαρηγιάννης όσον αφορά στη νοοπτροπία που κυριάρχησε για δεκαετίες στο ζήτημα. «Υπάρχουν περιοχές, όπως η Κρήτη, όπου βλέπω πως διαπιστώνεται σήμερα σωρεία παραβάσεων, στην οποία επικρατούσε επί χρόνια η πολεοδομία της καραμπίνας. Κι ο νοών νοείτω» επισημαίνει και προσθέτει πως «σε ευρύτερο επίπεδο επικρατούσε η πολεοδομία των μικρομεσαίων. Αυτός ήταν κι ο λόγος που τα μεγάλα πολιτικά κόμματα παραδοσιακά φρόντιζαν να τα έχουν καλά με τους αυθαιρετούχους. Να φανταστείτε πως είχα βρεθεί παλιότερα σε πάνελ με βουλευτές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι μάλωναν για το ποιος από τους δυο κατάφερε να βάλει περισσότερα μέτρα εντός σχεδίου» σημειώνει κλείνοντας.

ΑΠΟ ΤΟ TVXS