Η σαρωτική επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ

Toυ Μελέτη Ρεντούμη

Η 20ή Ιανουαρίου 2025 σηματοδότησε την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, καθώς ορκίστηκε ως ο 47ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Με μια θητεία που υπόσχεται βαθιές αλλαγές και πολιτικές ανατροπές, ο Τραμπ ξεκίνησε τη δεύτερη προεδρία του με μια σειρά από εκτελεστικά διατάγματα, τα οποία επιβεβαίωσαν το προεκλογικό του στίγμα και τις φιλοδοξίες του για τη διακυβέρνηση.

Ο Τραμπ είχε δηλώσει χαρακτηριστικά στον πριν λίγο καιρό ότι θα χρησιμοποιήσει τις προεδρικές του εξουσίες δικτατορικά μόνο την πρώτη ημέρα, για να δώσει το στίγμα των προθέσεών του. Μεταξύ των πρώτων βασικών ενεργειών του ήταν η κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης στα σύνορα με το Μεξικό, η διεύρυνση του προγράμματος πετρελαϊκών γεωτρήσεων και η απομάκρυνση της χώρας από διεθνείς οργανισμούς και συμφωνίες.

Πιο συγκεκριμένα, μία από τις πρώτες κινήσεις του νέου Προέδρου ήταν η κήρυξη εθνικής ενεργειακής κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Με αυτό το διάταγμα, επιταχύνθηκε η αδειοδότηση νέων υποδομών για ορυκτά καύσιμα, ενώ ταυτόχρονα ανατράπηκαν οι περιβαλλοντικές πολιτικές της προηγούμενης κυβέρνησης. Ο Τραμπ υποστήριξε ότι η ανάπτυξη των ορυκτών καυσίμων αποτελεί κεντρικό άξονα της οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας, χαρακτηρίζοντας την πράσινη μετάβαση του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν πράσινη απάτη.

Όσον αφορά στο μεταναστευτικό, ο Τραμπ προχώρησε σε αυστηροποίηση των κανονισμών, παγώνοντας την απόδοση ιθαγένειας σε παιδιά που γεννιούνται από παράνομους μετανάστες στις ΗΠΑ. Αυτή η απόφαση αναμένεται να πυροδοτήσει έντονες νομικές αντιδράσεις, καθώς θίγει τη 14η Τροπολογία του Συντάγματος. Παράλληλα, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα νότια σύνορα, με στόχο την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης και την ενίσχυση των συνόρων.

Επίσης, η εξωτερική πολιτική του Τραμπ ξεκίνησε με την αποχώρηση των ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), κατηγορώντας μάλιστα τον οργανισμό για αποτυχία στη διαχείριση της πανδημίας. Έτσι ο νέος πρόεδρος διέταξε την αναστολή της χρηματοδότησης προς τον ΠΟΥ, μια κίνηση που αναμένεται να αποδυναμώσει σημαντικά τις διεθνείς προσπάθειες για την αντιμετώπιση υγειονομικών κρίσεων.

Μια άλλη αμφιλεγόμενη κίνηση ήταν η μετονομασία του Κόλπου του Μεξικού σε Κόλπο της Αμερικής και του όρους Ντενάλι της Αλάσκας σε Όρος Μακίνλεϊ. Οι αλλαγές αυτές αποσκοπούν, σύμφωνα με τον Πρόεδρο, στην επαναφορά της κοινής λογικής στη διακυβέρνηση και στην ανάδειξη των αμερικανικών παραδόσεων.

Εκτός αυτού, προχώρησε στην ανάκληση στόχων για τα ηλεκτρικά οχήματα, ακυρώνοντας τη δέσμευση της προηγούμενης κυβέρνησης να καταστήσει ηλεκτρικά τα μισά νέα οχήματα έως το 2030. Τόνισε ότι η στροφή στα ηλεκτρικά οχήματα υπονομεύει την εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία, ενώ την ίδια στιγμή η Κίνα παραμένει ο μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως.

Σε γενικές γραμμές, η εξωτερική πολιτική του Τραμπ χαρακτηρίζεται από μια τάση απομονωτισμού και εθνικού προστατευτισμού. Η αποχώρηση από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα και η ακύρωση της συνεργασίας με τον ΠΟΥ υπογραμμίζουν τη στρατηγική του να αποστασιοποιήσει τις ΗΠΑ από διεθνείς θεσμούς. Παράλληλα, οι αυξημένοι δασμοί και η ενίσχυση της εσωτερικής παραγωγής δείχνουν την πρόθεση του Προέδρου να εστιάσει στην εγχώρια οικονομία, ακόμα και εις βάρος της παγκόσμιας συνεργασίας και αλληλεγγύης.

Σε κάθε περίπτωση, η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε σαρωτικά, με πολιτικές που ανατρέπουν το status quo σε πολλά επίπεδα. Οι αποφάσεις του νέου Προέδρου αντικατοπτρίζουν τη φιλοσοφία του «Πρώτα η Αμερική», αλλά ταυτόχρονα εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για την κοινωνική συνοχή και τον ρόλο των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή. Είναι προφανές πως η προεδρία Τραμπ φαίνεται να οδηγεί τη χώρα σε μια νέα εποχή, με έντονα διλήμματα για το μέλλον της αμερικανικής κοινωνίας και σε αναζήτηση μία νέας παγκόσμιας πολιτικής ισορροπίας.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός