Toυ Νίκου Γαλάτη
“Το σύστημα που για δεκαετίες λεηλάτησε τη χώρα, προσπάθησε ευθέως να μας ανατρέψει μέσω μιας εμπλοκής στην αξιολόγηση. Δεν τους βγήκε”. έγραψε ο πρωθυπουργός στο τουίτερ. “Μπορούμε να μιλήσουμε για μια συμφωνία που παρά τα προβλήματα έχει μια ισορροπία» συμπλήρωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. “Κανένας δεν ισχυρίζεται ότι τα αρνητικά μέτρα δεν θα έχουν επιπτώσεις σε κοινωνικές ομάδες, όμως όταν παρουσιαστεί το σύνολο του πακέτου της συμφωνίας και με τα αντίμετρα, η εικόνα θα αλλάξει’.
Η κυβέρνηση εμφανίζει μια προσδοκία ως γεγονός. “Και μόνο ότι θα υπάρξουν περίπου 3,5 δισ. ευρώ μέτρα δημοσιονομικής επέκτασης (αντίμετρα) που θα αφορούν στη στήριξη του κοινωνικού κράτους, των νέων, προγράμματα καταπολέμησης της ανεργίας, εξισορροπούν την εικόνα και δίνουν τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε μια κεντρική εξαγγελία της, που είναι η οικοδόμηση του κοινωνικού κράτους”.
Η αλήθεια είναι πως η οικονομία βρίσκεται κάτω από ένα τεντωμένο σκοινί κι η κυβέρνηση έβαλε χαμηλά τον πήχη και πέρασε από κάτω. Η οικονομική αβεβαιότητα λόγω της καθυστέρησης της αξιολόγησης έβλαψε την αγορά κι η νέα φοροκαταιγίδα ανοίγει έναν φαύλο κύκλο τη γνωστή σπείρα όπου οι φόροι μειώνουν τα έσοδα κι οδηγούν σε νέους φόρους.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ, το 2010, η συνολική δαπάνη για συντάξεις ήταν της τάξης του 15% επί του ΑΕΠ. Το 2016 είχε ξεπεράσει το 18%, παρά το γεγονός ότι η μέση σύνταξη είχε περικοπεί κατά 8%. Οι τελευταίες κυβερνήσεις αντί να πληρώνουν δημοσίους υπαλλήλους τους έκαναν συνταξιούχους κι αντί να επιδοτούν την εργασία πληρώνουν ανέργους ή εμφανίζουν ως μείωση της ανεργίας τους μισθούς τρακόσιων ευρώ.
Oι περικοπές των συντάξεων και η λιτότητα δεν μπορούν βέβαια να αυξήσουν το ΑΕΠ και η ελάφρυνση του χρέους δεν μπορεί να απαντήσει στο πρόβλημα μιας χώρας που δεν απάντησε ακόμα στο αν τα μνημόνια έφεραν την κρίση ή η κρίση τα μνημόνια.
“Η χώρα χρειάζεται ανάπτυξη και αυτή προϋποθέτει ένα γενναίο επενδυτικό σοκ. Ορισμένοι μιλούν για € 100 δισ. κατά την επόμενη πενταετία. Οι επενδύσεις όμως χρειάζονται χρηματοδότηση, η οποία μπορεί να προέλθει από τρεις εναλλακτικές πηγές: εσωτερική αποταμίευση, ξένες άμεσες επενδύσεις ή δανεισμό από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές” γράφει στο ΑΠ ο Πρόεδρος της Εθνικής Ασφαλιστικής Χριστόφορος Σαρδελής.
” Όταν έκλεισε αυτή η στρόφιγγα, μετά το 2008, κατέρρευσαν οι επενδύσεις και ο σχηματισμός παγίου κεφαλαίου σήμερα δεν αρκεί ούτε καν για να καλύψει τις αποσβέσεις. Στην ουσία, μια ματιά στα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών δείχνει ότι η χώρα περνά περίοδο αποεπένδυσης. Το δημογραφικό πρόβλημα δεν θα πλήξει όλες τις χώρες της ΕΕ ομοιόμορφα. Πρόκειται για προαναγγελία μιας ασύμμετρης δημοσιονομικής αδυναμίας με επίκεντρο τον ευρωπαϊκό νότo”.
Τι σημαίνει αυτό; Οι επενδύσεις μειώθηκαν σημαντικά λόγω της οικονομικής κρίσης στην ελληνική οικονομία. Ωστόσο, όπως προβλέπουν οικονομικοί ερευνητές η ανάπτυξη από 20,17 δισ. ευρώ το 2015 θα φτάσει τα 29,13 δισ. ευρώ το 2021. Τότε θα πέσει και η ανεργία στο 17%. Το τέλος του τούνελ -όπως παρατήρησε και ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης τοποθετείται στο 2030, αν και ο ίδιος δήλωσε πιο αισιόδοξος.
Το χρέος το 2017 θα ανέλθει στα 318,6 δισ. ευρώ από 315,1 δισ. ευρώ ή στο 174,8% του ΑΕΠ από 178,9% του ΑΕΠ. Τι σημαίνει αυτό; Aν θυμηθούμε τον Ευ. Βενιζέλο που περηφανευόταν πως πέτυχε την μεγαλύτερη μείωση χρέους όλων των εποχών -από την εποχή του …Νέρωνα- να λέει πως βάλαμε πάτο στο βαρέλι, από τότε μείναμε στον πάτο.
Φυσικά υπάρχουν τα “σημάδια ανάκαμψης» που διαπιστώνει για την ελληνική οικονομία η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι δηλώσεις πως «η ελληνική οικονομία μεγενθύνεται σταδιακά» και «το πραγματικό ΑΕΠ θα φτάσει το … 0,3% μετά την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών και το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης”.
Η Κομισιόν προβλέπει ότι η ισχυρή ανάπτυξη του ΑΕΠ αναμένεται να βάλουν το χρέος σε πτωτική πορεία από το 2017 και μετά. Η εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων το 2017 και το 2018 θα αυξήσει το κόστος δανεισμού βραχυπρόθεσμα, αλλά θα το μειώσει μακροπρόθεσμα και θα ελαφρύνει το πρόγραμμα αποπληρωμής χρέους.
Το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι θα φτάσει το 2017 στο 177,2% και το 2018 στο 170,6%. Η ανεργία στο 22% το 2017 και στο 20,3% το 2018. Ο πληθωρισ
μός αναμένεται να είναι μηδενικός το 2016, 1,3% το 2017 και 1% το 2018. Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά το 2017 (12%), και το 2018 (14,2%) από 4% το 2016.
Το 2017 το ΙΟΒΕ προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει με ρυθμό ανάπτυξης 1,5 έως 2,0%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 86η θέση, μεταξύ 138 χωρών, ως προς τον δείκτη ανταγωνιστικότητας της, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του World Economic Forum – πτώση πέντε θέσεων από το 2015. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ έξι χρόνια προσπάθειας δεν έφεραν καμία βελτίωση της θέσης της Ελλάδας ως προς τον δείκτη ανταγωνιστικότητας. Αυτό οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο υψηλό επίπεδο διαφθοράς, στη χαμηλή οικονομική ελευθερία αλλά και στην απροθυμία ξένων επιχειρήσεων να δραστηριοποιηθούν στη χώρα.
Στα έξι χρόνια της κρίσης, όπως είπε ο πρόεδρός του κ. Αθανασόπουλος, δεν σημειώθηκε βελτίωση στην ελληνική οικονομία. Δεν απελευθερώθηκαν αποτελεσματικά αγορές, δεν εξασφαλίστηκε διοικητική επάρκεια , δεν εξαλείφθηκε η διαφθορά. Ωστόσο το ΙΟΒΕ βλέπει σχετική βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος, κάμψη της αβεβαιότητας, αύξηση καταθέσεων επιχειρήσεων – νοικοκυριών, επιβράδυνση πιστωτικής συρρίκνωσης προς επι
χειρήσεις, αλλά η παρατηρούμενη εξασθένιση αβεβαιότητας δεν συνεπάγεται ότι αποκαταστάθηκε η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία.
Όλα αυτά δίνουν μια συγκρατημένη έως μηδενική αισιοδοξία της τάξης του … 0,3%- όσο θα βελτιωθεί και το ΑΕΠ. Η κυβέρνηση θα εγκαινιάσει κι άλλα …κομμάτια δρόμων. Το προσφυγικό θα επιδεινώσει την κατάσταση της Χώρας των Γκιαούρηδων, όπως την λέει ο Ερντογάν -που όμως σε μια αποστροφή του λόγου του, όταν μίλησε για την φυγάδευση του σ’ “αυτά τα νησιά” δέχτηκε πως δεν είναι δικά του κι “αυτός ήθελε να πεθάνει στην πατρίδα του”. Άρα, από αύριο -ίσως- τελειώσει αυτό το κλίμα πολεμικής αναμέτρησης στο Αιγαίο.
Αυτό δεν σημαίνει πως η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσει προβλήματα σε ένα εχθρικό περιβάλλον -ακόμα κι αν οι αλλαγές στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Γερμανία είναι πιο ευνοϊκές. Οι προβλέψεις- λόγω μαύρης οικονομίας- μπορεί να αποδειχθούν πιο καλές, η ανάπτυξη νάρθει νωρίτερα κι η Ελλάδα να βγει από το τούνελ. Αλλά ποιος εγγυάται ότι σε ένα κόσμο που αλλάζει τρομακτικά δεν θα αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα; Aυτός είναι ο λόγος που ο Κέινς- αντίθετα με τους σύγχρονους οικονομικούς προφήτες- έλεγε “αποφεύγω να κάνω προβλέψεις, ειδικά για το μέλλον”.
Χρόνια πολλά και συγκρατημένη Ανάσταση!
