Του Μελέτη Ρεντούμη
Οι ιταλικές εκλογές τελείωσαν για την ανάδειξη νέας Βουλής και νέας κυβέρνησης και δυστυχώς όλα τα απαισιόδοξα σενάρια επαληθεύτηκαν όσον αφορά την πορεία και τον προσανατολισμό της Ιταλίας στην ΕΕ.
Είναι βασικό να τονίσουμε ότι μιλάμε για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, με σημαντική βιομηχανία και εξαγωγές σχεδόν σε όλους τους τομείς. Παράλληλα όμως η χώρα αντιμετωπίζει σημαντικό πρόβλημα με το δημόσιο χρέος της, καθώς ξεπερνά ήδη το 130% ως ποσοστό του ΑΕΠ γεγονός που την καθιστά ευάλωτη στα δημοσιονομικά ελλείμματα και σε πάσης φύσεως παροχές μέσω των δημοσιονομικών δαπανών.
Το αποτέλεσμα των εκλογών έχει επί της ουσίας, δύο αναγνώσεις, μία πολιτική και μία οικονομική. Σύμφωνα με την πολιτική, τα δύο παραδοσιακά κόμματα το κεντροδεξιό του Μπερλουσκόνι και το δημοκρατικό του Ματέο Ρέντζι, ουσιαστικά κατέρρευσαν καθώς η μεν κεντροδεξιά συγκέντρωσε μόλις 14 % των ψήφων, η δε κεντροαριστερά κοντά στο 24% που σημαίνει ότι είναι αδύνατον να αποτελέσει το ένα από τα δύο κόμματα τον βασικό κορμό μιας νέας κυβέρνησης, παρά μόνο ένα συμπλήρωμα ως κυβερνητικοί εταίροι.
Οι μεγάλοι νικητές των εκλογών είναι από την μία το κίνημα των Πέντε Αστέρων που επένδυσε στον λαϊκισμό σε όλη την προεκλογική εκστρατεία και επιμένει σε αυτόνομη πορεία, καθώς και η Λέγκα του Βορρά του Σαλβίνι που παραγκώνισε το κεντροδεξιό κόμμα και φιγουράρει πλέον ως ο μεγάλος κυβερνητικός εταίρος ή ακόμα και να ηγηθεί ενός κυβερνητικού συνασπισμού κεντροδεξιάς.
Πάντως τα σενάρια κυβερνησιμότητας δεν είναι πολύ αισιόδοξα, καθώς υπάρχουν σοβαρές ιδεολογικές διαφορές και αποστάσεις μεταξύ των τεσσάρων πρώτων κομμάτων, με αποτέλεσμα να είναι πιθανή η προσφυγή στις κάλπες μετά από ένα μεταβατικό διάστημα μίας προσωρινής κυβέρνησης.
Η οικονομική τώρα ανάγνωση του αποτελέσματος, θέλει την Ιταλία να δυσκολεύεται στην αναχρηματοδότηση του χρέους της, καθώς θα χρειαστεί να αναζητήσει από τις διεθνείς αγορές σχετικά άμεσα 150 δις ευρώ, ποσοστό τεράστιο κυρίως με βάση την πολιτική αβεβαιότητα στην οποία υπεισέρχεται η χώρα.
Αν κρίνει μάλιστα κάποιος από τα προγράμματα των κομμάτων, θα δει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η Λέγκα με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, έχουν κοινά σημεία, στον αντιευρωπαϊσμό και στον αντισυστημικό ρόλο που θέλουν να παίξουν στην χώρα τους, πιστεύοντας ότι η Ιταλία απελευθερώνεται έτσι από τα δεσμά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, αγνοώντας τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης και της αλληλεξάρτησης των οικονομιών.
Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να πούμε ότι οι εξελίξεις στην Ιταλία δεν βοηθούν καθόλου την εμβάθυνση της ΕΕ και είναι σίγουρο ότι θα αποτελέσουν ένα νέο πονοκέφαλο για την Κομισιόν και τα υπόλοιπα κοινοτικά όργανα στο να βρουν ένα δρόμο συνεννόησης με την Ιταλία αν προκύψει μία κυβέρνηση με κορμό την Λέγκα ή το Κίνημα των Πέντε Αστέρων.
Είναι επίσης μία πολύ κακή συγκυρία για την χώρα μας, καθώς η Ιταλία είναι μία χώρα με ισχυρή και διαχρονική φιλία με την Ελλάδα, ενώ αποτελεί μία σημαντική χώρα προορισμού των ελληνικών εξαγωγών, ενώ ο τουρισμός από την γείτονα χώρα είναι επίσης κομβικός για τα συνολικά έσοδα της Ελλάδας στο εγχώριο ΑΕΠ.
Εν κατακλείδι θα πρέπει να περιμένουμε την εξέλιξη του όποιου κυβερνητικού συνασπισμού στην Ιταλία για να βγάλουμε τα κατάλληλα και τελικά συμπεράσματα, αλλά η γενική τάση είναι δυστυχώς για μία ακόμη φορά, η άνοδος της ακροδεξιάς και του λαϊκισμού σε ένα εκρηκτικό μείγμα που αναζωπυρώνει την οικονομική λογική του προστατευτισμού και την πολιτική απομόνωση χωρών που τελικά υποβαθμίζουν το ευρωπαϊκό όραμα και μακροχρόνια ζημιώνουν την αλληλεγγύη και τη διεθνή συνεργασία.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός.