Γράφει ο Γιώργος Λακόπουλος
Το όνομά του είναι Στρατής Παλαιολόγος – παλαιός πιονέρος της Δημοκρατικής παράταξης -και έγραψε στον τοίχο του: «Να πεθαίνεις και να σε κλαίνε Μητσοτάκης, Λατινοπούλου, Άδωνις, Πλεύρης και Μπακογιάννη… ούτε στον χειρότερο εφιάλτη μου…».
Είναι η πιο αιρετική αποδοκιμασία στη σπέκουλα για τον Διονύση Σαββόπουλο, από ανθρώπους που δεν είχαν συνάφεια με την καλλιτεχνική κληρονομιά του.
Απλώς τους βόλεψε η πολυθρύλητη «στροφή» του και μπερδεύτηκαν ανάμεσα σε όσους είχαν βιωματικούς λόγους να θρηνούν για την απώλειά του. Είτε είχαν αποδεχθεί τη «στροφή», είτε όχι.
Η επικαιρότητα της αναχώρησής του θόλωσε την εικόνα, με τον Μητσοτάκη να εκφωνεί επικήδειο ως «φίλος και θαυμαστής του». Προσωπική σχέση μπορεί να είχαν, αλλά ανάθεμα κι αν είχε σχέση με το περιεχόμενο του έργου του. Απλώς τον… κληρονόμησε. Τα «άπαντα Σαβόπουλου» δεν έχουν σχέση με τα «άπαντα Μητσοτάκη»…
Η αδέξια προσπάθεια Μητσοτάκη
Ήταν αδέξια η προσπάθεια του Πρωθυπουργού στη Μητρόπολη – με τον «ρηχό» λόγο του, σαν μύγα στο γάλα της «σαββοπουλικής» μυσταγωγίας στην ατμόσφαιρα – να εμφανιστεί ως… ερμηνευτής του Σαββόπουλου. Δίπλα στον Σκαμπαρδώνη, τη Γαλάνη και τον Αλκίνοο- που συγκλόνισαν.
Οι αναφορές του στο έργο του Σαββοπούλου ήταν ανιστόρητη παρωδία. Στις «τόσες γενιές που σφράγισε η διαδρομή του» δεν ανήκει η «γαλάζια γενιά», που άκουγε Μπέσυ Αργυράκη και Ρόμπερτ Ουίλιαμς. Ούτε οι ΕΚΟΦίτες που τις έδερναν στα αμφιθέατρα προδικτατορικά.
Εισοδιστής στον «Σαββοπουλισμό», μάλλον δεν έπιασε ποτέ στα χέρια του τον δίσκο «Βρώμικο ψωμί» για να μην ξέρει ότι το τραγούδι «Άγγελος, Εξάγγελος» που ήταν περισσότερο Μπομπ Ντίλαν και λιγότερο Σαββόπουλος. Που, όπως θυμίζει ο Πάσχος Μανδραβέλης στην «Καθημερινή», δεν το έκρυβε: «Ο ίδιος γράφει φαρδιά πλατιά στους δίσκους του ότι ο «Άγγελος εξάγγελος» είναι του Ντίλαν, ενώ η μετάφραση και διασκευή δική του».
Επίσης «τα νέα που μας έφερε ήταν όλα μια ψευτιά, μα ακούγονταν ευχάριστα στ’ αυτιά μας», μάλλον αφορούν τον πολιτικό Μητσοτάκη όλο και πιο πολύ – όπως και την κυβέρνησή του ότι «η νύχτα εναλλάσσεται με νύχτα».
Πράγματι «ο χρονογράφος του νεοελληνικού ταξιδιού» ήταν «πατριώτης που αγαπούσε τον τόπο του ειλικρινά». Αλλά αυτή η αγάπη τον κράτησε ως δημιουργό και νέο άνθρωπο μακριά από τη μια πλευρά της ιστορίας: Δεν πήγασε από όσους αναθεμάτιζαν τον Βενιζέλο, περιέθαλπαν τους δωσίλογους και του μαυραγορίτες, συντάχθηκαν με τη χούντα… Να τα λέμε κι αυτά…
Προφανώς ο Μητσοτάκης δεν πήγε απρόσκλητος. Περί αυτού όμως ουδείς λόγος. Ο Μίκης, έχοντας άλλη σχέση με τη Ιστορία, παρά τα δικά του μητσοτακικά.… «ξεπορτίσματα», « «ανέθεσε» την κηδεία του στη φύτρα του…
Η απουσία της Αριστεράς από την κηδεία του
Την παρουσία του Μητσοτάκη στην επικοινωνιακή καταιγίδα που δημιουργήθηκε – όχι τυχαία – τόνισε η απουσία εκπροσώπων των κομμάτων που δεν ήθελαν να του αναγνωρίσουν συνάφεια. Ούτε να κόψουν φλέβες όταν έλεγε «ο Νιόνιος μας».
Θα δικαίωναν την απουσία τους αν φρόντιζαν παράλληλα να οργανώσουν, όλοι μαζί, μια εκδήλωση για το έργο του εκλιπόντος. Για να αναδειχθεί ότι ο Σαββόπουλος έγινε Σαββόπουλος για τη «Συγκέντρωση της ΕΦΕΕ», όχι για το «Μητσοτακέικο».
Παρά τους ποταμούς δημοσιότητας το ερώτημα παραμένει: Τι ήταν τελικά ο Σαββόπουλος; Δεν υπάρχει απάντηση, αν δεν προηγηθεί το ερώτημα: Ποιος Σαββόπουλος;
-Ο πολιτικός; Δεν υπήρξε. Η σχέση του με την προδικτατορική ΕΔΑ και τη γενιά της εποχής, που τον ακολουθούσε στις μπουάτ, έφτασε ως την ταλαιπωρία της φυλάκισης του στον πρώτο χρόνο της Χούντας. Για την οποία υπάρχει η αξιόπιστη μαρτυρία της Σίλβας Ακρίτα. Ωστόσο έμεινε μακριά από τη Νομική – που φοίτησε – και το Πολυτεχνείο κι ούτε έγραψε γι’ αυτά.
Ίσως ως πολιτική πρέπει να θεωρηθεί και η εμπλοκή του στη δεκαετία του 1980 με το παράδοξο «κίνημα της Νεορθοδοξίας» με τους, επίσης παράδοξους διαμορφωτές του: Ράμφος, Ζουράρις Γιαννακάς, Μοσκώφ κ.α. Που χάθηκε τελικά μέσα στις σοφιστείες για «διάλογο μεταξύ μαρξισμού και χριστιανισμού» και της «παράδοσης» με κάποιες «μεταμοντέρνες» δοξασίες. Του πήγαινε όμως γάντι.
Ο ιδιώτης Σαββόπουλος
Υπάρχει και ο άνθρωπος, ο ιδιώτης Σαββόπουλος. Αυτός που μπούχτισε από την Αριστερά και το ΠΑΣΟΚ – όχι όμως και από τον Σημίτη – αλλά και σαγηνεύθηκε από το Μητσοτακέικο…
Συναρπαστική φυσιογνωμία. Πρώτα αντισυστημικός και μετά πρόθυμος να στηρίξει το σύστημα. Αξιαγάπητος και εκνευριστικός. Ενωτικός και πολωτικός. Αστράτευτος – και στο στρατό και στην τέχνη – αλλά τελικά στρατευμένος στα «ρεύματα» εποχών, που τον μετέφεραν στη άλλη όχθη του ποταμού και έμεινε.
Καλός επαγγελματίας και οικογενειάρχης, παρεΐστικος αφηγητής, «ασυμμάζευτος» λογάς, είρων, δηκτικός, ρομαντικός, διεισδυτικός και ορθολογιστής, φιλόσοφος και πανηγυριτζής.
Ευφυολόγος με δημόσιες εξάρσεις «πολυλογίας» άλλοτε σαν νυστέρι που έσκιζε το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον και άλλοτε λειτουργούσε ως μάρκετινγκ για τη δισκογραφία του.
Δεν ξέρουμε αν δραπέτευσε από το σύμπαν του για να συναναστραφεί μια μάλλον κακόφημη πολιτική δυναστεία. Ή αν δραπέτευσε επειδή τη συναναστράφηκε.
Κανείς δεν έχει ερμηνεύσει ως τώρα το μυστήριο της προσήλωσης σε δυο πολιτικά πρόσωπα που διαχρονικά εκπροσωπούν αξίες, πολιτισμό, ήθος και ύφος, αντίρροπα στο έργο του… Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου…
Αυτός που έγραφε και τραγουδούσε για όσους πλημύριζαν τη Σταδίου για να φωνάξουν «Μητσοτάκη κάθαρμα» και οι κυβερνήσεις της Αποστασίας που «έστησε» με το Παλάτι, τους έδερναν, συντάχθηκε τελικά με τους οργανωτές του «βρόμικου ‘89».
Εκχώρησε μέρος της δισκογραφίας του – με το «Κούρεμα», στην επιχείρηση εξόντωσης του Ανδρέα Παπανδρέου και την επικράτηση του παλαιού Μητσοτάκη – του «ικανού να βγάλει από τη μέση το κνώδαλο αυτό, τον παπατζή». Για να έλθει ποιος;
Πρόσφατα αγωνιούσε για την αυτοδυναμία του νεότερου Μητσοτάκη, που θα εξασφάλιζε εξουσία σε γνωστούς εραστές των τραγουδιών του και όσων ιστορούσαν: Ο Πλεύρης, ο Βορίδης και ο Άδωνις, πρώτο τραπέζι πίστα την κηδεία του.
Να έχεις φάει τα νιάτα σου στις μπουάτ που ιερουργούσε ο Σαββόπουλος και να βλέπεις «τα άγια τοις κυσίν». Αυτό έβγαλε από τα ρούχα του τον Παλαιολόγο.
Ο καλλιτέχνης Σαββόπουλος
Υπάρχει όμως και ο Σαββόπουλος που κατάκτησε επάξια το θαυμασμό, την υπόκλιση και την ευγνωμοσύνη του κοινού: Ο καλλιτέχνης. Ο δημιουργός ήχων, λέξεων, και εικόνων, με ανυπέρβλητη μοναδικότητα και δύναμη ψυχής.
Δεν ήταν Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, ή Ξαρχάκος. Αλλά με την ανεπανάληπτη φλέβα στον αντικομφορμιστικό στίχο – την ποίησή του για τη ακρίβεια – κατέστη μέγας τραγουδοποιός-σύμβολο. Ακροβάτης των αισθήσεων και των αμφισβητήσεων, εξέθρεψε με λόγια και νότες ολόκληρες γενιές.
Πατώντας στη «ρωγμή του χρόνου», ανατρεπτικός και εμπνευσμένος, μεγαλούργησε γιατί με αυτό που ηχογραφούσε, έδινε στον καθένα την αφορμή, το περιθώριο και το υλικό να περιπατήσει στα δικά του τεντωμένα σκοινιά. Τι άλλο χρειάζεται για να είναι μεγάλος ένας καλλιτέχνης;
Όσοι «απογοητευτήκαν» με τον ύστερο «εγκόσμιο» Σαββόπουλο – της αστικής Αθήνας – έχουν άδικο. Ως πολίτης δεν πρόδωσε κανέναν γιατί δεν ανήκε σε κανέναν. Το έργο του ως δημιουργού, δεν μπορεί να προδοθεί, ούτε καν από τον ίδιο. Δεν το αποκήρυξε άλλωστε. Πίστευε ότι το συνέχιζε – κι ας είχε κόστος. Το θάρρος της γνώμης του τον εξέθετε στο κοινό του και επηρέαζε την ποιότητα της δημιουργίας του. Αλλά το ανέλαβε…
Σε όποιον δεν άρεσε, ας μην τον έκανε παρέα
Συνεπώς κάθε φορά πρέπει να ξέρουμε για ποιον Σαββόπουλο μιλάμε. Άλλωστε, εκτός από αυτούς τους τρεις υπάρχουν και οι αμέτρητοι Σαββόπουλοι που κουβαλούν μέσα τους οι μύστες των ήχων και τον λόγων της γόνιμης εποχής του. Με τα κορυφαία δείγματα ευαισθησίας κι ανατρεπτικής ματιάς στα πράγματα που τον οδήγησαν στην αιωνιότητα
Η πολυλογία των ημέρων για τον Σαββόπουλο υπήρξε και ολίγον σκόπιμη… πολιτικά: Οι κυβερνητικοί προσπάθησαν να τον εντάξουν στην πολιτική ζούγκλα τους σαν «δικό τους». Αρπάχθηκαν από αυτόν – δεν έχουν και κανέναν άλλον – αν και τα πάρτι της ΟΝΝΕΔ είχαν άλλου τύπου ήχους – της παραλίας. Ο Σπανουδάκης θεωρείται του… Καραμανλή. Και ο Ξαρχάκος τους έβαλε στη θέση τους με το μαστίγωμα του αντιπολιτισμού της Μενδώνη.
Πολλοί βρήκαν ευκαιρία αυτοπροβολής. Ως άσχετοι έκρυβαν τις αδυναμίες και τα λάθη του, μπέρδευαν τη μουσική του – και το νόημα της ποιητικής του – με τη δημόσια πολιτικολογία του και την προσωπική στάση του.
Αλλά οι πραγματιστικοί «φαν» του ξεχώρισαν με την αυθεντική παρουσία τους στο μιντιακό στερέωμα. Με όσα είχαν να διηγηθούν και ρίξουν γέφυρες στο παρελθόν, απωθώντας τους κάπηλους και τους υποκριτές…
Αν «του εξήντα οι εκδρομείς» στράβωσαν γιατί ο Σαββόπουλος με τον παραταξιακό αέρα – ακόμη και στην κάλπη – αυτός δεν ήταν ο ποιητής, ούτε ο μουσικός και ο τροβαδούρος της γενιάς τους.
Ήταν ο άνθρωπος και ο τρόπος που διάλεξε αν συνεχίσει. Σε όποιον δεν άρεσε, ας μην τον έκανε παρέα…
ΑΠΟ ΤΟ ΙΕΙDISEIS.GR