Toυ Διογένη Λόππα
Πολλοί ισχυρίζονται ότι η κυβέρνηση αυτή είναι η χειρότερη κυβέρνηση της μεταπολίτευσης. Άλλοι, προσποιούνται ακόμα ότι διαφωνούν. Αλλά ακόμα και αν αυτό δεν ισχύει, επειδή προηγούμενες κυβερνήσεις υπήρξαν εξίσου κακές, όπως για παράδειγμα αυτή του πατρός Μητσοτάκη, νομίζω ότι υπάρχει κάτι στο οποίο, μετά τα γεγονότα της Θεσσαλίας, μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε: Αυτή είναι η πιο ανίκανη κυβέρνηση από τη μεταπολίτευση.
Αν τώρα κάποιος προσθέσει και την έπαρση συν τα μεγάλα λόγια και τις υποσχέσεις έπειτα από κάθε επιβεβαιωμένη αστοχία, έχει το απόλυτο κοκτέιλ ανικανότητας μπροστά στα μάτια του. Ο ίδιος ο μοιραίος πρωθυπουργός του ολέθρου, πριν μόλις λίγους μήνες, υποσχέθηκε έναν πολυεπίπεδο εκσυγχρονισμό, ο οποίος, πολύ φοβάμαι, μετατράπηκε πολύ γρήγορα σε κάτι που μοιάζει περισσότερο με πολυεπίπεδο εκφυλισμό.
Αυτό που χρήζει ιδιαίτερης μνείας είναι η παροιμιώδης ανικανότητα του κ. Μητσοτάκη στην επιλογή στελεχών, καίτοι διαθέτει επιλογές από μια μεγάλη δεξαμενή αξιόλογων τεχνοκρατών, τόσο από το κόμμα του, όσο και από το ΠΑΣΟΚ, στελέχη του οποίου ποτέ δεν αρνήθηκαν να συνεργαστούν μαζί του.
Έτσι, έπειτα από κάθε σοκαριστικό συμβάν, ανακαλύπτουμε εμβρόντητοι ότι, για παράδειγμα, υπεύθυνος για την ασφάλεια των τρένων ορίστηκε ένας φαιδρός κληρονόμος, για την ασφάλεια των λιμανιών ένας ακόμα ατάλαντος κληρονόμος, ενώ για την πολιτική προστασία διορίστηκε ένας μέτριος μπασκετμπολίστας. Αν σκεφτείτε την ποιοτική διαφορά που χωρίζει το επιχειρησιακό background του κ. Στυλιανίδη με αυτό του κ. Κικίλια, έχετε μπροστά σας το μεγαλύτερο μέρος της εξήγησης του συγκεκριμένου εκφυλισμού.
Ομοίως, όσον αφορά τον εκφυλισμό του στρατεύματος, που φέτος κατάφερε να χάσει εν καιρό ειρήνης πολύτιμα πυρομαχικά της αεροπορίας και μια βάση ελικοπτέρων, βρίσκει κανείς στην κορυφή της πυραμίδας ένα μετριότατο στέλεχος, η μόνη αρετή του οποίου ήταν η εξευτελιστική του σιωπή, όταν η ΕΥΠ υπό τον πρωθυπουργό, τον παρακολουθούσε ως ύποπτο διαφθοράς. Με τέτοια ποιότητα ηγεσίας, μας μένει μόνο να προσευχόμαστε στον Αλλάχ, να τυφλώσει τον Ερντογάν, ώστε να μη δει την ευκαιρία, γιατί αν είμαστε τόσο ανίκανοι να προστατεύσουμε τον εξοπλισμό μας σε καιρό ειρήνης, ένας Θεός ξέρει το τι θα πάθουμε σε ενδεχόμενο πόλεμο…
Ο πολυεπίπεδος εκφυλισμός στον οποίο μεταλλάχθηκε ο επιθυμητός εκσυγχρονισμός, συνεχίζεται σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα και διαπερνάει οριζόντια την ελληνική κοινωνία, η οποία τα τελευταία χρόνια μοιάζει όμηρος των γαλάζιων τρωκτικών που έχουν εισχωρήσει με ελάχιστες εξαιρέσεις σε κάθε δήμο και σε κάθε περιφέρεια της χώρας και όλοι γνωρίζουμε με ποιο τρόπο διαχειρίζονται το κρατικό χρήμα, σίγουρα όμως όχι προς την κατεύθυνση της πρόληψης ή της ασφάλειας των πολιτών.
Κάτι τέτοιες στιγμές, νοσταλγώ τις εποχές που οι νομάρχες διορίζονταν από το κράτος. Δεν ισχυρίζομαι ότι αυτοί δεν ήταν διεφθαρμένοι, τουλάχιστον όμως ο συντονισμός ήταν σαφώς ανώτερος, όπως επίσης και ο κεντρικός σχεδιασμός έργων υποδομών και όχι έργων βιτρίνας ή απλώς η ίδρυση μιας βιομηχανίας απευθείας αναθέσεων, την οποία έχει στήσει η πλειονότητα των – ο Θεός να τους κάνει – »αυτοδιοικητικών», με μοναδικό γνώμονα την πρόσκαιρη εξυπηρέτηση μιας αιώνιας κουμπαριάς, που έχει εξελιχθεί σε καρκίνο της ελληνικής υπαίθρου.
Βλέπετε, ήταν μοιραίο η ηλίθια όπως εξελίσσεται »μεταρρύθμιση» του Καλλικράτη, να εκφυλιστεί σε ένα κολοσσιαίο πάρτι διαφθοράς των γαλάζιων παιδιών. Γιατί αν εξετάσετε τις περιπτώσεις ξεχωριστά, ειδικά στην επαρχία, θα καταλάβετε αμέσως ότι ο εκάστοτε γαλάζιος υποψήφιος έχει περισσότερες πιθανότητες να εκλεγεί, επειδή είναι morally flexible, δηλαδή είναι αυτός τον οποίο μπορείς να εμπιστευθείς ότι θα δώσει προτεραιότητα στην οικονομική ανάπτυξη και όχι στις αριστερές θεωρίες συνωμοσίας για τη δήθεν κλιματική αλλαγή.
Αυτό σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι θα πάρεις ευκολότερα αδειοδότηση για τις όποιες δραστηριότητές σου, άσχετα με το γενικότερο συμφέρον ή με τον κεντρικό σχεδιασμό του κράτους. Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό να βολευτεί και το παιδί σου με μια αργομισθία στον ΟΤΑ και ακόμα πιθανότερο να επιβραβευτείς και με μια κουμπαριά, αν φανείς διαχρονικά πιστός στρατιώτης της παράταξης.
Έχω δει με τα μάτια μου στην επαρχία, αξιόλογους ανθρώπους με επιστημονική κατάρτιση και όραμα για τον τόπο τους, να καταποντίζονται εκλογικά από κάτι απίθανους τύπους που βρωμάνε διαφθορά και συναλλαγή από χιλιόμετρα. Μην πάτε μακριά, δείτε ποιον έχει δήμαρχο ο Βόλος. Όλως τυχαίως, οι τύποι αυτοί διαθέτουν πάντα τη στήριξη της γνωστής παράταξης.
Τελικά, μέσα στην πολυπλοκότητά του, το ζήτημα της διαρκούς ανικανότητας του κρατικού μηχανισμού και γενικά της κυβερνητικής διαχείρισης στην Ελλάδα, μιας χώρας με Οθωμανικό και Βυζαντινό παρελθόν ολιστικής διαφθοράς, είναι στη ρίζα του απλούστατο: Η χώρα πάσχει από αντίβαρα εξουσίας που θα εξισορροπήσουν τη ροπή προς τον εκμαυλισμό και τη διαφθορά των εκάστοτε εξουσιαστών, πολλοί από τους οποίους μάλιστα, όπως καλή ώρα ο σημερινός αποτυχημένος, αντιλαμβάνονται την εξουσία ως πριγκηπικό κληρονομικό δικαίωμα, κάτι σαν σέρφινγκ ανάμεσα σε life style κύματα.
Παράδειγμα πρώτο: Αν ο εκάστοτε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν ήταν ντεκόρ του Μαξίμου, αλλά εκλεγόταν από τον λαό (σε ενδιάμεσες εκλογές) και είχε συγκεκριμένες αρμοδιότητες, όπως την προαγωγή των δικαστών, δικαίωμα βέτο σε αντιλαϊκά νομοσχέδια, διεξαγωγή δημοψηφίσματος και δικαίωμα άρνησης διορισμού άσχετων υπουργών, προφανώς σήμερα δεν θα κοιτούσαμε σαν χαμένοι έναν μπασκετμπολίστα να αγκομαχάει να συντονίσει τη διαχείριση της μεγαλύτερης μεταπολεμικά φυσικής καταστροφής.
Απλούστατα θα είχε αποπεμφθεί εξαρχής ως ακατανόητη επιλογή για τη θέση. Ο κατά τα άλλα συμπαθέστατος και λαμπερός Βασίλης Κικίλιας, μοιάζει σαν κάποιον που θέλει να σκαρφαλώσει στο Έβερεστ με σκαρπίνια. Το πρόβλημα δηλαδή είναι ότι αν ψηφίσεις Κικίλια, υπάρχει ο κίνδυνος να σε κυβερνήσει ο Κικίλιας και ως Έθνος, δεν έχουμε φροντίσει να δημιουργήσουμε τα θεσμικά αντίβαρα, ώστε κάτι τέτοιο να μη γίνει ποτέ δυνατόν.
Ομοίως, ένας Πρόεδρος με συνταγματικές αρμοδιότητες, θα είχε στείλει τον κύριο Ισίδωρο σπίτι του και θα είχε διορίσει κάποιον που θα είχε ερευνήσει το χυδαίο σκάνδαλο των υποκλοπών, συνεπώς υποθέτουμε ότι και ο απίθανος ΑΓΕΕΘΑ θα είχε βγει στη σύνταξη, πριν προλάβει να ανατινάξει τα πυρομαχικά και να βυθίσει τα ελικόπτερα στη λάσπη.
Παράδειγμα δεύτερο: Σε ένα σενάριο πριν ο Καλλικράτης θεμελιώσει τα απόρθητα κάστρα της μίζας, της διαφοράς και των απευθείας αναθέσεων για λαμπιόνια και πανηγύρια, στη Θεσσαλία δεν θα υπήρχε ο θλιβερός Αγοραστός, θα υπήρχε όμως νομάρχης Καρδίτσας, διορισμένος πιθανότατα (σίγουρα, μετά το πέρασμα του Ιανού) από τον ίδιο τον υπουργό Πολιτικής Προστασίας. Σε απόλυτο συντονισμό με την κυβέρνηση, τα πάντα διαθέσιμα κεφάλαια της ΕΕ για την αντιπλημμυρική προστασία θα είχαν βρει το δρόμο τους.
Είμαστε αφελείς αν στα αλήθεια πιστεύουμε ότι ένας άνθρωπος με τα χαρακτηριστικά του κ. Μητσοτάκη, που τον χρίσαμε δις πρωθυπουργό, διαθέτει το αναγκαίο capacity για να αναμετρηθεί με τόσο σύνθετες καταστάσεις. Ιδιαίτερα όταν σαφώς καταλαβαίνουμε τους λόγους κομματικών ισορροπιών που επιβάλλουν την υπουργοποίηση άσχετων με το αντικείμενο τους στελεχών.
Ο σημερινός πολυεπίπεδος εκφυλισμός έχει και ονοματεπώνυμο, και βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία και δεν είναι εύκολο να απαλλαγούμε από αυτόν. Σαφώς και η παράλυση του κράτους ή η καταστροφική απρονοησία των ενόπλων δυνάμεων δεν προκαλούν έκπληξη.
Αυτό που σίγουρα προκαλεί έκπληξη είναι το ότι ο κ. Μπακογιάννης πάει για άνετη επανεκλογή, όπως επίσης φαντάζομαι και ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης σε τέσσερα χρόνια. Γιατί το πρόβλημα είναι δομικό. Είναι η υποταγή του κοινωνικού στο ατομικό σε συνδυασμό με την έλλειψη θεσμικών προνοιών.
Πάντα αναρωτιόμουν, γιατί στην Ελλάδα δεν ξεκινάει ένας ειλικρινής διάλογος μεταξύ των πολιτικών παρατάξεων, ακριβώς για να δημιουργηθούν τα αντίβαρα αυτά που τόσο έχουμε ανάγκη, που είναι σχεδόν υπαρξιακά πια, έπειτα από την καταστροφή αυτή.
Αν βρήκαμε τον τρόπο να ξεκινήσουμε διάλογο με τον αιώνιο εχθρό μας, πώς, διάολε, δεν έχουμε βρει ακόμα έναν τρόπο να συνεννοηθούμε μεταξύ μας;