Του Θόδωρου Μαργαρίτη
Είναι ώρα να γίνει επιτέλους μια πιο σοβαρή συζήτηση για τις σχέσεις Κεντροαριστεράς και Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Μέχρι τώρα το τοπίο αυτό σημαδεύτηκε κυρίως από εχθροπάθεια. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντέγραψε τακτικές του ΠΑΣΟΚ στο παρελθόν – και μάλιστα με πολύ χειρότερη εκδοχή – για σχέδια διεμβολισμού και προσπάθησε να διαλύσει το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ. Δεν τα κατάφερε. Στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς επίσης επικράτησε από μια μερίδα στελεχών η θεωρία περί «στρατηγικής ήττας» του ΣΥΡΙΖΑ η οποία είχε ακραίες ιδεολογικές συντεταγμένες. Άλλο ήταν η αναγκαία ήττα του πολιτικού παραδείγματος διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και άλλο η μονομέτωπη σύγκρουση με την Ριζοσπαστική αριστερά. Η ζωή τα έφερε πάντως να ζούμε το ριμέικ της αντιπαράθεσης ΠΑΣΟΚ με ΣΥΝ με αντεστραμμένους ρόλους.
Η πραγματικότητα ωστόσο είναι διαφορετική. Στην χώρα μας έχει προχωρήσει μια γενικευμένη συντηρητική μεταστροφή που επηρεάζεται και από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές εξελίξεις προς τα δεξιά. Η ΝΔ έχει “βάψει” σχεδόν όλο τον χάρτη της χώρας γαλάζιο (συμπεριλαμβάνοντας και τις ευρωεκλογές και τις Αυτοδιοικητικές κάλπες). Ο ΣΥΡΙΖΑ ηττήθηκε. Συγκράτησε ένα πολύ σημαντικό ποσοστό αλλά ηττήθηκε και οδήγησε με τον τρόπο διακυβέρνησης του σε ένα κοινωνικό ρεύμα δυσφορίας που έδωσε καθαρή αυτοδυναμία στον Μητσοτάκη. Την ιδία ώρα μέσα στην κοινωνία ανεβαίνουν οι τόνοι του δεξιού λαϊκισμού με αιχμές το μεταναστευτικό, τον εθνικισμό, την συρρίκνωση του δημόσιου χώρου.
Το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ πέτυχε να καταγραφεί ως τρίτος πόλος και παρουσιάζει μια αυξητική διαδρομή από την επανεκκίνηση του 2015. Δεν πέτυχε όμως μια ριζική αλλαγή των συσχετισμών προς όφελος του. Τέλος στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ μπήκε στην Βουλή ένα κόμμα που θα απορροφά διαρροές ψηφοφόρων από την μετάλλαξη του πρώην κυβερνητικού κόμματος.
Το ΚΙΝΑΛ από τα πράγματα θα έχει έναν ρυθμιστικό ρόλο στις εξελίξεις. Για πρώτη φορά το δικομματικό σύστημα έχει ένα ισχυρό φορέα στον ενδιάμεσο χώρο. Είναι προφανές ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου αλλά και η πιο απλή αναλογική επιφυλάσσουν για το ΚΙΝΑΛ κεντρικό ρόλο για την επόμενη περίοδο. Το ΚΙΝΑΛ οφείλει να προχωρήσει αποτυπώνοντας με σαφήνεια ένα σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό στίγμα. Οι εμμονές στο παρελθόν και στην ιστορική δικαίωση δεν αποτελούν ικανά εργαλεία άσκησης πολιτικής στις καινούργιες συνθήκες. Σήμερα χρειάζεται ένας επαναπροσδιορισμός με στόχο νέα ακροατήρια, νέα κοινά, νέες ηλικίες. Η ατζέντα της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις στο κοινωνικό κράτος, ριζοσπαστικές πολιτικές για την κλιματική αλλαγή, ενασχόληση με τα θέματα δημόσιας ασφάλειας, προωθημένα μέτρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, πολιτικό σχέδιο για την νέα γενιά.
Η σοσιαλδημοκρατία έχει υποχωρήσεις σε σχέση με το ιστορικό παρελθόν αλλά παραμένει η πιο ρεαλιστική προοδευτική εκδοχή κοινωνικού μοντέλου σε σχέση με τα νεοφιλελεύθερα παραδείγματα και την δραματική αποτυχία του κομμουνισμού και της Παραδοσιακής Αριστεράς. Πρόκειται για κόμμα που έχει στον τίτλο του την αναφορά στην «Ριζοσπαστική Αριστερά» Και μάλιστα χωρίς όρους και όρια. Με μεταγραφές και προσωπικές διαπραγματεύσεις. Η ένταξη στον ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε με πολιτική στράτευση από τα κάτω, αλλά με αξιώματα και ίντριγκες.
Στο νέο τοπίο το ΚΙΝΑΛ και ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλουν να έχουν φυσιολογικές σχέσεις. Με απευθείας επικοινωνία χωρίς γέφυρες και προξενήτρες. Με συνεργασίες στο επίπεδο μιας εποικοδομητικής αντιπολίτευσης προς την νέα κυβέρνηση. Με διάλογο για τα μεγάλα προβλήματα της χώρας. Χωρίς αντιδεξιά σύνδρομα αλλά με εναλλακτικές προτάσεις. Οι εμμονές επικυριαρχίας είναι λάθος κινήσεις από όπου και αν προέρχονται. Ας δανειστούμε τον προβληματισμό του Ζάκ Ζυλιάρ από το βιβλίο του «Οι Αριστερές της Γαλλίας» και ας συνομολογήσουμε ότι μπορούν να υπάρχουν πολλές Αριστερές, πολλές σοσιαλιστικές τάσεις, διαφορετικά πολιτικά σχήματα.
Η νέα κατάσταση στην χώρα μας έχει μια ισχυρή συντηρητική παράταξη στο προσκήνιο. Ας μην γελιόμαστε. Και μάλιστα με σοβαρή ανοχή μέσα στην κοινωνία. Ούτε αυτό πρέπει κανείς να το υποτιμήσει.
Η τυφλή αντιπαράθεση ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ δεν έχει να προσδώσει τίποτα. Ενισχύει αντικειμενικά την κυβέρνηση. Ούτε οι ανιστόρητες θεωρίες συγκόλλησης των δυο σχημάτων έχουν λογική βάση. Όπως δεν είχε λογική βάση και η αντιπαράθεση στην χώρα που θύμιζε εμφύλια σύγκρουση. Οι κανόνες του παιχνιδιού όταν λέμε “κανονικότητα” απαιτούν συνεννόηση και στο εθνικό επίπεδο αλλά και στο επίπεδο της αντιπολίτευσης. Αυτό που δεν χρειαζόμαστε είναι οι αφορισμοί και τα αναθέματα. Ας τα αφήσουμε αυτά στους παπάδες της Εκκλησίας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ