Του Γιαννάκη Λ. Ομήρου
Στη Συρία, η Τουρκία έδωσε ένα ισχυρό μήνυμα διεθνώς. Ότι μπορεί να ενεργεί σε κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου με διασφαλισμένη την ανοχή και την ατιμωρησία. Περιφρονώντας τις, ούτως ή άλλως, ασθενείς διεθνείς αντιδράσεις και μυκτηρίζοντας ηγέτες χωρών και διεθνών και περιφερειακών οργανισμών που τόλμησαν να καταγγείλουν την τουρκική επιχείρηση.
Έχουμε λάβει το μήνυμα; Τί πράττουμε για να μην υποστούμε τις συνέπειες μιας παρόμοιας τουρκικής συμπεριφοράς; Όταν μάλιστα οι απειλές είναι καθημερινές στην ξηρά και τη θάλασσα;
Η ενδυνάμωση της αμυντικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας θα έπρεπε να αποτελεί κορυφαία παράμετρο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής. Τόσο στα πλαίσια αποτροπής όσο και για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ικανότητας της Ελληνικής Κυπριακής πλευράς στις κατά καιρούς συνομιλίες. Στα πλαίσια αυτά εξαγγέλθηκε τη δεκαετία του 1990 το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Κύπρου – Ελλάδας, το οποίο δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό εγκαταλείφθηκε και απονευρώθηκε.
Η σημερινή κατάσταση σε ότι αφορά τις τουρκικές συμπεριφορές, επιβάλλει μια εκ βάθρων επανατοποθέτηση στα ζητήματα άμυνας και εθνικής ασφάλειας.
Η τουρκική συμπεριφορά στις διαπραγματεύσεις το Κυπριακό, για τέσσερις και πλέον δεκαετίες, με την κλιμακούμενη αδιαλλαξία αλλά και η άρνηση της Τουρκίας, όσον αφορά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της προς την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως αυτές καθορίστηκαν από την Ε.Ε., είναι εξόχως αποκαλυπτική των προθέσεων. Η Τουρκία αισθάνεται ότι μπορεί να επιτυγχάνει συνεχώς νίκες χωρίς κανένα απολύτως κόστος.
Κορύφωση της τουρκικής προκλητικότητας αποτελεί η παρουσία ερευνητικών σκαφών και πλωτών γεωτρύπανων στην ΑΟΖ, ακόμα και στην αιγιαλίτιδα ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με τη συνοδεία πολεμικών πλοίων και τις συνεχιζόμενες απειλές για παρεμπόδιση του συνολικού ενεργειακού προγράμματος της Κύπρου. Με παράλληλες προκλήσεις στο Αιγαίο και ανακίνηση ζητήματος τουρκικής μειονότητας στη Θράκη κατά παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάνης.
Η πρόσφατη τουρκική επιχείρηση στη Συρία, με την ανοχή ΗΠΑ και Ρωσίας, αποτέλεσε μια ακόμα σαφή προειδοποίηση για την καραδοκούσα τουρκική απειλή.
Είναι συνεπώς πρόδηλο ότι χρειάζεται επειγόντως μια συνολική επανεκτίμηση όλων των δεδομένων. Οι καιροί και η πολιτική συγκυρία απαιτούν αποφάσεις και πολιτικές αξιόπιστες που να εμπνεύσουν ξανά τη χαμένη αυτοπεποίθηση. Οφείλουμε, Κύπρος και Ελλάδα να καλύψουμε το χαμένο χρόνο. Να μιλήσουμε ξανά και κυρίως να εννοούμε μια πολιτική εθνικής στρατιωτικής στρατηγικής, αμυντικής επάρκειας, ικανότητας και κάλυψης του Ενιαίου Αμυντικού χώρου Ελλάδας – Κύπρου. Με στόχο τη δημιουργία αισθήματος ασφάλειας, την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας και την ανακοπή των τουρκικών επεκτατικών βλέψεων σε βάρος της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της Κύπρου.
Ως εκ τούτου, η ανάγκη λήψης από μέρους μας εξισορροπητικών μέτρων για μια ορατή παρουσία της Ελλάδας είναι όρος και προϋπόθεση, για να μη συνθλιβούμε υπό το βάρος της καταθλιπτικής τουρκικής παρουσίας. Αυτή η αλήθεια δεν ισχύει μόνο όσο το Κυπριακό παραμένει άλυτο και όσο συνεχίζεται η τουρκική κατοχή. Θα ισχύει και μετά τη λύση του Κυπριακού, αν θέλουμε η Κύπρος να επιβιώσει ως κρατική οντότητα και ο Ελληνισμός να έχει διαχρονική παρουσία στην περιοχή. Όσοι δεν αντιλαμβάνονται αυτές τις απλές αλήθειες, που στηρίζονται στα γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά δεδομένα που διαμορφώνονται στην περιοχή μας, βρίσκονται σε επικίνδυνη άγνοια και σε ασύγγνωστη πλάνη.
Η στρατηγική της αποτροπής, από την ελάχιστη αξία που θα είχε αν μετείχε μόνο η Κύπρος με τις περιορισμένες δυνάμεις της, αποκτά μέγιστη αξία με τη συμμετοχή της Ελλάδας, η οποία έχει μικρότερες μεν δυνάμεις από την Τουρκία, αλλά πολύ υπολογίσιμες. Είναι γι’ αυτό που η διακήρυξη του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού χώρου θα έπρεπε, επικαιροποιημένη, να εξακολουθεί να αποτελεί κορυφαία επιλογή στρατηγικής του Ελληνισμού.
Καθήκον μας η οριστική αποδέσμευση μας από ψυχώσεις και σύνδρομα εθνικής μειονεξίας. Η εθνική αυτοπεποίθηση μακριά και από σωβινισμούς και από ηττοπαθείς αντιλήψεις μέσα από μια διαδικασία δυναμικής αφύπνισης. Η απόρριψη παγίδευσης μας σε ένα μόνιμο ιστορικό περιθώριο, με ρεαλιστική εκτίμηση των δεδομένων και με δημιουργική αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων.
Ασφαλώς, στο μεταδιπολικό κόσμο η πολιτική των σύνθετων πολιτικών και διπλωματικών σχεδιασμών είναι επιβεβλημένη. Πιο επιβεβλημένη όμως είναι η ανάπτυξη της πολιτικής της μεγαλύτερης ισχύος στην ευρύτατη και πολυδιάστατη της έννοια.
Η δε στρατηγική της αποτροπής όρος, κυριολεκτικά, επιβίωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ελληνισμού.
Επειγόντως ας λάβουμε το μήνυμα. Και από την κυνική περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία στη Συρία και από τις νωχελικές και ανεπαρκείς διεθνείς αντιδράσεις.
*Τέως Προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων
