Του Νίκου Τσαγκρή
Δεν έχω θέμα με τα τρολ και το τρολάρισμα. Αντίθετα, η σκωπτική αντιμετώπιση της ζωής είναι στον χαρακτήρα μου, από μικρό παιδί σάρκαζα τη σοβαροφάνεια, ειρωνευόμουν το σαβουάρ βιβρ, αμφισβητούσα τα αστικά στερεότυπα με την αίσθηση πως ντύνω την αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι με τη δικιά μου ελαφρότητα∙ που πίστευα – ακόμα το πιστεύω – πως έχει ειδικό βάρος μεγαλύτερο από εκείνο της ελαφρότητας των άλλων. Κάτι που, φαντάζομαι, πιστεύουν και οι περισσότεροι απ’ τους άλλους για τους άλλους.
Θέλω να πω πως, κατά κάποιο τρόπο, όλοι είμαστε τρολ εκ γενετής. Πριν βγουν τα τρολ των social media, εννοώ. Μέσα μας όμως. Και γύρω μας, στο στενό οικογενειακό και κοινωνικό μας κύκλο. «Όμως ποτέ μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου, μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες», όπως θα λέγαμε… τρολάροντας τον ποιητή…
Ειδικά στις πολιτικές ομιλίες και, ειδικότερα, αν ο ομιλών πολιτικός, που απευθύνεται στο πλατύ κοινό με διάμεσο τρολ (ονόματι Αυτιάς), είναι κορυφαίο στέλεχος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης (ονόματι Βορίδης) και λέει ότι ο Τσίπρας θα καταργήσει τα Χριστούγεννα!.. Και ότι «θα βγάλει την εικόνα του Χριστού από σχολεία και δικαστήρια, θα αφαιρέσει το σταυρό απ’ την Ελληνική σημαία, θα καταργήσει τον θρησκευτικό όρκο» και έτσι «θα… ρηγματώσει την ισχύουσα ισορροπία μεταξύ αυτοκράτορα και πατριάρχη».
*******
«Ή τρολάρει ή είναι για το Δαφνί», θα ήταν η λογική αντίδραση σ’ αυτό το άνευ προηγουμένου ιδεοληπτικό παραλήρημα του κ. Βορίδη: αν δεν είναι τρολάρισμα, «είναι ένα ψυχωτικό ξέσπασμα που… ρηγματώνει την λογική ισορροπία αποκαλύπτοντας ιδεοψυχαναγκαστική ή μανιοπαρορμητική διαταραχή» ήταν η διάγνωση του… ψυχαναλυτή μου. Μη γελάτε, καθώς όλο και πιο συχνά οι πολιτικοί μεταβάλλονται σε τρολ και τα τρολ σε πολιτικούς, η πολιτική λογική διαταράσσεται, χρειάζεται ψυχαναλυτή.
Ωστόσο στην εικονική πραγματικότητα που είναι η επικοινωνιακή πραγματικότητα, που δεν είναι παρά η πραγματικότητα των ηλεκτρονικών ΜΜΕ και των social media των οποίων (πολιτικοί, δημοσιογράφοι και πολίτες) αποτελούμε μέρος ως χρήστες και «λειτουργοί» ταυτόχρονα, το πρωτοφανές ιδεοληπτικό ξέσπασμα του Βορίδη κατά του Τσίπρα αντιμετωπίστηκε σαν ένα λαχταριστό hashtag για πολιτικά τρολ: ακολούθησε ένας ανεπανάληπτος εικοσιτετράωρος καταιγισμός άγριων «τρολαρισμάτων» από εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες του διαδικτύου, υπέρ ή κατά του άγριου «τρολαρίσματος» του Τσίπρα από τον τρολ πολιτικό με το τσεκούρι…
Ώσπου βγήκαν από κοινού Τσίπρας και Ιερώνυμος δηλώνοντας τη συμφωνία Εκκλησίας – Κράτους και μπήκαν τα… τρολ στη θέση τους. Ειδικά το πολιτικό τρολ με το τσεκούρι: «Και ως προς τις μικρότητες (του Βορίδη) ότι θα καταργήσετε τα σύμβολα της εκκλησίας» είπε ο αρχιεπίσκοπος απευθυνόμενος προς τον πρωθυπουργό, «πολέμους τέτοιας μορφής, έχουμε γνωρίσει όλοι μας αλλά ξέρουμε να προχωρούμε»
*******
Για λίγο μόνο. Στον επόμενο τόνο επανήλθε η τρολ… κατάσταση των πραγμάτων: σαν να μην υπήρξε η πολιτική πραγματικότητα (η συμφωνία Εκκλησίας κράτους), οι χρήστες των social–και όχι μόνον– media, άρχισαν πάλι να τρολάρουν τον τρολ πολιτικό με το τσεκούρι και τις φάτνες. Την ώρα που, αυτοπροσώπως, τα έσπαγε ο Βορίδης με τα τρολ του ΣΚΑΙ στον «αέρα»∙ τρολάροντας (αρχιεπίσκοπο, πρωθυπουργό, πολιτικούς, πολίτες και τον εαυτό του) με σταυρουδάκια – τρολ ζωγραφισμένα πάνω στη γαλάζια του γραβάτα…
Μιλάμε για την αποθέωση της τρολ κουλτούρας, μιας συγχυσμένης πολιτισμικής μετακαλλιέργειας μέσω της οποίας βιώνουμε ήδη την πολιτική ως παραπολιτικό συνακόλουθο της τρολ – δημοσιογραφίας. Και την αποδεχόμαστε. Και την ασκούμε εκόντες – άκοντες κι εμείς, οι πολίτες – χρήστες των social media.
Η τρολ κουλτούρα είναι, λοιπόν, που έκανε το – δίκην Ελένης Λουκά – παραλήρημα Βορίδη κατά Τσίπρα viral hashtag στα social media. Βαφτίζοντας ένα ακραίο fake new (μιαν οφθαλμοφανέστατη ρουφιανιά) σε πολιτική είδηση άξια πολιτικού σχολιασμού. Όπως (θυμίζω) η τρολ κουλτουρα ήταν που βάπτισε την εθνική ρουφιανιά της εκπροσώπου Τύπου της ΝΔ (κρυφή συνάντηση με Ζάεφ) «καφέ με τη Σπυράκη»…
Είναι η τρολ κουλτούρα τέλος, που οδηγεί τον γράφοντα σε μια ψυχαναλυτική διάγνωση του τύπου «ήταν ένα ψυχωτικό ξέσπασμα που… ρηγματώνει την λογική ισορροπία, αποκαλύπτοντας ιδεοψυχαναγκαστική ή μανιοπαρορμητική διαταραχή», την ώρα που αναλύει την ακραία… πολιτική επίθεση Βορίδη κατά Τσίπρα: μη γελάτε, καθώς όλο και πιο συχνά οι πολιτικοί μεταβάλλονται σε τρολ και τα τρολ σε πολιτικούς, η πολιτική λογική διαταράσσεται, χρειάζεται, πράγματι, ψυχαναλυτή.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΓΗ