Του Νίκου Κοτζιά
Η χώρα έχει ανάγκη από πολιτική συμμαχιών και υπέρβαση των όποιων μονοκομματικών αντιλήψεων. Το 2012 υπογράμμισα ότι η κυβέρνηση που θα κληθεί να βγάλει τη χώρα από τα Μνημόνια και τη διεθνή απαξίωση θα ήταν μια «Κυβέρνηση σωτηρίας». Όχι «Αριστεράς». Διότι όπως δείχνει η διεθνής πείρα, η ονομασία μιας κυβέρνησης δεν καθορίζεται από τις δυνάμεις που τη συναπαρτίζουν, αλλά από το πρόγραμμά της. Για αυτό αμέσως μετά την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια θα έπρεπε να αλλάξει η σύνθεση της κυβέρνησης. Να διαχωριστούν οι αριστερές δυνάμεις της από τους βέρους δεξιούς εντός των ΑΝΕΛ και να αναζητηθεί μια μεγάλη συμμαχία ανάμεσα στα κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς και οικολογίας, τους σοσιαλιστές και τους αριστερούς σοσιαλδημοκράτες. Αυτό ορισμένοι έδειξαν να μην το κατανοούν έγκαιρα, ανεξάρτητα αν σήμερα το στηρίζουν με τρόπο «γιορτινό».
Η σύμπηξη ενός τέτοιου μετώπου δυνάμεων δεν μπορεί να είναι μια ανασύσταση της «Κεντροαριστεράς» όπως είχε ονοματιστεί και προσδιοριστεί στην εποχή της πρωθυπουργίας του κ. Σημίτη. Εκείνη ήταν, εξάλλου, μια συμμαχία «εκσυγχρονιστών» με υποβάθμιση του στοιχείου του πατριωτισμού και υποτίμηση του λαϊκού παράγοντα. Αυτό που ο τόπος έχει σήμερα ανάγκη είναι η ανασυγκρότηση αυτού που ονομάσαμε προοδευτικό πόλο και πιο συγκεκριμένα μιας μεγάλης Δημοκρατικής, Προοδευτικής και Πατριωτικής Παράταξης (εν συντομία Δημοκρατικής Παράταξης), στην οποία μπορούν να συμπεριλαμβάνονται τόσο οι δυνάμεις του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ, όσο και οι αριστερές δυνάμεις που κινούνται ανάμεσα στο σημερινό ΚΙΝΑΛ (αν αλλάξει αυτό πολιτική θα έχει και αυτό θέση σε αυτή την προσπάθεια) και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η βάση συγκρότησης της Δημοκρατικής Παράταξης είναι οι μεγάλες τεχνολογικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές και εκείνες στο διεθνές σύστημα. Αυτές οι μεγάλες αλλαγές συνδέονται μεταξύ τους, παράγουν, όμως, και νέες δομές στην κοινωνική διαστρωμάτωση. Τα τμήματα της κοινωνίας που έχουν όραμα, που θέλουν την παραγωγική ανάπτυξη της χώρας, τα οποία έχουν ταλέντο, εργατικότητα, διορατικότητα, πρέπει να είναι το στήριγμα της Δημοκρατικής Παράταξης, η οποία οφείλει να επιδιώξει να εκφράσει «τη ματιά τους» για το μέλλον. Μαζί με αυτά τα δυναμικά στρώματα οφείλει μια τέτοια συμμαχία να προσελκύσει εκ νέου στην παραγωγική ζωή του τόπου, όλους εκείνους που βρίσκονται σήμερα σε ένα σχετικό κοινωνικό περιθώριο, όπως άνεργοι και «παραιτημένοι». Να δοθεί εκ νέου στους τελευταίους η δυνατότητα συμμετοχής στο κοινωνικό γίγνεσθαι και κατά προέκταση στην ανάπτυξη. Η πρόσθεση όλων αυτών στην παραγωγική μηχανή της χώρας θα είναι μια μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξή της.
Η Δημοκρατική Παράταξη θα επιδιώξει να σμιλεύσει μια νέα κοινωνική-παραγωγική συμμαχία. Όχι γενικά και αφηρημένα των μη προνομιούχων ή στηριγμένη σε κάποια μεταφυσική αντίληψη για την εργατική τάξη. Αλλά αυτών που είναι έντιμοι, αγαπάνε την πατρίδα, είναι ταλαντούχοι και δημιουργικοί. Που μπορούν να προσελκύσουν τη χώρα στο μέλλον. Να το ανοίξουν και να το συγκροτήσουν. Που θα έχουν μια θετική ατζέντα και θα ωθούν την υλοποίησή της. Δηλαδή εκείνους από την εργατική τάξη και γενικότερα τη μισθωτή εργασία, από τους μη προνομιούχους που επιθυμούν να αλλάξουν τη χώρα. Στη Δημοκρατική Παράταξη, επίσης, μπορεί να ενταχθεί και κάθε επιχειρηματίας που πονά τον τόπο, που δεν θέλει να είναι αεριτζής και αρπακτικό.
Η Δημοκρατική Παράταξη δεν είναι μια συμμαχία τσιμπολογήματος στελεχών από διαφορετικούς χώρους που έχουν προσωπικές στρατηγικές, αλλά όσων θέλουν να δουλέψουν συλλογικά για μια Ελλάδα διαφορετική και, αυτό είναι θεμελιακό, μιας προγραμματικής συμφωνίας. Ούτε μπορεί να περιοριστεί στην επιστροφή στη μήτρα προέλευσής τους όσοι λειτούργησαν ως το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ και πολύ λιγότερο να είναι εκείνοι εξαιτίας των οποίων πολλοί εγκατέλειψαν το ΠΑΣΟΚ των Μνημονίων και της ρεμούλας. Αυτή η συμμαχία θέλει πολλή δουλειά για να δημιουργηθεί, αλλά και προκειμένου να γίνει ικανή να αντιμετωπίσει εκείνους που την εχθρεύονται. Ποιοι είναι αυτοί; Είναι τα παράσιτα σε όλες τις πλευρές της κοινωνίας. Οι αντιπαραγωγικοί αεριτζήδες και τα κοινωνικά τους στηρίγματα. Οι φορείς της διαφθοράς και οι «εθελοντές της». Είναι οι προστάτες και τα στηρίγματα της παραοικονομίας. Αυτοί που έχουν κάνει σπορ τους το να μην πληρώνουν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, ενώ διατυπώνουν κάθε μέρα απαιτήσεις προς το ελληνικό κράτος.
Οι μεγάλες τεχνολογικές αλλαγές, οι αλλαγές στην παραγωγή και στις υπηρεσίες απαιτούν κόπο, γνώση, δράση. Οι άνθρωποι του σύγχρονου μόχθου είναι οι άνθρωποι της Δημοκρατικής Πατριωτικής Παράταξης και εκείνη μπορεί να γίνει η δική τους πολιτική έκφραση. Τα προβλήματα της χώρας απαιτούν μια μεγάλη κοινωνική συμμαχία. Ένα κοινωνικό μέτωπο που θα βρει και την πολιτική του έκφραση. Η έκφραση του δεν είναι τα ψευδοδιλήμματα των νεοφιλελεύθερων περί αρίστων ή μη. Αλλά η συμμαχία των πολιτών που είναι οι άριστοι της δημιουργίας, της εργατικότητας, του ταλέντου. Αυτοί χρειάζεται να αποκτήσουν την πολιτική τους έκφραση, την πατριωτική Αριστερά, τη δημοκρατική παράταξη. Μια τέτοια παράταξη δεν θα είναι η επανάληψη της πασοκικής δημοκρατικής παράταξης. Η δημοκρατική παράταξη σήμερα εκφράζει διαφορετικές πια κοινωνικές δυνάμεις, με διαφορετικούς πολιτικούς εκφραστές, από ό,τι στην εποχή της δημιουργίας του ΠΑΣΟΚ. Εκφράζει τα δυναμικά δημιουργικά κοινωνικά τμήματα στην εποχή της 5ης βιομηχανικής επανάστασης, ή όπως λέγεται συχνά στον αγγλοσαξονικό χώρο, της δεύτερης εποχής των μηχανών (στην Ιαπωνία γνωστής και ως «η 5η κοινωνία»).
*Ο Νίκος Κοτζιάς είναι πρώην υπουργός Εξωτερικών
ΑΠΟ ΤΑ ΝΕΑ
